"Bozuktur bu düzenin pergeli bozuk!"

“Bozuktur bu düzenin pergeli bozuk”

(Türk halk edebiyatı sanatçıları genelde eylem adamıdırlar, mücadeleci)

Türk halk edebiyatında şairler, Pir Sultan’dan Yunus’a kadar hem eylem adamıdırlar, mücadeleci; kitlelere “üstü kan köpüklü meşe seli” olmayı tavsiye eder dururlar. Hem de filozofturlar, bilgedirler; sadece doğadaki diyalektiği değil ama toplumdaki diyalektiği de bilirler, haber verirler.

Hemen hemen bütün halk şiirinin ortak teması olan;

Bozuktur bu düzenin pergeli bozuk

Saptaması karşısında alınacak tutum da iki sınıfın, yani hâkim sınıfların temsilcilerinin tutumu farklı, halkın öncülerinin tavrı farklı olmaktadır.

Pergeli bozuk olan düzenin durumu nasıl düzeltilecektir?

Her somut durumda somut bir çözüm önerisi vardır.

Ancak bu soruya hâkim sınıfların, Ortaçağ’da feodallerin, bugün ise emperyalistlerin ve Haçlı irticanın çözüm önerileri farklı olmaktadır.

O dönemde örneğin Mevlana “sabır” ve “şükür” önermektedir. Ayrıca pergeli bozuk düzenin bozukluklarını, haksızlıklarını, pisliklerini, kötülüklerini “Hak” düzeltecektir; her şeyi Tanrı’ya bırakmak gerekir. Doğayı, dünyayı insan değiştiremez. İnsan eylemi boş bir iştir.

Yoksul isen sabreyle

Ger bay isen hayreyle

Her bir hale şükreyle

Hak döndürür halden hale

Ama Yunus’a geldiğimiz zaman her şeyin başı insan eylemidir. Ayrıca eylemi yapan da insandır.

Çeşmelerden bardağı

Doldurmadan kor isen

Bin yıl dahi beklesen

Kendi dolası değil

Halk kitlelerinin ozanı hem doğadaki ve hem de toplumdaki eylemin ve diyalektiğin farkındadır. Doğayı ve toplumu insan eylemi değiştirebilir, değiştirmelidir, behemehal değiştirecektir. Mutlak gerçeği, hareket ve değişmeyi saptar. İnsan eyleminin doğayı ve toplumu değiştirebileceğini söyler.

Halkın sanatçısı, ozanı, şairi halka bardağın çeşmelerden mutlaka doldurulması gerektiğini, eğer doldurmamışsan bin yıl bile geçse kendi kendine dolmayacağını açıklıyor; “Hak”kın döndürmeyeceğini belirtiyor halden hale…

Buradan çıkacak olan kıssadan hisse şudur:

Eğer dünyayı değiştirmek için mücadele edilmeyecek olursa bizim için metafizik güçler gelip hale uygun duruma asla getirmeyecekledir. Dünyayı ve yaşamı değiştirmek için irade göstermek gerekir. Türkiye’de Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet Haçlı gericilik tarafından yıkılmaktadır. Türkiye halkı emperyalistler tarafından soyulup soğana çevrilmektedir. Eğer oturup gökten ve gaipten kurtuluş, bağımsızlık ve özgürlük geleceğine inanıyorsak avucumuzu yalarız. Türkiye insanı olarak irade göstermemiz, mücadele etmemiz gerekmektedir. Yani “çeşmelerden bardağı” doldurmamız gerektir. Eğer “doldurmadan kor” isek, “bin yıl dahi” beklesek/ “kendi dolası değil.”

Bin yıl dahi beklesek, bizim için Cumhuriyet yeniden kurulası değil!

Bağımsızlık kendiliğinden gelesi değil!

Halkın refahı kendiliğinden sağlanası değil!

www.fatihozcan.org