Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

20 Aralık '10

 
Kategori
Yurtdışından Bildiriyorum
 

“Nabucco” Türkiye için bir umut olmaktan öte bir yerlerde mi? (2)

“Nabucco” Türkiye için bir umut olmaktan öte bir yerlerde mi? (2)
 

Muhammed Rahmani Nabucco hakkında yazdı.


“NABUCCO” TÜRKİYE İÇİN, BİR UMUT MU?

Nabucco nedir?

Başlığı ile birinci bölümde sizleri bilgilendirmiştim. Birinci bölüme devamla;

NABUCCO NEDİR, NE DEĞİLDİR?

Türkiye bir anlamda yeni bir kapitülasyon sürecine zorlanmaktadır. Bu anlamda da, Türkiye’nin AB ve Amerika’ya karşı bir dik duruş sergilenmesi gerekmektedir ki, bu durumda ne derece mümkündür bunu zaman gösterecektir.

TÜRKİYE, NABUCCO’NUN NERESİNDEDİR?

Önceki bölümde de yazdığımız üzere; Nabucco hattının yapımı ile ilgili olarak finansman modelinin geliştirilmesi, yatırımcılar için uygun teşviklerin araştırılması, pazarlama faaliyetlerinin koordinasyonu ve muhtemel tedarikçilerle kontrat müzakerelerinin geliştirilmesi işlerinin tek bir elden yürütülmesi amacıyla ilgili 5 şirket tarafından merkezi Viyana`da "Nabucco Company Study Pipeline GmbH" şirketi kuruldu.

2004 yılında Ortaklık Anlaşması imzalandı. Ortaklık anlaşmasının imzalanmasıyla, proje mühendislik, inşaat, finansman tedariki gibi konularda daha geniş iş kapsamı tarifi yapıldı. Proje geliştirme sürecinde gelinen aşama göz önünde bulundurularak, projenin finansmanını sağlayıp yatırımlarını gerçekleştirmesi amacıyla 2005 yılında şirketin Nabucco Gas Pipeline International Şirketi`ne (NIC) dönüşümü kabul edildi.

Nabucco, Hazar Havzası doğalgazını Avrupa’ya taşıyacak olan 3, 300 kilometrelik boru hattının adıdır.

NABUCCO’NUN TARAFLARI KİMLERDİR?

Nabucco’yu gerçekleştirme yolundaki ilk uluslararası anlaşma ise, hattın ortağı olacak olan Türkiye, Avusturya, Macaristan, Romanya ve Bulgaristan arasında Ankara’da imzalanmıştır.

Anlaşmada imzası bulunmamasına rağmen projenin esas mimarı Amerika Birleşik Devletleri’dir.

Bununla birlikte her bir transit ülkede, boru hattının geliştirilmesi, yapımı, işletimi ile bakımı ve idamesinden sorumlu olarak Nabucco Yerel Şirketi (NNC) kurulması kararlaştırıldı.

NABUCCO’NUN DİĞER TARAFINDAKİ RUSYA

Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattında olduğu gibi. ABD’nin enerji politikasının temel taşlarından biri AB’nin Rusya’ya olan enerji bağımlılığını azaltmak, diğeri Hazar Havzası’ndaki ülkelere Rus boru hatlarının dışında alternatif ihracat kanalları yaratmaktır.

Gaz kaynağı açısından bakıldığında, Avrupa Birliği’nin en önemli ve en sorunlu enerji sağlayıcısı Rusya’dır.

AB gazının neredeyse yarısını, petrolün üçte birini, kömürün dörtte birini ve zenginleştirilmiş uranyumun yakıtının tamamına yakınını Rusya’dan temin etmektedir.

NABUCCO, PROJESİNDE TAŞERON MU ARANIYOR?

Siyasi amaçlarla gazı kullanabilen bir ülke olduğu için, Rusya her zaman güvenilir bir kaynak ülke değildir. Bu nedenle AB gaz ihtiyacını sağlama alabilmek üzere kandırabileceği bir taşeron ülke aramaktadır.

İşte bu projeye en uygun profil de Türkiye’dir.


AB’nin Rusya bağımlılığını azaltmak kolay değil. Rusya dünyanın en büyük gaz rezervlerine sahiptir. Orta Asya’dan çıkan gazın büyük bir bölümü de Avrupa’ya Rusya üzerinden nakledilmektedir.

Moskova’nın Türkmenistan ve Azerbaycan gibi Nabucco’ya gaz sağlaması beklenen bu ülkeleri elinden kaçırmaya hiç niyeti yoktur.

AB’nin Moskova’ya karşı ortak bir politikası olmaması nedeniyle her ülke kendi çıkarına göre davranmaktadır.

Yunanistan ve Kıbrıs gibi Rusya’nın cebinde olan ülkeler bulunmakla birlikte, Litvanya ve Polonya gibi Rusya’dan mümkün olduğu kadar uzak durmaya çalışan ülkelerde bulunmaktadır.

NABUCCO PROJESİNDE ALMANYA VE İTALYA NE YAPIYOR

Almanya ve İtalya ise, enerji konusunda daima Rusya’yla sıcak ikili ilişkiler içerisindedir.

Nabucco’ya rakip olacak bir proje ise, Almanya tarafından projelendirilmektedir.

İtalya ise, Adriyatik üzerinden bir gaz boru hattı üzerinde çalışmaktadır.

Moskova nasıl Karadeniz’den geçen Mavi Akımla Türkiye’yi kendine bağlayıp Ankara’nın doğusundaki ülkelerden gaz alma iştahını azalttıysa, ikili hatlar yaparak büyük bazı AB ülkelerinin Hazar ülkelerinden gaz alma iştahını da köreltmeye çalışıyor.

AB’nin desteklediği Nabucco’nun amacı Rusya’yı bir kenara itmek değildir. Daha fazla gaz temini kaynakları elde etmektir.

Hattın büyük bir bölümünün Türkiye’den geçiyor olmasını, Türkiye esas itibarıyla fazla abartmaktadır.

TÜRKİYE İÇİN STRATEJİK ÖNEMİ NEDİR?

Bu hattın, Türkiye’ye katacağı stratejik önemi de o kadar abartmamak gerekir.

Ankara, Hazar doğalgazından Rusya’nın Türkmen, Ukrayna’nın Rus gazında yaptığı gibi bir arbitraj (Fiyat farklarından yararlanmak amacıyla para, kıymetli maden, tahvil ve hisse senedi alıp satma işlemidir.) geliri yaratmak istiyor.

Yani, gazı ucuza alıp pahalıya satma peşindedir.

Kâğıt üzerinde güzel bir fikir. Ama güneyin Ukrayna’sı olmak istemiyorsa Türkiye’nin bu konuda çok sistematik ve önlemli davranması gerekir.

Türkiye`nin, taşınacak gazın yüzde 15`ini alma konusunda ısrar etmesi nedeniyle Avrupa şu süreçte tedirgindir.

Halihazırda Romanya, Macaristan, Avusturya ve Bulgaristan`da yerel şirket kurulumları tamamlanmış olmakla birlikte, Türkiye`de yerel şirket kurulumuna dair girişimler ise henüz tamamlanamamıştır.

Ancak bu projede BOTAŞ üzerine yıkılacak olan maliyet detayları incelendiğinde çok şaşırtıcı sonuçlar çıkmaktadır ortaya. Zira 6 milyar dolarlık bir proje olan Nabucco Projesi ile ilgili olarak Avrupa ülkelerinin "Karar mekanizmalarında yer almayacaksınız" tavrı söz konusudur.

Bu gizli oyunun içindeki gizli oyunlar silsilesi içerisinde Türkiye aklı başında bir kararlı yol izlemek zorundadır.

Türkiye toprakları ve şirketleri kullanılmak istenirken Türkiye devre dışı bırakılmak isteniyor. Oysa bu boru hattının büyük bir bölümü Türkiye topraklarından geçecektir.

Bu proje kapsamında en büyük yatırımı dolayısıyla BOTAŞ yapacaktır.

AVUSTURYA’YA, NABUCCO KAYMAĞI MI?

Bu anlamda da BOTAŞ`ın, yüzde 30 öz kaynak, yüzde 70 kredi kullanması planlanmaktadır. Ancak 6 ortaktan oluşan Nabucco Projesi`nde her ülke tüm haklarını, Avusturya merkezinde kurulu Nabucco Gas Pipeline International GMBH`ye kayıtsız şartsız devretmeyi kabul etmiş durumdadır.

Kabul edilen bu duruma göre Türkiye bu anlaşmadan ne gibi bir kazanç sağlayacaktır, bizler anlayamadık ama yine de bir bilene sormak gerekir.

Nabucco Projesi`nde yer alan bu 6 ortağın, Nabucco Gas Pipeline International GMBH`ye ortaklık hissesi ülke bazında ne olacaktır?

Nabucco Gas Pipeline International GMBH`nin Avusturya`ya ödeyeceği vergilerden bu 6 ortak nasıl faydalanacaktır?

Nabucco Gas Pipeline International GMBH`nin ilgili ortaklara sadece taşıma tarifesinden iletim bedeli ödeyeceği doğru mudur?

Nabucco Gas Pipeline International GMBH`nin, boru hatlarındaki tasarruflarda tek yetkili olacağı ifade edilmektedir.

NABUCCO’UN TÜRKİYE’E GETİRİ VE GÖTÜRÜSÜ

Türkiye`nin bu tasarruflarda ne kadar payı ve yetkisi olacaktır?

Bu konuda, hükümetler arası anlaşma imzalanması, Avrupa ülkeleri tarafından ısrarla istenmekte olup, Türkiye`nin atacağı adım çok önem kazanmaktadır. Zira binlerce kilometrelik Türkiye toprağı denetim altına alınmış olacaktır.

Bu nedenledir ki Türkiye`nin buradan büyük kazanımlar elde etmesini bilmesi gerekmektedir. Bu anlamda da yüzde15`ten fazlasında ısrar etmelidir.

Türkiye bir anlamda yeni bir kapitülasyon sürecine zorlanmaktadır. Bu anlamda da, Türkiye’nin AB ve Amerika’ya karşı bir dik duruş sergilenmesi gerekmektedir ki, bu durumda ne derece mümkündür bunu zaman gösterecektir.

Muhammed RAHMANİ

10.07.2009 Illinois – ABD

TEKSAS - ABD

e-posta: muhammedrahmani@hotmail.com

 
Toplam blog
: 25
: 4253
Kayıt tarihi
: 11.12.10
 
 

Muhammed Rahmani, İran'lı baba ve Türkmen annenin çocuğu olarak, Hazar Denizi kıyılarındaki, (Bandar..