"Contaminated" Mesajlar

Bu yazımda, birkaç gündür okumakta olduğum "How To Communicate" isimli kitapta işlenen bir konuyu paylaşmak istiyorum.

İş ve özel yaşamımızda kullandığımız (muhtemelen bilinçsizce) iletişim metodlarını mercek altına alan, hatalarımızı görmeye ve düzeltmeye yardımcı olan bu kitapta bazı egzersizlere de yer veriliyor.

"İfadeler" alt başlığında yer alan "Contaminated messages", asıl anlamına başka anlam bulaşmış ifadeler olarak Türkçeye çevrilebilir. Verilmek istenilen mesaja ulaşmak için ifade analiz edildiğinde, farklı fonksiyondaki cümleciklere ulaşılabilir. Contaminated message, özellikle kullanılıyor ve mesaj net olmaktan kasten uzaklaştırılıyor, ek ifadelerle desteklenmiyor ise buna "imâ yollu ifade" de demek mümkündür.

Bazı insanlar imâlı konuşma tarzını alışkanlık edinmiştir. Bazıları ise özel bir maksat olmaksızın kısa ya da yarı açık, farkı anlamaya müsait ifadeler kullanma eğilimindedir. Bu tarza sahip olan kişilerin iletişim sıkıntısı yaşadıklarını gözlemlemekteyim. İletişim uzmanları doğru anlamak ve de doğru anlaşılmak için konuşanın ve dinleyenin dikkat etmesi gereken bazı hususlar olduğunu vurgulamaktadır.

Sözünü ettiğim kitapta yer alan ve hepimizin günlük yaşamında karşılaşabileceği birkaç örnek şöyle;

***

Örnek cümle 1; Bir partide partneriniz size "Eve gitmek istiyorum, o bildik başağrılarımdan biri yine." diyor.

Bu cümle bir "contaminated message" örneği. Bir ihtiyaç ifadesi gibi görünen bu cümlenin altında duygu olabilir. Önek olayımızda asıl verilmek istenen mesaj:

"Burada bir süredir tek başıma ayaktayım." (gözlem)

"Beni diğerleri ile yaptığın sohbetlere dahil etmek istediğini sanmıyorum." (düşünce)

"Buna kızıyorum ve bozuluyorum." (duygu)

"Ya benimle daha fazla ilgilen ya da ben gidiyorum." (ihtiyaç)

***

Örnek cümle 2; "Senin problemin ne biliyorum, para almayı seviyorsun ama çalışmaktan hoşlanmıyorsun."

Bu cümle de bir "contaminated message" örneği. Altında bir duygu yatan, bir yargı, düşünce ifadesi. Sözkonusu ifadenin öncesinde veya altında yatan ve farklı fonksiyonu olan bir kaç alt cümlecik daha var. Bu örneğimizde;

"Son iki haftada altı kez geç kaldın." (gözlem)

"Bu bana, senin mümkün olduğunca az çalışmak istediğini düşündürüyor." (düşünce)

"Geç gelmen beni rahatsız ediyor." (duygu)

"Ayda bir kereden fazla geç gelmeni istemiyorum." (ihtiyaç)

***

Örnek cümle 3; "Her yıl buraya ziyarete geldiğinde yanında başka bir adam oluyor. Bilmiyorum nasıl bu kadar kolay birinden diğerine atlayabiliyorsun."

Bu ifadede bir gözlem ve bir yargılama bulmak mümkün. Verilen tüm mesaj şu olabilir:

"Her yıl yanında bir başkası oluyor." (gözlem)

"Merak ediyorum acaba bu bir aldırışsızlık mı, yüzeysel bir yakınlık mı?" (düşünce)

" Senin bu tarzından ötürü endişeleniyorum ve hayal kırıklığına uğruyorum." (duygu)

"Umarım bir gün kalıcı bir hayat arkadaşı edineceksin." (ihtiyaç)