2023 Türkiye Enerji hedefleri

Ülkemizde 1990-2009 döneminde birincil enerji brüt tüketimi toplamda %270 oranında artış göstererek yıllık artış hızı ortalama %6,8 seviyesinde ortaya çıkmıştır. Bu artış hızıyla Türkiye, OECD ülkeleri içerisinde geçtiğimiz son 10 yıllık dönemde enerji talep artışının en hızlı gerçekleştiği ülke durumuna gelmiştir. Aynı şekilde ülkemiz, dünyada 2000 yılından bu yana elektrik ve doğalgazda Çin'den sonra en fazla talep artışına sahip ikinci büyük ekonomi konumunda olmuştur.

Türkiye, dünya ülkeleri arasında;

birincil enerji tüketiminde 21.

petrol tüketiminde 26.

doğal gaz tüketiminde 20.

kömür tüketiminde 14.

elektrik tüketiminde 20.

En fazla kömür rezervine sahip 17.

En fazla kömür üreten 13.

elektrik üretiminde 20.,

Jeotermal enerji kapasitesinde 12.,

güneş enerjisi kapasitesinde 27.

rüzgar enerjisi kapasitesinde 16.

ülke konumundadır.

2010 yılında üretilen 211 milyar kWh seviyesindeki enerjinin %43,8’i doğalgaz, %24’ü hidrolik, %26,6’sı yerli ve ithal kömür, %2,5’i rüzgar, jeotermal ve diğer yenilenebilir enerji kaynakları ve geriye kalan %3,1’i ise diğer enerji üretim kaynaklarından elde edilmiştir.

2023 Türkiye Hedefleri

Türkiye 2023 yılında bugün tüketilen elektrik enerjisinin en az iki katını tüketecektir. Bu ihtiyacın karşılanmasına yönelik geçen sene Yüksek Planlama Kurulu Kararı’yla uygulamaya konulan ETKB’nın hazırladığı Enerji ve Stratejik Plan 2023 yılına kadar tüm yerli kömür ve 130 milyar kWh/yıl enerji üretim potansiyeline sahip hidrolik potansiyelimizin ekonomiye kazandırılmasını, rüzgar enerjisi kurulu gücünün 20 bin MW, jeotermal enerji kurulu gücümüzün 600 MW seviyesine ulaştırılmasını ve ayrıca elektrik enerjisi üretimimizin % 5’inin nükleer enerjiden sağlanmasını hedeflemektedir.Türkiye 2023’te petrol ve doğalgaz ithal etmeyen bir ülke olmak istiyor.Bunun yanında İran, Irak, Azerbaycan, Rusya Federasyonu ve Türkmenistan gibi ülkelerle işbirliğine gidilerek hammadde temininde farklı seçeneklerin yaratılmasına çalışılmaktadır.

2023 yılında elektrik enerjisi ihtiyacımızın, bugüne kıyasla iki kat artarak yaklaşık 500 milyar kWh olacağını tahmin ediliyor. Bu talebi karşılayabilmek için bugün kurulu gücümüzü de 2 katına çıkarmamız ve 100.000 MW’a ulaşmamız gerekiyor.

Bunun için de her yıl 5 milyar dolar tutarında enerji yatırımını hayata geçirmek durumundadır.

Enerjide üretim tesislerinin özelleştirilmesiyle özel sektörün payı % 75’e çıkacaktır.

Kömür kaynaklarımızın şu anda yalnızca % 37’lik kısmı değerlendirilmektedir. 2023 yılında tüm kömür kaynaklarımızı ekonomiye kazandırılması isteniyor. 2023’te kömürden elektrik hedefi 30 bin MW. 2023 için 100 bin megavat dillendiriliyor ve bunun da yüzde otuzunun kömüre dayalı santrallerden oluşturulması hedefleniyor.

Arz güvenliğimizi sağlamaya yönelik olarak;

Bilinen linyit ve taşkömürü kaynaklarının 2023 yılına kadar elektrik enerjisi üretimi amacıyla değerlendirilmiş olması hedeflenmiştir.

2023 yılına kadar 2 nükleer santralin devreye alınması ve 3. nükleer santralin inşasına başlanması hedeflenmektedir.

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarımıza ilişkin;

2023 yılı kadar yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji arzı içindeki payının yüzde 30'a çıkarılması,

2023 yılı kadar teknik ve ekonomik olarak değerlendirilebilecek hidroelektrik potansiyelimizin tamamının elektrik enerjisi üretiminde kullanılması,

Rüzgar enerjisi kurulu gücünün 2023 yılına kadar 20.000 MW'a çıkarılması,

600 MW'lık jeotermal potansiyelimizin tümünün 2023 yılına kadar işletmeye alınması hedeflenmiştir.

YEK Kanunu Değişikliği Sonrası (2011) Güneş enerjisi: ilk planda 600 MW, daha sonra 3.000 MW

Ayrıca 2023 yılında elektrik enerjisi kurulu güç kapasitemizi 100 bin MW'a ve toplam elektrik enerjisi üretimimizi 500 milyar kWh'e yükseltilmesi hedeflenmektedir.

Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı için alınacak tedbirler sonucunda, elektrik üretiminde doğalgazın payının %30’un altına düşürülmesi hedeflenmektedir.

Elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanmasında yerli ve yenilenebilir kaynaklar öncelikli olup, bu kaynakların kullanımı konusundaki gelişmeler ve arz güvenliği dikkate alınarak kaliteli ithal kömüre dayalı santrallerden de yararlanılacaktır

EPDK üretim kompozisyonu senaryosuna göre iki farklı üretim kompozisyonu oluşturulmuştur. Fosil yakıt ağırlıklı ve yenilenebilir ağırlıklı. Her iki senaryoda da hidroelektrik potansiyelin ve yerli kömür potansiyelinin tamamının kullanılacağı, petrol yakıtlı santrallerin kurulu gücünün azami 5000MW; nükleer santrallerin kurulu gücünün 12000MW olacağı varsayılmıştır. Fosil yakıtlı senaryoda, yenilenebilir ağırlıklı senaryoya göre ilaveten 10000MW doğal gaz ve 5000MW ithal kömür yakıtlı termik santral kurulacağı öngörülmüştür. Yenilenebilir ağırlıklı senaryoda, fosil yakıt ağırlıklı senaryoya göre ilaveten 25000MW RES, 9000 MW GES ve 8000MW biyokütleye dayalı santral kurulacağı varsayılmıştır.

Yorum

2012 yılında kişi başına düşen elektrik tüketimi 3199 kW/yıl’dır. 2023 yılında bu rakamın 6000 kW/yıl seviyesine ulaşacağı tahmin edilmektedir. Bu devasa talep enerji piyasasına çok büyük bir hareketlilik getirecektir ve getirmektedir.

Geçtiğimiz yıllarda TPAO genel müdürü,bilgiler gösteriyor ki 10 milyar varil üretilebilir petrol, 3 trilyon metreküp de doğalgaz mevcut olduğu, Karadeniz’de 2018-2019 gibi üretime başlanırsa 2023’te, petrol ithal etmeyen bir ülke haline gelinebileceğini açıkladı.

Türkiye’nin 2023’te petrol ve doğalgaz ithal etmeyen bir ülke olmak isteğinde temelde Karadeniz var. Karadeniz’de petrol bulunabilir, üretilebilir ancak, ülkenin petrol ticaretinin büyüklüğünü düşündüğümüzde 10 yıllık bir sürede bunu gerçekleştirmek oldukça zor olacaktır.

Rusya ile doğalgaz bağımız yetmezmiş gibi bir de nükleer bağımız gerçekleşti. Ruslar Türkiye’den öğrenci alıyor yetiştirip santrallerde görevlendirilecekmiş. Giden öğrencilerin öğrenimleri sonucu gelip santrallerde belli bir süre sonra önemli mühendislik karar mercilerinde olmasını beklemek fazla iyi niyetten öteye geçmez.

Rusya ile yapılan antlaşma doğalgaz arz güvenliğimizi de tehlikeye sokmaktadır. Zira kaya gazı piyasada fiyatları etkilemeye başladı başlayalı Gazprom yeni kontratlarda indirime gitmek zorunda kaldı. Bu konuda Türkiye’ye indirim istediğinde nükleer programı yavaşlatmakla tehdit edilebilir. Belki de bunları göreceğiz. Dünya’da nükleer santral yapım planlarının çok büyük oranı planlanan zamanda bitirilememiştir. Akkuyu’nun da böyle olacağı kaçınılmaz.

Kömür santrallerine teşvik getirilmesi çok önemlidir. Bu özellikle linyit kömürlerimizin kullanımı için bir hareketlilik yaratacaktır.

Yenilenebilir enerji için şimdiden konuşmak daha erken. Özellikle güneş lisans başvuruları yeni alındı ve yatırım sürecinin nasıl işleyeceğini zamanla göreceğiz.

Geleceği konuştuğumuz için yatırım kararlarını etkileyen en önemli etkenlerden biri birim maliyetlerdir. Bu konuda enerji türlerinin potansiyel, kurulu güç, 2023 planlanan güç, üretim maliyeti açısından karşılaştırıldığım tablo aşağıda görülmektedir.

Sorumluluk Notu: Bu siteden yapılacak alıntılarda kaynak gösterilmesi ahlak kurallarına uygun olacaktır.