Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

28 Eylül '10

 
Kategori
Tarih
 

11 Ekim 1922 Mudanya

11 Ekim 1922 Mudanya
 

Atatürk Anafartalar'da kurmayları ile birlikte. Soldan ikinci Alb.Tevfik Bıyıklıoğlu


“Mudanya Askeri Sözleşmesi, 11 Ekim 1922 saat 06.00’da imza edilmiştir. Yunan delegesinin müttefik devletler adına gönderdiği çeşitli yazılı itirazlarıyla imzaya yetkili olmadığı şeklindeki son beyanatı bana verildi. Bunun müttefikler adına tebliğ eden General Harrington Yunan generalinin yetkisi olmadığından imza etmediğini, Yunan hükümetinin cevabı olumsuz olsa dahi sözleşmenin müttefikler tarafından uygulanacağını bildirdi. Sözleşme 4 nüsha olarak imza edilmiş ve taraflara verilmiştir...”

Batı Cephesi komutanı İsmet İnönü, Mudanya Mütareke Evi’nden Başkomutanlığa 11 Ekim 1922 günü saat 08.00’de yukarıdaki satırları içeren telgrafı çekerek, Kurtuluş savaşıyla kazanılan zaferin siyasal alanda da başarıldığını duyurdu.

O günkü hali ile korunan “Mudanya Mütareke Evi”ni bu hafta sonu son derece duygulanarak gezdim.

13 odalı ahşap köşkün giriş katında; görüşmelerin yapıldığı salon, gazetecilerin izleyici odası ve İsmet Paşa’nın çalışma odası bulunmakta. Üst katta ise ziyarete kapalı tutulan İsmet Paşa ve yaverlerinin yatak odaları var.

Girişteki salonda ressam İbrahim Çallı’ya ait büyük bir İsmet İnönü tablosu karşılamakta ziyaretçileri. Mütareke Evi görevlisi Jale hanımın söylediğine göre tabloyu dikkatlice inceleyenlerin bir iddiası varmış; Resme bakarak salonda dolaşan kişi ne yöne giderse İsmet Paşa’nın başı ve gözleri de o tarafa dönüyormuş. Böyle bir iddiayı duyup da denememek olur mu? Geçtim hemen tablonun karşısına ve bir sağa gittim bir sola… Bana mı öyle geldi bilmiyorum ama sanki resim gerçekten de hareketli gibiydi.

8 gün süren hararetli görüşmeler sırasında, kabul edilemeyecek şartların ileri sürülmesi ile hiddetlenen İsmet Paşa, kararlı tutumundan taviz vermeden “Gerekirse savaşa devam ederiz” diyerek yumruğunu masaya indirmiş.

Ortadan ikiye ayrılan siyah mermer masa da böylece sergilenen eşyalar arasında yerini almış.

Mütareke Evi’nin duvarlarında o günlere ait birçok fotoğraf sergileniyor. İşte o fotoğraflardan birinde eşimin amcasının kayınpederini görmek beni ayrıca duygulandırdı. Kurtuluş savaşında Garp Cephesi Harekat Daire Başkanı olarak Mustafa Kemal’in yanı başında savaşan, Mudanya Mütarekesi ile Lozan Barış Konferansında askeri danışman olarak bulunan ve 1924’ten itibaren Atatürk’ün Genel Sekreterliğini (Riyaset-i Cumhur Umumi Katibi) yapan Kurmay Albay Tevfik Bıyıklıoğlu () Türk Tarih Kurumu’nun ilk başkanı ve Genel Kurmay Harp Dairesi tarih başyazarıydı.

Mütareke Evi’nde fotoğraf çekmek yasak. Ziyaretçilere açık olan bölümlerin, anlaşmanın yapıldığı odanın ve bir yumrukta kırılan mermer masanın fotoğraflarını internette muhtelif sitelerde buldum ve paylaştım. İncelemenizi öneririm.

Rus asıllı bir tüccara ait olan köşk, Mudanya Mütarekesi’nin ardından Mudanyalı işadamı Hayri İpar tarafından satın alınıp onarılmış ve o günkü hali ile muhafaza edilerek müzeye dönüştürülmüş. Edindiğim bilgiye göre sol tarafı sokak olan köşkün sağında bulunan binaları da satın alarak yıktıran Hayri İpar, Mütareke Evi’nin iyice ortaya çıkmasını sağlamış. Köşkü müze olarak belediyeye devrederken de sağ taraftaki binalardan boşalan yere sadece çocuk parkı yapılmasını vasiyet etmiş.

Mütareke Evi’nin şu andaki konumuna gelecek olursak;

Sol taraftaki sokağı tamamıyla işgal eden bir cafe/bar, masa ve sandalyeleriyle denizden müzenin önüne kadar yayılmış.

Sağ tarafı ise bir çay bahçesi son derece isabetli bir isim seçerek (Korsan) işgal etmiş.

1959 yılında Eski Eserler Genel Müdürlüğü’ne devredilen müzenin önü ise otopark olarak kullanılmakta.

1930’lu yıllarda Hayri İpar’ın değerini bilip koruyup kolladığı ve ülkeye hediye ettiği köşk, günümüzde kadir kıymet bilmez birileri tarafından, duvarının yanında oturup çekirdek çitlenen, başka yer yokmuş gibi önüne araba park edilen bir yer haline getirilmiş.

Fotoğraflarda Mütareke Evi’nin önünü arabalı ve arabasız iki ayrı şekilde görebilirsiniz. Hangisi daha güzel?

Umarım Mudanya belediyesi konuyla ilgilenir ve yakışanı yapar.

() Tevfik Bıyıklıoğlu’nun kitapları:

Hint Tarihi / 1931

Çanakkale Muharebelerine Dair Konferans / 1950

Trakya’da Milli Mücadele / 1956

Osmanlı ve Türk Doğu Hudut Politikası / 1958

Atatürk Anadolu’da / 1959

Türk İstiklal Harbi / 1962

Not: Atatürk ve İnönü ile tekli fotoğraflarda görülen kişi Tevfik Bıyıklıoğlu'dur.
 
Toplam blog
: 61
: 2350
Kayıt tarihi
: 24.01.08
 
 

17 yaşımdaydım yazmaya ilk başladığımda. Dünyayı tanımaya çalışırken kendimi de tanıdım zaman içinde..