Şirin,minik ve sevecen kedilerin kökeni

Kıymetli okurlarımız lütfen aşağıdaki güzelin müziğine eşlik ediniz.

İnsanlarda olduğu gibi, yeryüzündeki diğer canlı bütün yarattıklarında bir kökeni vardır.

İnsan hayatında yerini alan, sevgi alışverişi yaptığımız, yalnızlığımızı paylaştığımız kediler. 

Görselde görünen bu estetik ve güzel kedilerin kökenini, esas yurtlarını, insan yaşamına giriş tarihi ile ilgili bilgileri sizlerle paylaşmak istedik.   

Kedilerin kökeni:

Yapılan araştırmalarda kedilerin asıl yurtları ve kökenleri Afrika’dır. Kedilerin insan yaşamına girişi yaklaşık 5000 yıl öncesine dayanır.

Kedilerin ilk ilgi ve sevgi gördükleri ülke:  

Özellikle Mısır’da kedi resimleri ve heykelleri, ölen kişilerin kedileri ile birlikte mumyalanarak gömüldüğü mezarların bulunması.

Mısır halkı için kedi büstü “ Bestet” verimlilik, neşe ve sevgiyi temsil ediyordu, kedi başlı kadın olarak tanımlanan bu büst Mısır’da kedilerin tapılırcasına sevildiğinin ve değer verildiğinin en büyük kanıtı olarak kabul edilirdi.

Yanınızda kimse yokken, kediler yanınızdadır. Öyleyse düşünün dostunuz kim? sizi bırakıp giden biri mi? yoksa her zaman sizi eylendirmek için kuyruk sallayan, görselde görüldüğü gibi müzik dinleyen şirin, minik ve sevecen bir kedi mi? ( Bizde zazaca kediye PİSİNG derler )

Kedi öldürülmesine en ağır cezayı veren ülke:

Yine geçmişte Mısır’da bir kediyi bilerek öldürmenin cezasının idam, kaza ile öldürmenin cezasının ise ağır hapis olması Mısır’da kediye verilen önemi yansıtmaktaydı.

Bilindiği üzere doğası gereği özgürlüğüne düşkün olan kediler insanoğlu ile ilişkilerinin kendi çıkarları doğrultusunda gerçekleştiği görülmektedir.

Kedileri ilk evcileştiren ülke:

Büyük ekim alanlarına sahip olan Mısır’da büyük depolarda saklanan buğdayın, baş düşmanı olan farelerin, kediler tarafından avlandığını gören insanlar kedilerin bakımını üstlenerek kedigiller ile ilişkinin ilk temelini atmışlardır.

Zarar ve ziyana sebebiyet veren farelerin kediler tarafından avlanması insanları büyük bir sorundan kurtardıkları kabul edilerek kediler ve insanlar arasında dostluk gelişmiş kedi, insan yaşantısının vazgeçilmez bir parçası halini almıştır.

Yani kediler sevgiyi, ilgiyi, insanlarla ilişkiyi, birlikte yaşamayı ilk Afrika kıtasında Mısırlılardan görmüşler.

Kedilerin Afrika’dan Avrupa’ya göçü:

Daha sonra Afrika’dan, Avrupa’ya, deniz yolu ile yapılan ticarette farelerin gemi ambarlarındaki yiyeceklere zarar vermesi üzerine farelerin yok edilmesi için kediler bu kez gemilerde gemiciler tarafından beslenmiş ve Avrupa’ya geçişleri başlamıştır.

Yapılan bazı araştırmalar kedilerin ehilleştirme sürecinin 8000 veya 9000 bin yıl önce başlamış. Afrika’dan Avrupa’ya oradan da dünyanın dört bir yayına dağılmış olan kedilerin iki cins vahşi kediden türediği tespit edilmiş bunlar;  

Afrika Vahşi Kedisi: ( Felislybica ) Avrupa Vahşi Kedisi: (Felis Silvestris )

İlk evcilleştirilen vahşi kediler eski Mısırlıların ehilleştirmiş oldukları, Afrika kedisi Felislybica’dır.

Ehlileştirilen bu kedileri Finikelilerin Akdeniz’in muhtelif yörelerindeki kolonilerine götürdükleri, bu arada İtalya’ya taşıdıkları anlaşılmaktadır.

İtalya’dan Avrupa kıtasına geçen bu kediler Avrupa’nın vahşi kedisi Felis Silvestris ile birleşip ikinci kol olarak dünyaya yayılmışlardır. Değişik iklim şartları, gıda rejimleri ve diğer etkenlerle bu günkü kedi türleri ortaya çıkmıştır.  

Bazı ülkelerde kedilerin tanımı:

Fransa: Chat- Almanya:  Katze- İtalya: Gatto- İsviçre: Katt- Norveç: Katt-

Hollanda: Kat- İzlanda: Kottur- Polonya: Kot- Yunanistan: Gata-  Türkiye: Kedi-

Malta: Gattus- ve İspanya: Gato.

Görüldüğü üzere birçok ülkede kedinin adı benzer türdedir. Türkiye’deki kedi adı İngilizcenin “ Kitty “ kelimesinden alınmıştır.

Evcil kedilerin zooloji dalındaki adı Felis Catus’tür kediler üç grupta toplanmaktadır.

Küçük kediler ( Feis ) Çita ( Aciononyx ) Kükreyen kediler ( Panthera ) 

Avrupa’da kedilere ilk bakış:

Avrupa’da 11. Yüz yılda kiliselerin etkisiyle kedilerin günahların taşıyıcısı olduğu, kedilere işkence yapılarak öldürmenin günahlardan arınmak için bir yol olduğu, ayrıca siyah kedilerin şeytanın kuklası olduğu görüşü yaygınlaştı. Kediler hain ve kötü niyetli olarak tanımlandı. Bu görüş 13. Yüz yıla kadar sürdü.

Kedilerden hoşlanmayan insanlardan uzak durunuz. Bir kediyle geçen zaman asla zaman kaybı olamaz. Kediler doğanın baş yapıtıdır. Köpekler düz yazı olsa da kediler şiir gibidir.

Nazlı ve sazlı kedilerin hayatımıza girmesi, onlarla sevgi alışverişimiz, birlikte aynı çatı altında yaşamamız güzel olmuş. Kediler olmasaydı yaşamın bir parçası noksan olurdu diye düşünüyorum.

Kıymetli okurlarımıza saygılar sunuyorum

Mehmet BURAKGAZİ / MERSİN