“ 9 Şubat dünya sigarayı boykot günü ”

Bugün Dünya Sigarayı Boykot Günü. Zararlarıyla ilgili küçük bir araştırma yaptım. 16 yıl öncesine kadar 2 yıl süreyle sigara içmiş (hangi akla hizmet ettiysem!) ve sigara karşıtı biri olarak sizlerle de paylaşmak istedim. Bir kişinin bile olsa sigarayı bırakmasına vesile olabilirsem ne mutlu bana. (Beni kırmayıp boykot gününü beklemeden 9 ay kadar önce sigarayı bırakan Mehmet’i de tebrik ve teşekkür ederim.)

Şimdi hazırsanız buyurun:

“Dünyada her yıl 5 milyon kişi, sigaranın yol açtığı hastalıklardan ölüyor. Bu her 6 saniyede 1 kişinin ölmesi demek Türkiye’de ise her yıl yaklaşık 110 bin kişi sigara nedeniyle hayatını kaybediyor. Sigaranın Türkiye ekonomisine zararı ise yılda ortalama 3 milyar dolar...

Türkiye’de en fazla sigara içen grup eğitimli kadınlar. Sigaraya başlama yaşı her yıl biraz daha düşüyor. Sigara tüketimindeki artışla birlikte toplumda nikotinin zararları hakkında bilinçlenme de artıyor.

Sigarayla mücadele yasal zeminde de sürdürülüyor. 1 Ocak 2006’dan itibaren sigara paketlerinin üzerinde “sigara sağlığa zararlıdır” etiketi yer alıyor.

Türkiye’de sigaraya bağlı ölümlerin önemli bir bölümü 35–70 yaş arasındaki kişilerde görülüyor. Sonuçta da, yaşamlarının en verimli 20–25 yılını sigara nedeniyle kaybediyor. Türkiye’de erkeklerin yaklaşık yüzde 60’ı, kadınların ise yüzde 20’si sigara içiyor. Sigara içme oranlarının kişilerin eğitim durumları ve statüleri yükseldikçe hızla arttığını gösteriyor. 7–13 yaş grubundaki ilkokul öğrencilerinin yüzde 11, 7’sinin sigara içiyor ve yüzde 95’inin de sigara markalarını tanıyor olması, sigarayla mücadelede; etkin ve kararlı adımların acilen atılmasını gerekli kılıyor. Sigara içen annelerin sütlerinde bulunan ‘dioxin’ maddesi, öldürücü etkiye sahip bir zehirdir. Günde 5 adet sigara içen bir kişi, Çernobil kazasının 100 kilometre çevresinde bulunan biri kadar radyasyon almaktadır.

Sigara içerisinde, 4.000 den fazla zehirli kimyasal madde içeriyor. Belli başlıları; katran, karbon monoksit ve nikotine ek olarak amonyak, arsenik, hidrojen siyanür, formaldehid ve metan gibi son derece zehirli kimyasallar.

Sigara dumanında bulunan katran akciğerlere, karbon monoksitin kan dolaşımına girerek pıhtılaşmaya, atardamarların iç duvarlarına zarar vererek kalp krizlerine yol açıyor. Akciğer, gırtlak, mesane, yemek borusu, rahim kanseri gibi birçok kanser türüne, bronşite ve amfizem gibi pek çok hastalığa neden oluyor. Bütün kanser ölümlerinin 3’te 1’inden sorumlu. Akciğer kanserlerinin ise yüzde 85’i sigaradan kaynaklanıyor.

Sigara bağımlılığı, sağlıklı insanlarda zaman zaman şiddetli sırt ve bel ağrılarına yol açabiliyor. Annesi ya da babası sigara içen çocuklar 6 kat daha fazla solunum yolu hastalıklarıyla karşılaşma riski taşıyor. Sigara içenlerin yaraları çok daha zor kapanıyor. Bunun yanında ameliyat sonrası yaralarının iyileşmeme olasılıkları da bulunuyor.

Sigaranın sağlık üzerine olan zararları, sigara içildiği anda başlıyor. Sigara dumanı ağız, dil, boğaz, yemek borusu, nefes boruları, akciğerler ve mideye doğrudan ulaşıyor. Dumanın içinde bulunan zararlı maddeler de saniyeler içinde kalp, beyin, kan damarları, böbrekler, mesane gibi pek çok organa ulaşıyor ve zarar veriyor.

Nikotin, kan basıncını yükseltiyor, nabız sayısını artırıyor, sindirimi yavaşlatıyor, kanın damarlar içindeki dolaşımını bozuyor ve organların yeterli kan almalarını engelliyor.

BIRAKTIKTAN SONRAKİ DEĞİŞİKLİKLER

Sigarayı bıraktıktan sonra dakika dakika vücutta yaşanan değişiklikler şöyle:

**20 dakika sonra, kan basıncı ve nabız normale döner, el ve ayak kan dolaşımı düzelir.

**8 saat sonra, kan oksijen düzeyi normale döner, kalp krizi geçirme riski azalır.

**24 saat sonra, vücut karbonmonoksitten arınır.

**48 saat sonra, kan nikotin düzeyi azalır, tat ve koku duyusu artar, peptik ülserli hastaların tedaviye verdikleri cevap artar.

**72 saat sonra, hava yollarının gevşemesi sonucu nefes alıp verme rahatlar, solunum yolları fonksiyon görmeye başladığı için kendi kendini temizlemeye çalışır. Enerji düzeyi artar.

**2-12 hafta sonra, tüm vücuttaki dolaşım düzelir, solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riski azalır, yürürken yorulma ve tıkanma daha az görülür.

**3-9 ay sonra öksürük, kısa aralıklarla nefes alıp verme ve hırıltılı yada ıslık sesli soluk alıp verme gibi solunum yolu problemleri düzelir, akciğer fonksiyonları yüzde 5-10 oranında artar.

**12 ay sonra, koroner kalp hastalığı riski yarı yarıya azalır.

**12-36 ay sonra, mesane kanseri riski yüzde 50 azalır.

**5 yıl sonra, kalp krizi geçirme riski ve yemek borusu, ağız boşluğu kanserleri gibi hastalıkların riski yüzde 50 oranında azalır.

**10-15 yıl sonra, kalp krizi geçirme riski tamamen ortadan kalkar ve içmeyenlerle aynı seviyeye iner, akciğer kanseri riski sigara içenlere göre yüzde 50 azalır.”

Lütfen kendimiz, sevdiklerimiz ve bizi sevenler için bugün hepimizin önemli bir günü olsun. Takvimin bugünkü yaprağını saklayıp “işte sigarayı bıraktığım gün” diyebileceğimiz bir gün olsun.

Bu yazıyı yazmama vesile olan Sevgili Hakan. Haydi ilk adım sizden gelsin, ne dersiniz?