“Çılgın Proje” Yanlışlarla Başladı!

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, kürsüye, stadyumlarda “sahaya çıkış”larda alışık olduğumuz sevgi gösterileriyle çıktı. “Çılgın Proje”yi açıklayacağı konuşmasını “hayal”, “hayal kurmak” üzerine kurdu, dizelerle süsledi.

Erdoğan, konuşmasına Yahya Kemal Beyatlı’dan okuduğu dizelerle başladı. Okuduğu şiirin son dizesi, konuşmasının ne üzerine kurulduğunu gösteriyordu. Ancak, Yahya Kemal’den dizeler okurken iki yanlış yaptı.

Önce, Yahya Kemal’in “Deniz Türküsü” adlı şiirini “Deniz” yaptı; sonra, “İnsan, âlemde hayal ettiği müddetçe yaşar...” dizesindeki “müddetçe”yi “kadar” ile değiştirerek okudu...

Niye böyle yaptı?

Erdoğan, konuşmasını “cam”dan okuduğu için, yanlışlık/ değiştirme, o metni hazırlayanlardan kaynaklanıyor. Bu, konuşma metni hazırlayanların, başka yanlışlar da yaptığını/ yapacağını gösterir. Ayrıca bu, İstanbul sevgisi tartışılmaz Yahya Kemal Beyatlı’ya yapılan bir haksızlık değil midir?


Erdoğan’ın, okuduğu dizeler, Yahya Kemal Beyatlı’nın dilinden şöyle:

“Çıktığın yolda, bugün, yelken açık, yapyalnız,
Gözlerin arkaya çevrilmeyerek, pervâsız,
Yürü! Hür mâviliğin bittiği son hadde kadar!
İnsan, âlemde hayal ettiği müddetçe yaşar...”

*****

“Çılgın Proje” ortaya atıldığında, konuyla ilgili yazdığım bir yazıda, “çılgın” sözcüğünün yerinde kullanılmadığı üzerinde durmuştum.

İşte, “Çılgın Proje” Ne mi? başlıklı yazımın o bölümü:

Sözcüklerin hakkını vererek kullanmak, yazmayı iş edinenler için bir sorumluluktur.

Ne yazık ki, günümüzde buna aldıran yok. Çalakalem yazmayı, bir “beceri”, “özgünlük” olarak görenlerimiz de yok değil. Durum böyle olunca, “dilde yozlaşma” da kaçınılmaz oluyor.

“Çılgın” sözcüğünün sözlük anlamı ne?

“Davranışlarında aşırıya kaçan, mecnun”

Tanımdan anlaşılan, “çılgın” sözcüğünün “davranışlar”ı anlatmak için kullanıldığı; bir başka deyişle “insan”lar için bir sıfat olarak kullanılacağı.

Gel gör ki, “çılgın”, “çılgın proje” sıfat tamlaması içinde “yanlış anlamda kullanılan” sözcük olarak gündemde yer buldu. Sözcüğün anlamına bakınca sormak gerekiyor:

“Proje” hangi yönüyle, “davranışlarında aşırıya kaçan” anlamı verir?

“Proje”, bir insan mı?

“Proje” için başka sıfatlar varken bu yola niçin gidiliyor?

“Proje” için, “çılgın”ın dışında, niyetinize göre “olumlu” ya da “olumsuz” sıfat kullanabilirsiniz.

“Çılgın” olan “proje” değil, “proje”nin sahibidir. Yaptığı da “çılgınlık”tır. Oysa ortada ne “çılgın” var, ne de “çılgınlık”...

Sadece, “proje”den etkilenenlerin dilinde, “muhteşem”, “görkemli”, “ihtişamlı”, “akıllara gelmeyen”, “duyanın küçük dilini yutturacak” gibi nitelenen/ nitelenecek bir “proje”...

“Çılgın Proje”, gerçek adıyla “Kanal İstanbul”, görülüyor ki, dil açısından bakarsak, yanlışlarla başladı.


TURGUT ÇELİK/ Mersin