"Key" liderlik modeli

Önceki yazılarda liderliğe dokuz ayrı pencereden bakmıştık. Şimdi bu dokuz bakış açısını sentezlemeye çalışacağız.

İNKA'da Sıfır Merkez Enstitüsü'nde geliştirdiğimiz Sıfır Merkez Modeli ve Dikey Kurumsal'da geliştirdğimiz Key Liderlik Modeli, bize bu sentezci bakış açısını veren model.

1. “KEY” Liderlik anlayışı, herkesin kendi kişiliğine uygun olan bir liderlik tarzı geliştirebileceğini savunur.

“Lider olunmaz, doğulur.” anlayışı sadece belli kişilik özelliklerini taşıyan kişilerin lider olabileceklerini vurgular. Bu anlayış da Liderlik kavramını kısıtlamakta ve liderliğin çok boyutlu olduğunu gözden kaçırmaktadır. Liderlik, sadece doğuştan avantajlı ve ayrıcalıklı bir zümrenin sahip olabileceği bir meta değildir. Herkesin içinde ideal bir liderin sahip olduğu vasıflardan bazıları bulunmaktadır. Dolayısıyla, herkesin kendine göre erişebileceği bir zirvesi vardır. Örneğin, Turgut Özal’ın eriştiği liderlik zirvesi, Fatih Terim’in ulaştığı zirveden farklıdır.

“KEY” Liderlik anlayışı, her insanın içindeki cevheri açığa çıkarması ve kendini geliştirerek potansiyellerini sonuna kadar kullanması gerektiğini savunmaktadır. Herkese de doğuştan verilen potansiyeller ve yatkınlıklar da farklı farklıdır. Her insan kendisine uygun zirveyi aramalı ve o zirveye tırmanmak için kendi yol haritasını çıkarmalıdır. “KEY” Liderlik Modeli, işte bu noktada yöneticilere ve çalışanlara yol göstermekte ve rota çizmektedir.

2. “KEY” Liderlik teorisi, kişiler arası farklılıklara (mizaca) dayalı ilk çok boyutlu liderlik teorisidir.

Liderlik ve yönetim literatüründe bugüne kadar hep ihmal edilen bir boyut vardı: Mizaç boyutu. “KEY” Liderlik anlayışı, kişilik ve mizaç bilgilerinin de liderlik denkleminde önemli bir yeri olduğunu ortaya koymaktadır. İyi bir liderin ortaya çıkması, çevre koşullarına bağlı olduğu kadar, çevre koşullarının kişinin mizacı ile uyum içinde olmasına da bağlıdır. Günümüz bilim anlayışında çevre faktörlerinin fazla vurgulanması, insanın özne konumunun arka plana atılması gibi bir sonucu doğurmuştur. İnsan, çevrenin esiri değildir. İnsan, doğuştan gelen mizacının esiri de değildir. İnsan karar verirken iradesini ve aklını kullanabilen kompleks bir varlıktır. İnsanın bu kompleks yapısını kavramadan ve derinlemesine incelemeden ortaya konacak bütün yaklaşımlar eksik kalmaya mahkumdur.

İnsanlar farklı farklıdırlar. Tek bir insan modeline dayalı Yönetim anlayışı eksiktir ve eksik kalmaya mahkumdur.

• Tek bir insan modeline dayalı
o Liderlik,
o Yönetim,
o Takım Çalışması,
o İletişim anlayışı eksiktir.

Her yöneticinin kendisine göre kullandığı stratejiler vardır. Her liderin tarzı ve olaylara yaklaşımı farklıdır. Herkesin takım çalışmasında üstleneceği roller farklı farklıdır. Herkesin ayrı bir iletişim tarzı ve dili vardır.

Key Liderlik Modeli, tüm bu farklılıkların aslında birer zenginlik olduğunu vurgular. Her yönetim tarzının ideal olarak uygulanabileceği bir alan, bir fonksiyon vardır. Bütün mesele, duruma ve çevre şartlarına bağlı olarak uygulanacak tarzı doğru olarak saptayabilmek ve doğru kişiye doğru görevleri varmektir. Eğer herkes kendi kişiliğine uygun bir görevi üstlenirse, o meslek ve görevde ustalaşabilir, zirveye ulaşabilir ve mesleğinin gerçek bir sanatkarı olabilir. Benzer şekilde kendi kişilik yapılarına uygun rolleri ve fonksiyonları üstlenen yöneticiler, bu görevlerini daha doğal olarak, rahatlıkla ve başarıyla yürütebilirler.

• “KEY” Liderlik durumsal yaklaşımı benimser:
Her durumda şartlara bağlı olarak benimsenmesi en uygun olan liderlik tarzı farklı farklıdır.

3. “KEY” Liderlik Modeli, yönetim olgusuna dokuz farklı paradigmadan yaklaşır.

“KEY” Liderlik ve Yönetim Modeli, İşletme ve Yönetim konusunda yazılmış ve çizilmiş pek çok bilgi parçacıklarını organize etmekte ve yerli yerine oturtmaktadır. Key Liderlik Yaklaşımının farklılığı, senteze ve entegrasyona dayalı olmasıdır. Farklı liderlik yaklaşımları, moda haline gelmiş işletme trendleri ve yönetim konusunda ortaya konan teoriler incelendiğinde birbiriyle çeliştikleri ve rekabet ettikleri görülecektir. Son elli yıldaki bilgi patlaması ve aşırı uzmanlaşma inanılmaz bir bilgi kirliliğine ve kafa karışıklığına yol açmıştır. Günümüzdeki profesyoneller ve yöneticiler için bilgi ile ilgili en önemli sorunlar şunlardır:

• Bilginin toparlanması ve organize edilmesi
• Bilginin anlamlandırılması ve kullanılır hale getirilmesi
• Parçacı yaklaşımlardan kurtulabilme ve bütüncül bir perspektif yakalanabilmesi
• Bilgi parçacıklarının sentezi
• Hangi bilginin nerede ve nasıl kullanılabileceğini anlama
• Bilginin stratejiye ve uygulamaya dönüştürülmesi

İşte Key Liderlik Yaklaşımının asıl katkısı bu noktalarda ortaya çıkmaktadır. Key Liderlik Yaklaşımı, yöneticilerin en önemli problemlerinden olan belirsizlik ve komplekslik sorunlarını çözmede onlara yol göstemektedir. Bunu da işletme ve yönetim bilgisini dokuzlu bir çatıda toparlayarak yapmaktadır.