Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

17 Kasım '15

 
Kategori
Kültürler
 

Noel Baba Ve Türkler-Duman ve Göğe Yükseliş

 Noel Baba Ve Türkler-Duman ve Göğe Yükseliş
 

Noel Baba Ve Türkler-Duman ve Göğe Yükseliş


Sibirya'daki ve Kuzey Amerika kıtasının kuzeyindeki bazı yerli şamanlar, hanelerinin ortasındaki ocaktan çıkan dumanı odak noktası aldılar. Gözlerini kapatarak veya örterek dumanı imgeleyerek tavandaki duman deliğinden yükseldiler. Güney Amerika'nın tropik ormanlarındaki Warao şamanlan çoğunlukla altmış santimlik sigaralannın dumanlanyla Yukarı Dünyaya yükseldi. Çin'deki Monguor halkının şamanlan ise "cennete giden canlı bir yol"a benzeyen yanan bir bir tütsünün dumarılanyla yükselebilmiştir.

Bir evin duman deliğinden şamanik yükselme, muhtemelen eski Avrupa'da da yapılan ve başka bir yerde belirttiğim üzere "cadı uçuşu" olarak adlandırılan, Orta Çağa ve Rönesans'a kadar ayakta kalmış bir uygulamaydı. Ancak kademeli olarak duman deliği, duman kanalı olan şöminelerle yer değiştirdi ve onüçüncü yüzyılda bacalar İngiltere' ye ulaştı. Dolayısıyla ağaç baskı ve resimlerde ("cadı" olarak adlandınlan) Avrupalı şamanlar genellikle bacalardan yükselirken gösterilmiştir.

Eski İngiliz halk inanışlannda baca temizleyicilerin sihirli güçleri olması da muhtemelen bununla ilgilidir.
Yukarı Dünyaya yükselen Sibiryalı Çukçi şamanlar "Üst Varlık" hatta 'Yaratıcı" dedikleri Kutup Yıldızını ziyaret ederdi. Bogoras'ın bildirdiğine göre Kutup Yıldızı, "dünyevi yaşamlarında hasımlarının zulmüne uğrayanlara" sığınak olur ve "onları büyük hediyeler ve erzaklarla geri gönderir".

Hediyelerin bir ren geyiği tarafından çekilen olağan üstü bir kızakla getirildiği varsayılırdı ki bu, Sibiryalı şamanlann sıra dışı gerçekliğe seyahat etmelerinin klasik bir yoludur. Bazı yazarlar, meşhur bacalardan girip çıkma ve havada ren geyiğinin çektiği bir kızakla dolaşanın, çocukların çok sevdiği Aziz Nikolanın Ziyareti şiirinin yazarı Moore'a ait katıksız bir buluş olduğunu savunmuşlardır. 
Ancak çoktandır öğrencilerime söylediğim gibi, bunun kökenleri çok daha önceye, şamanik geçmişe dayanıyor gibi görünmektedir.

Aziz Nikola, dördüncü yüzyılda Türkiye'de yaşamış bir piskopostu ve İtalya gibi yerlere havadan yaptığı sihirli yolculuklarla ünlüydü. Hiç de sürpriz olmayan bir şekilde hayatının bir notasında Kilisenin işkence ve eziyetini gördü. Türkiye'de yaşamış olması da şaşırtıcı değil; Orta Asya'da halen daha devam ettirdikleri üzere, Türkçe konuşan halklar Şamanist olmalarıyla ünlüydüler.

Belki de varsayılan uzak topraklara uçma ve başarıyla dönme yeteneğinden ötürü Aziz Nikola, onyedinci yüzyıl başlarında New Amsterdam'ı (daha sonradan, Neiv York City) kuran Hollandalı seyyahlar da dâhil, Akdenizli ve diğer Avrupalı denizcilerin koruyucu azizi olmuştur. Hollandalılar onu New Amsterdam'm da koruyucu azizi yapmış ve Hollanda'dan, Noel tatilinde evlere hediyeler bırakan Noel Baba geleneğini beraberlerinde getirrnişlerdir. 
İngilizler New Amsterdam'ı zapt edip, adını New York olarak değiştirince kültürleri Hollandalıların kültürüyle karışmıştır.

Sonraki nesiller, bir Hollanda halk geleneği olan Noel Babanın ziyaretlerini benimsenmiştir. Ayrıca Aziz Nikola için kullanılan bir ortaçağ Hollandalı ismi olan (halen daha Hollanda'da kullanılan) Sinterklaas adını da benimsemişlerdir. Sinterklaas ismindeki "r" genellikle yumuşatılır ve yutulur, çoğu kez New York'luların konuştuğu İngilizce gibi, bugün tüm Amerika Birleşik Devletleri'nde "Santa Claus" (Noel Baba) diyoruz. Yukarıdaki çeşitli ipuçlan, bugünkü Noel Babanın ilk kaynağının Sibirya şamanizmi olabileceğini ve Sami halkının, Noel Babanın bugüne aktarılmasına aracılık etmiş olabileceğini akla getiriyor. 


alıntı: Mağara ve Kozmoz/ M. Harner

 
Toplam blog
: 191
: 1283
Kayıt tarihi
: 16.01.07
 
 

Başlangıçta sadece su ve onun üzerinde salınıp duran sis mevcuttu.  Baba Apsu ortaya çıktı ve tat..