22 Temmuz’ da iki sandık senaryoları

“22 Temmuz’da seçmenin önüne iki sandık koyacağız” diyorlar. Şu anda mecliste çalışmalar üç koldan sürüyor:

1. Cumhurbaşkanlığı seçimi,
2. Genel seçim
3. Anayasa değişikliği.

Bir yandan da meclisteki bazı uygulamaları Anayasa’ya aykırı bulan CHP Anayasa Mahkemesi’nde doğruyu arıyor.

Şu anda kesinleşmiş gibi görünen takvimler, olmuş gibi görünen değişiklikler önümüzdeki günlerde çok farklı şekilde karşımıza çıkabilir. 22 Temmuz’da kesin seçim olacağından emin değiliz, emin gibi görünenler de değil.

Diyelim, bütün değişiklikler iktidarın dediği gibi gerçekleşti ve 22 Temmuz’da iki seçimin birlikte yapılmasına karar verildi:

1. TBMM genel seçimler
2. Cumhurbaşkanlığı seçimi

Erdoğan Cumhurbaşkanı adayı olacaktır. Herhalde aynı zamanda milletvekili adayı da olmayacaktır.

22 Temmuz’da milletvekili seçimi ve aynı gün Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu yapılacaktır.

Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı’nı halkın seçmesini istemesinin nedeni bu seçimle ilgili yaptığı tahminlerdir. Meclisten 367 nedeniyle bir daha asla seçilemeyeceğini farkedince bu kararı almıştır (1). Onun için Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanının halkın seçmesi tek umuttur. Şu anda Anayasa değişikliği için ANAP’la flörtü kesintiye uğrayabilir.

CHP aday göstermek gibi bir oyuna gelmeyeceğini umuyorum. CHP ilk turda kendi başına aday göstermek yerine merkez sağla uzlaşarak belirlenecek laik-demokrat bir sağ adayı desteklemelidir. Bu sırada solun oyunu bölmek amacıyla özellikle aday gösterilmiş “bir bölen” adaylar mutlaka olacaktır. Bu oyunlar tutmayınca merkez sağın ve merkez solun uzlaştığı merkez sağ adayın seçimin ikinci tura bile kalmadan seçilmesi sözkonusu olabilecektir.

İkinci tura kalsa bile Erdoğan’ın merkez sağı ve solu kucaklayan bir adaya karşı kazanma şansı sıfırdır. Genel seçimler ve Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci veya İkinci turundan sonra olabilecek olasılıklar şöyledir:

1. Olasılık:

• CHP+DYP/ANAP koalisyon için çoğunluğu sağlar.

• AKP Anamuhalefet partisi olur.
Milletvekili adayı olamayan Erdoğan Meclis dışında kalır.

• MHP Muhalefet partisi olur.

2. Olasılık:

• AKP tek başına iktidar olur.
Milletvekili adayı olamayan Erdoğan Meclis dışında kalır.

• CHP Anamuhalefet partisi olur.

• DYP/ANAP ve MHP muhalefet partileri olur.

3. olasılık:

• CHP+DYP/ANAP+ MHP koalisyon için çoğunluğu sağlar.

• AKP Anamuhalefet partisi olur.
Milletvekili adayı olamayan Erdoğan Meclis dışında kalır.

Bu olasılıklarda Erdoğan hem Cumhurbaşkanı seçilememiş hem de milletvekili olamamış olacak. Ne yapacaklar bu durumda. Özellikle iktidar olma olasılığında ne yapacaklar.

İki seçenek vardır:

1. seçenek:

Erdoğan’ın hem cumhurbaşkanı adayı hem de milletvekili adayı olarak seçime katılması. Eğer Anayasa buna olanak verecek bir açığa sahip olursa gerçekten çok ayıp olur, demokrasimize yakışmaz. Böyle bir açık bırakacaklarına inanmıyorum.

2. seçenek

22 Temmuz seçiminde 3 milletvekili seçilen küçük bir ilimizin 700 dolayında seçmeni olan bir köyünde sandık kurulları yanlışlıkla oluşturulmaz ve orada oy kullanılamaz. Bu yanlışlık nedeniyle o ilimizde seçimler iptal edilir ve 3-4 ay sonra seçimler yenilenir. 22 Temmuz'da aday olanlar çekilir ve başka adaylarla seçim yapılır.

SONUÇ

İki sandık aynı seçim döneminde seçmen önüne konulamaz. Bu konudaki Anayasa değişikliği yapılırken şöyle bir madde eklenmelidir:

“TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri aynı seçim döneminde yapılamaz. Öncelik TBMM seçimlerindedir. Cumhurbaşkanlığı seçimi TBMM çalışmaya başladıktan sonra yapılır. Bu süre içinde görev süresi dolmuş olan Cumhurbaşkanının görev devam eder”

Anayasa değişikliklerini yangından mal kaçırır gibi yaparlarsa, yaptıkları anayasa maddeleri 12 Eylül Anayasası gibi olur. Lütfen biraz özen ve dikkat.

(1) Erdoğan’ın son umudu anayasa değişikliği: http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=38341