‘Eşşek Buyduran Soğuklar’ Geldi

Başınızı kaldırıp gökyüzüne baktığınızda gözlerinizi kamaştıran güneş; güneşe benzemez nedense.
Gökyüzü mavi ve aydınlıksa da, soğuktur kainat.
İlk güneş ısıtmaz çoğu zaman, ışığına inat.
Soğuk güneş!
Ve daha da ileri giderek denir ki ürpertilerle: 
Yalancı güneş ... 
Ve daha da ileri giderek denir ki titremelerle: 
Yalancı bahar !.. (1)

Hakikaten bu aralar dört mevsimi bir arada yaşıyoruz. Sabah başka, öğle başka, ikindi başka, akşam başka, gece bambaşka bir hava iklimi yaşıyoruz. Eskiler bu zamanlardaki soğukların başlamasına böyle derlermiş; ’Eşşek buyduran soğuklar geldi’ diye. Esasında eşşek öldüren güneş de derlermiş. Havanın güneşli olduğu kış günlerinde sıcaklığın tahmin edildiğinden çok daha düşük olması durumunda güneşe verilen bir isim, bu ismin bir de hikâyesi vardır: adam hava güneşli bişi olmaz nasılsa diye eşeğini otlamaya bırakmıştır ancak almaya geri geldiğinde eşeğin soğuktan ölmüş olduğunu görmüştür.(2)

Hastalıklar ise diz boyu. Çocukların hepsi hemen hemen hasta. Çünkü hava ilkimi insanı yerden yere çarpıcı. Çok dikkatli giyinmeli, pintilik yapmayıp doğalgazları da yavaş yavaş açmanın zamanı geldi gibi. Gerçi bizim çiftliğimizde annemler sobayı yakmaya başladılar bile. Bol bol kendimize ve çocuklarımıza ballı ıhlamur içiriyorum şifayı kapmamak için. Size de tavsiye ederim. Önümüzdeki haftalarda hava yalancıları sıcaklıkların 10 derece düşeceğini söylerlermiş. Sağlığımıza önem vermemiz lazım. Tedbirli olmamız lazım. Son olarak Karadenizlilerde de bu konuyla ilgili şöyle güzel bir söz varmış: baharın gelişiyle havaların ısınacağı sanılıp aldanılsa, gül soğuğudur bu.. adamı çarpar.*  - gadasını aldıım yaz geldi belleyp uşakları soyuysuuz, hasde oluylar soona, gül sougu bu çarpar..(3)

          Kaynak:

(1)  http://arsiv.sabah.com.tr/2005/03/22/yaz06-10-128.html

(2)  https://eksisozluk.com/esek-olduren-gunesi--460157

(3)  http://www.eskiliufaksozluk.com/10484/g-l-so-u-u/