Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

23 Temmuz '17

 
Kategori
Eğitim
 

2017 öğretim programlarına yansıyan Türkiye yeterlikler çerçevesi kapsamındaki anahtar yeterlikler

2017 Taslak öğretim programlarının temel dayanağı Türkiye Yeterlikler Çerçevesi kapsamındaki “anahtar yeterlikler” olduğu anlaşılıyor. Bu bakımdan bu yeterlikler çerçevesini ve bu kapsamdaki anahtar yeterlikleri anlamadan programları anlamak olanaklı değildir.
 
Türkiye Yeterlikler Çerçevesi Nedir?
 
Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ); Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu olacak şekilde tasarlanan; ilk, orta ve yüksek öğretim dâhil, meslekî, genel ve akademik eğitim ve öğretim programları ve diğer öğrenme yollarıyla kazanılan tüm yeterlilik esaslarını gösteren ulusal yeterlilikler çerçevesini ifade etmektedir.
 
Bu Yeterlikler Çerçevesini Kimler Hazırlamıştır?
 
Milli Eğitim Bakanlığı ve Yüksek öğretim Kurulu başta olmak üzere kamu kurum ve kuruluşları, işçi ve işveren sendikaları, meslek örgütleri ve ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde, ulusal ve uluslararası uzmanlar ile akademisyenlerin katılımıyla hazırlanan “Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” Bakanlar Kurulunun 2015/8213 sayılı Kararıyla 19 Kasım 2015 tarihli ve 29537 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Yönetmelik gereğince hazırlanan Türkiye Yeterlilikler Çerçevesine Dair Tebliğ ve eki Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi, 2/1/2016 tarih ve 29581 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. (http://www.myk.gov.tr/index.php/en/tuerkiye-yeterlilikler-cercevesi, indirme tarihi, 26.01.2016)
 
Yeterlilik Çerçevesi Belirlemesinin Program Geliştirme İçin Anlamı Nedir?
 
Anlaşılan o ki yeterlikler çerçevesi MEB, YÖK ve MYK (Mesleki Yeterlik Kurumu) hazırlamıştır. Bu yeterlikler çerçevesinin hazırlanma sürecini eğitim programı geliştirme sürecinin eğitim ihtiyaçlarını saptama süreci olarak görebiliriz. Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu başta olmak üzere kamu kurum ve kuruluşları, işçi ve işveren sendikaları, meslek örgütleri ve ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde, ulusal ve uluslararası uzmanlar ile akademisyenlerin katılımıyla hazırlandığına göre eğitim ihtiyacını saptamada analiz yaklaşımı olarak “demokratik yaklaşım”ın kullanıldığı söylenebilir. Eğitim ihtiyacı birey, toplum beklentileri ile konu alanındaki değişikleri belirleme çalışmalarıdır. Pek çok durumda eğitim ihtiyaçları geniş katılımlı değerlendirmeler ile belirlenen yeterliklere dayalı olarak da belirlenebilir.
 
Türkiye Yeterlikler Çerçevesi Kapsamında Olup Öğretim Programlarına Yansıyan Anahtar Yeterlikikler Nelerdir?
 
Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi’nde yer alan anahtar yetkinlikler;
 
  • Anadilde iletişim,
  • Yabancı dilde iletişim,
  • Matematiksel yetkinlik ve bilim/teknolojide temel yetkinlikler
  • Dijital yetkinlik,
  • Öğrenmeyi öğrenme,
  • Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yeterlilik,
  •  İnisiyatif alma ve girişimcilik algısı
  •  Kültürel farkındalık ve ifade şeklindedir.

Bu 8 Anahtar Yetkinlik Programlara Nasıl Yansımıştır?

 
Anahtar Yetkinlikler Önceki Programlardaki “Ortak Beceriler”in Yerini mi Aldı?
 
2005 yılında öğretim programlarında yapılan değişikliklerle birlikte gelen “Ortak Beceriler” anlayışı vardı. Bunlar tüm derslerin kazandırması gereken becerilerdir. Bu ortak beceriler ilkokul, ortaokul ve lise tüm öğretim programlarında vardı. Ortak temel  beceriler şöyle idi;
 
  • Eleştirel Düşünme
  • Yaratıcı Düşünme
  •  İletişim Becerisi
  • Araştırma-Sorgulama Becerisi
  • Problem Çözme Becerisi
  • Bilgi Teknolojilerini Kullanma Becerisi
  • Girişimcilik Becerisi
  • Türkçe’yi Doğru, Etkili ve Güncel Kullanma Becerisi

Öğretim programlarında kazandırılması hedeflenen üst düzey ortak beceriler, tüm derslerin omurgasında yer almıştı. 2017 taslak öğretim programlarında bu becerilerin yerini “anahtaryetkinlikler” almıştır. Tıpkı ortak beceriler gibi anahtar yetkinlikler de tüm programların omurgasında yer almıştır. Ancak “anahtar yetkinlikler” adı ile ilkokul ve ortaokul programlarında yer almıştır. Bu yetkinlikler lise öğretim programlarında “yeterlik”, “beceri” ve “okuryazarlık” alanlarına dönüşmüştür.
 

Anahtar Yetkinlikler Programların “Beceriler” alanına mı yansımıştır?

2005 yılından bu yana değişen öğrenme anlayışı ile birlikte öğrenciler kazandırılacak istendik özellikler “hedef-davranış” kavramı yerine “kazanım” kavramı ile tanımlanmıştır. Kazanımlar da; bireye kazandırılacak bilgi, beceri, tutum ve alışkanlıklar olarak tanımlanmıştır. Bu noktada bir derste öğrenciye kazandırılacak kavramlar, beceriler ve değerlerin toplamı kazanımları tanımlamıştır. Bu noktada 2017 taslak programlarındaki her ünite hangi kavramları, hangi becerileri ve hangi değerleri kazandırma odaklı olduğuna bakılarak anlaşılabilir. 
Kazanım bileşenlerinden biri olan “beceri”; görevleri yerine getirmek ve sorunları çözmek için bilgiyi kullanma ve uygulama yeteneği olarak kabul edilebilir. Beceri geliştirebilmek için sadece bilmek yeterli değildir, harekete geçmek ve uygulamak da gereklidir. Bu noktada taslak öğretim programlarına göre Beceri öğretimi bilgi öğretiminden farklıdır. Beceri; eğitim yoluyla basit bir şekilde aktarılamaz, kitap veya çeşitli kuramlara dayalı bilgilerle ve yönlendirmelerle de geliştirilemez. Beceri öğretiminde öncelikle becerinin amacı ve beceri hakkında bilgiler verilmeli, sonrasında etkinlikler aracılığıyla becerinin kazandırılmasında kullanılacak bir araç olarak strateji, yöntem ve teknikler öğretilmelidir. Bu süreçte öğrenciler, öğrendikleri becerileri farklı durumlarda kullanmaları için yönlendirilmeli ve cesaretlendirilmelidir.
Taslak öğretim programlarında beceriler iki boyutta düşünülmüştür. Bir boyutta  8 anahtar yetkinliğe dayalı olan becerilerdir. Bunlar ilkokul, ortaokul ve lise tüm programlarda tüm derslerin omurgasına yerleştirilmiştir. Bir diğer boyutta da derse özgü beceriler vardır. Bu durumda örneğin ilkokul fen bilimleri dersi beceri alanı anahtar yetkinliklerden oluşan beceriler ve fen bilimleri dersine özgü bilimsel süreç becerileri ve yaşam becerilerinden oluşmaktadır.  Aynı durum sosyal bilgiler dersi içinde anahtar yetkinliğe dayalı beceriler ve sosyal bilgilere özgü; konum analizi medya okuryazarlığı, mekânı algılama, sosyal katılım vb. becerilerdir. 
Bu noktada “anahtar yetkinlikler”in kazanımların “beceri” boyutuna yansıtılmıştır. Özellikle ilkokul ve ortaokul öğretim programlarına ve tüm derslere yerleştirilmiştir. 
 
Anahtar Yetkinlikler Taslak Programlarda Nasıl Tanımlanmıştır?
 
Anahtar yetkinliklerin hepsi birbiriyle ilişkilidir. Anahtar yetkinliklerin hepsi aynı öneme sahiptir; çünkü her biri bilgi toplumunda başarılı bir yaşam için katkıda bulunabilmektedir. Bu yetkinliklerin pek çoğu birbiriyle uyuşmakta, birbirini kapsamakta ve birbirini destekleme esasına dayanmaktadır.
Anahtar yetkinlikler içerisindeki pek çok yetkinlik farklı isim ve becerilerle 2005 yılından bu yana bir biçimde aşina olunan becerilerle ilişkili sayılabilir. Ancak dijital yetkinlik” bu taslak programlara özgüdür. Taslak programlarda “Dijital yetkinlik”  alanı;  bilgiyi araştırma,  toplama ve işleme yeteneğini ve bağlantıları tanımlarken sanalı gerçekten ayırmayı, eleştirel ve sistematik yolda kullanmayı içerir. Bireyler karmaşık bilgiyi üretmek, sunmak ve anlamak için teknolojik araçları kullanma becerileriyle birlikte internet hizmetlerine erişebilme, araştırma ve faydalanma becerilerine de sahip olmalıdır. Bireyler aynı zamanda eleştirel düşünme, yenilenmeyi desteklemek için bilim ve teknolojiyi kullanabilme becerilerine sahip olmalıdır.
 
Sonuç
 
Programların konu ve içerik merkezli olmaktan, bilgi aktarıcı olmaktan uzaklaşma ve yalınlaşma iddiası programları “beceri” odaklı programlar haline getirmiştir. Program içeriği öğrenilmesi gereken amaçlar olarak değil öngörülen becerileri geliştirmenin aracı olarak görülmüştür. Bu beceriler tüm programlar için aynı zamanda bir “ortak öğrenme” yoludur. Becerilerde özellikle ilk ve orta okulda Türkiye Yeterlikler Çerçevesi Kapsamındaki Anahtar Yetkinliklere dayandırılmıştır. Bu programlar için “kavram öğretimi”, “beceri öğretimi ya da yetkinlik kazandırma” ve “değer öğretimi” konusunda yeterli öğretmenler gerektirmektedir. Bu noktada taslak öğretim programlarının anlamanın yollarından biri genelde “Türkiye Yeterlikler Çerçevesi” ve özelde “Anahtar Yetkinlikleri” anlamaktır. 
 
Toplam blog
: 15
: 7094
Kayıt tarihi
: 19.03.08
 
 

Eğitim Bilimleri Uzmanı Eğitimim: Çanakkale 18 Mart Üniv. Eğitim Fak. Eğitim Bilimleri Bölümü Lis..