30 Yıl Sonra "Oxygene"

1976'da Jean Michel Jarre, ilk uluslararası albümünü çıkarttığında, elektronik müziğin kapıları farklı bir boyuta açılıyor ve yepyeni bir yön kazanıyordu. Daha küresel ısınmanın kavram olarak çok bilinmediği bir zamanda, çevre sorunlarının ulaşabileceği boyutlara dikkat çekmek isteyen bir albümdü Oxygene. Albüm kapağında Michel Granger'ın imzası vardı ve Granger - Jarre birlikteliği 1978'de çıkan Equinoxe, 1993'te yayınlanan Chronologie ve 1997'de raflarda yerini alan Oxygene 7-13 ile sürecekti.

Jarre'ın bu ilk uluslararası albümü bugüne değin 25 milyondan fazla sattı. Albümün bir özelliği de, ilk kez bir ev-stüdyosunda kaydedilen ticari albüm olmasıydı. 8 kanallı bir mikserde, analog synthesizer ve çeşitli elektronik ses üreten aletlerle kaydedilmişti. Baştan sona elektronik seslerle örülü bir süitti Jarre'ın çalışması. Ancak içerdiği zengin anlatımla dinleyenine apayrı bir evren sunuyor, doğa ve teknoloji arasında sanatsal bir köprü kuruyordu. Albümden Oxygene IV, Jarre'ın konserlerinde her defasında çalınan ve duyan hemen herkesin "Aaa, ben bunu biliyorum!.." diyeceği bir klasiğe dönüşürken, albüm de yıllar yılı basılmaya devam ediyor ve raflardan inmiyordu.

30 yıl sonra, dijital teknolojinin sunduğu nimetlerle Oxygene bir kez daha karşımızda. Orijinal kayıtlar Jarre tarafından bir kez daha albüm baskısına hazırlanmış ve daha fazla derinlik, daha fazla hareket kazandırılmış. (Derinlik ve hareketten kastım, yeni teknolojinin bize sunduğu 3 ya da 5 kanallı kayıt ve bu sayede dinleyicinin etrafında dönen / yer değiştiren sesler). Yalın bir stereo teknolojisinde bile yeterince renkli olan bu albüm, şimdi daha bir keyifle dinleniyor elbette.

Jarre 30. Yıl şerefine bununla yetinmemiş. Albümde bir de DVD bulunuyor: "Live In Your Living Room", yani "Oturma Odanızda Konser". İsminden de anlaşılacağı gibi, Jarre'ın canlı bir performans kaydı bu. Konser filmi, Belçika'da Alfacam Stüdyosu'nda seyircisiz olarak yapılmış. Jarre'a eski dostları Francis Rimbert ve Dominique Perrier ile genç bir isim, Claude Samard eşlik ediyor. Dörtlü, tamamen o anda üretilen seslerle Oxygene albümünü baştan sona seslendiriyor, Prelude, Variation I-II-III olmak üzere dört de ekleme yapıyor. Tıpkı albümde olduğu gibi konserdeki parçalar da birbirine bağlı gidiyor. Dört adam bunu yaparken kimi neredeyse bir elbise dolabını andıran, kimi de bir Bond çantaya benzeyen çeşitli synthesizer ve elektronik aletleri kullanıyorlar. Söylemeye gerek var mı bilmem, tüm bu aletler de en az 30 yıllık!.. Bütün o eski görünümlerine karşın, ortaya çıkan ses bütünlüğü olağanüstü!..

DVD içeriğinde ayrıca Jarre ve arkadaşlarıyla yapılan bir söyleşi, kullanılan müzik aletlerinin tanıtımı ve Michel Granger'ın kapak çalışmasının 3 boyutlu canlandırmasıyla birlikte dinleyebileceğiniz 5.1 ses düzenine uyumlu albüm kaydı bulunuyor. Kendi hesabıma eskiden beri o bol ciyuvlu efektlerin nasıl üretildiğini merak eden biri olarak, müzik aletlerinin tanıtıldığı bölümü bir solukta izledim. Hemen o anda programlanabilen ve böylece bağlı olduğu synthesizer seslerini yineleyen müzik kutuları, çevresindeki elektrik alanına duyarlı Theremin, istenilen efektleri düğmelerini çevire çevire üretebileceğiniz analog synthesizer'lar; hepsi bu bölümde kısa kısa (ve de uygulamalı) anlatılıyor.

Yıllar önce 1982 Moskova Olimpiyatları TRT'de verilirken, jenerikte bir parça çalardı. Olimpiyatın maskotu Ayı Mişa'nın o sevimli resmiyle kafama kazınmıştı bu melodi. (Radyoda reklamlarda ya da zaman zaman süreyi doldurmak için de çalınırdı aslına bakarsanız). Yıllar sonra o melodinin Oxygene II olduğunu öğrenmiştim. Albümü kaydettirip gecenin bir yarısına kadar dinlemiştim. Şimdi yıllar sonra, üzerinden sanki 30 yıl geçmemiş gibi yine aynı keyifle dinliyorum bu müziği!.. Günümüz tekniğiyle daha da keyifli hale gelen bu çalışmayı herkese öneririm. Darısı Equinoxe, Magnetic Fields, Rendezvous ve Chronologie gibi diğer Jarre albümlerinin başına!..