2016 Uluslararası Bakliyat Yılını Kutluyoruz

Bugün dünyanın en büyük problemi küresel ısınma buna bağlı olarak iklim değişikliği ve artan nüfus karşısında insanlığı tehdit eden gıda üretimi ve beslenme sorunudur. Başta Birleşmiş Milletler olmak üzere tüm uluslararası platformlarda dikkate alınan konuların başında yer almaktadır. Başlangıçta sorunu geri kalmış ülkelerin sorunu gibi göstermeye çalışan çevreler dünyada artan doğal afetler ve yoksulluk karşısında çaresiz kalındığının farkına varmışlardır. Başlangıçta sadece ekonomik küresel sorunları ele alan G20 ve son olarak düzenlenen Dünya Ekonomik Forumlarında iklim değişikliği, işsizlik ve yoksullukta ele alınmaya başlanmıştır. Dünyada bu tehlikeli gidişe karşı tepkiler dikkate alınmaya başlamıştır. 

2016 Yılı Uluslararası Bakliyat Yılı (UBY) baklagillerin insanlığın geleceği için gıda güvenliği, çevre sorunlarının çözümü ile dengeli ve sağlıklı beslenmeye olan katkısını bilen ve inanan Türkiye ve Pakistan’ın BM üyesi diğer Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) üyeleri ile yaptıkları çalışmalar sonucu 38’nci FAO Konferansında 2013 yılında kabul edilmiştir. 20 Aralık 2013 tarihindeki 68’nci BM Genel Kurulunda ilan edilmiştir.

2016 UBY’nın dünya genelinde kutlanmasında rehberlik etmesi ve Eylem Planının uygulanması için, FAO üye ülkelerin, ilgili uluslararası kuruluşların ve özel sektör temsilcilerinin yer aldığı Uluslararası Yürütme Komitesi (YK) oluşturulmuştur. Sekretaryası FAO tarafından, eşbaşkanlıklar ise Türkiye ve Pakistan tarafından yürütülmektedir.

Birleşmiş Milletler (BM)  her küresel soruna karşı gösterdiği hassasiyet gibi iklim değişikliği ve gıda güvenliği konusunada büyük önem vermektedir. Dünyadaki farkındalığı artırmak ve konu hakkındaki çalışmaları desteklemek için 2015 toprak yılı ilan etmesinin ardından 2016 yılını da Uluslararası Bakliyat Yılı olarak ilanına karar vermiştir.  Çünkü baklağiller dünyanın geleceği için büyük önem taşıyan, her coğrafyada üretilen ve yüksek miktarlarda tüketilen, toprağın korunup geliştirilmesinde de rol oynayan, iklim değişikliğine karşısında üretiminin korunması ve geliştirilmesini sağlayacak tarım ürünleridir. 

Dünyada ve ülkemizde tarımı yapılan başlıca baklağil ürünleri fasulye, nohut, mercimek, bakla, bezelye ve börülcedir. %45 ile en çok üretilen nohuttur. Bu ürünü sırasıyla %38 ile Mercimek,  % 17 ile kuru fasulye ve %10 ile diğer baklagiller izlemektedir.  

Baklagiller tahıllardan sonra en çok üretilen ve tüketilen ürünlerdir.  Dünya üretimi yaklaşık 60 milyon milyon ton civarındadır. 2 milyardan fazla insan baklagillerle beslenmekte ve bitkisel protein olarak baklagiller dengeli beslenmede önemli rol oynamaktadır.  Baklagillerin protein ve aminoasit açısından zengin olduğu, protein oranın %40’lara ulaştığı belirtilmektedir. Baklagiller hayvansal gıdalardan sonra en fazla proteine sahip gıdalardır. Özellikle geri kalmış ve kuraklık nedeniyle zor durumda olan ülkelerdeki gıda güvenliği ve beslenme sorunlarının çözümünde en önemli tarım ürünleridir. 

2016 yılında yapılacak faaliyetler ile amaç dünyada gıda güvenliği ve beslenmeye baklagillerin katkısı hakkında farkındalığın artırılmasıdır. Bunun için üye ülkelerde baklagillerin beslenme üzerine etkileri, gıda güvenliğine ve beslenmeye yönelik tarımsal sürdürülebilirlik hakkında toplum bilgilendirilecektir.

Baklagillerin sürdürülebilir gıda üretimi ve sağlıklı beslenmede önemli rolü ve gıda güvenliği ve beslenmeye katkıları hakkında farkındalık artırılacaktır.

Gıda sistemlerinde baklagillerin değerinin ve faydalarının teşvik edilmesi ile toprak verimliliği açısından faydalarının yanı sıra iklim değişikliği ve dengesiz beslenme ile mücadelede rolleri vurgulanacaktır.

Baklagillerin küresel üretiminin detaylandırılması için gıda zincirindeki bağlantılarının ve araştırmaların, ekim nöbetinden daha iyi faydalanılmasının teşvik edilmesi ve bakliyat ticaretindeki zorlukların ele alınması sağlanacaktır. Böylece dünyada baklagillerin üretim ve tüketimi artırılacaktır. Bu ürünlerde arz talep dengesi sağlanacaktır. Ulusal ve uluslararası düzeyde ticareti kolaylaştırmak için pazara erişimin sağlanacak ve ticari engellerin aşılmasına çalışılacaktır. Bu ürünlerde ülkeler ve özel sektör arasında işbirliğinin sağlanacaktır. 

Ülkemizde yıllardan beri Yemeklik Taneli Baklagilleri tüm yönleri ile geliştirmek için Araştırma Enstitüleri tarafından çalışmalar yapılmaktadır. Yeni çeşitler geliştirilmekte ve üretime alınmaktadır. Son yıllara kadar ülkemiz dünya baklagil üretiminde başta gelen ve ihracat yapan ülke iken, bugün üretimde, nohut ve mercimek ihracatında yine başta gelen ülkeler arasında görünse de ithalat yapan ülkeler arasına da girmiştir.   Bugün ülkemizin her bölgesinde baklagiller üretilmekle beraber başlıca üretim bölgeleri Güneydoğu ve Orta Anadolu ile Marmara Bölgesi’nin güneyidir. Güneydoğu’da kırmızı mercimek, Orta Anadolu ve geçit bölgelerinde yeşil mercimek, nohut ve kuru fasulye, Ege ve Güney Marmara Bölgesinde ise bakla ve bezelye üretilmektedir.

BM 2016 Uluslararası Bakliyat Yılı münasebetiyle  (UBY) baklagillerin önemi tüm yönleri ile dünyaya duyurulacak ve toplum uyarılacaktır. Türkiye konuya öncülük ederek gerek kendi insanımız gerekse dünya için önemli bir adım atmış ve BM 2016 UBY eş başkanı olarak görev üstlenmiştir. Bu nedenle Türkiye’nin sorumlulukları daha da artmıştır.  

Bu nedenle baklagil üretimi ve tüketiminde örnek projeler ve modeller uygulamalı, dünyaya verdiğimiz mesajın arkasını güçlendirmeliyiz. Sürdürülebilir bir baklagil üretimi için istikrarlı politikalar uygulamalıyız. Baklagil üreticilerimizin sorunlarının çözümünde geçmiş deneyimleri ve dünya pazarlarındaki gerçekleri görmeliyiz. Dünyadaki fiyat dalgalanmaları karşısında geçici tedbirler alma yerine uzun vadeli koruyucu çözümler bulmalıyız. Araştırmacılarımızı, bilim adamlarımızı ve bilimsel çalışmaları desteklemeli ve teşvik etmeliyiz. Üretici örgütlerinin de görüşleri doğrultusunda daha sağlıklı ve yapıcı politikalar belirlemeli ve uygulamalıyız. Dünya uygulamalarında olduğu gibi pazarda üreticilerin hak ve menfaatlerini korumada kooperatiflerin de rol oynayabileceklerini dikkate almalıyız.   

Bu yılı sadece resmi kurum kuruluşların çabaları ile değil, ilgili tüm devlet dışı kurum ve kuruluşların gönüllü girişimleri ile topluma faydalı olacak renkli etkinliklerle kutlamalıyız. Akıllarda kalıcı farkındalık yaratmalıyız.

2016 Uluslararası Bakliyat Yılınız kutlu olsun.

http://arastirma.tarim.gov.tr/gaputaem/Belgeler/tar%C4%B1msal%20veriler/gaputaem%20gncel/Baklagil%20Raporu.pdf

http://www.uby2016.org/TR