500 kW'ya kadar lisansız elektrik üretimi serbest ve neredeyse bedelsiz

Dün EPDK Başkanı enerji sektörüne yapılan yatırımlar ile ilgili ICCI 2012'de yaptığı konuşmada bilgi vermiş ve enerjide teşviklerin üçte ikisinin HES projelerine gittiğini söylemiş.

HES'de bir bakıma temiz enerji sayılıyor. Tabii çevresel etkiler iyi gözetilirse. Suyun doğal akışına izin verilir, çevre tahribatı yapılmaz, ırmaklar, dereler hoyratça kullanılmazsa.
 
Bence ülkede enerji verimliliği üzerinde çokça durmak ve yenilenebilir enerji potansiyelimizi sürekli geliştirmemiz gerekiyor.
 
Hatta elektrik faturalarında kayıp-kaçak oranları, masum, suçsuz halka yükleniyor. Bazı mahkemeler bugünlerde bu adaletsizliği mahkum ediyorlar. Belki enerji verimliliği adına tıpkı su kullanımında olduğu gibi aşamalı faturalandırma sistemine geçilebilir. Mesela evlerde 250-300 kWh'in üzeri 1,5 kat daha pahalı filan olabilir. İşyerlerinin de güneş enerjisine geçmesi de teşvik sistemleri ile yapılabilir. Belediyeler sokak aydınlatmasında güneş enerji sistemlerine geçebilirler veya boş verimsiz arazilere güneş tarlaları kurmak için teşvikler verebilirler.
 
Enerji konusu çok sıcak bir konu. Enerjide gerekli önlemler şimdiden alınmazsa gelecekte bu bütün ülkelerin kalkınmasını etkileyecek.
 
Şimdi yeni çıkan düzenlemelere göre artık 500 kW'nın altı için derelerde, akarsularda elektrik üretirken lisans da gerekmiyor. Basından takip ediyoruz bu işi ülkemizde de yapan çokça kişi bulunuyor. Peki neden 500 kWh? İşte bunun cevabı matematiksel olarak aşağıda.
 
Şimdi Fizikte "Potansiyel Enerji" formülü belli;
 
W=mgh =kg.(m/sn2).m=kg.(m2/sn2)=N.m=Joule
 
1 kg'lık bir kütle 1 metre yüksekten düştüğünde
 
W=1kg.9.8m/sn2.1m=9.8 N.m (Joule)'lik iş yapılmış olur.
 
10 m3 10 metre için bu hesabı yaparsak
 
1 m3=1000lt
1 m3 Su=1000 kg=1 ton
10 m3=10.000 kg
 
W=10.000 x 9.8 m/sn2 x 10 m
W=980.000 Joule
 
1kWh=3.600.000 joule
 
o halde 980.000 Joule = 0,27 kWh yapar
 
Türkiye'de aşağı yukarı elektrik 9 sent Avro deniyor.
 
2,337 Avro kuru üzerinden
 
0,09*2,337 = 0,210 Lira yapar
 
Yani 1kWh = 0,210 lira
 
Şimdi bir para hesabı yaparsak, 0,27 kWh 1 saniye içindir çünkü 1 saniyedeki durum budur.
 
1 saatte ise 3600x0,27 kWh=972 kWh yaklaşık 1 MWh yapar.
 
Yılda da 8760 MWh yapar. Parasal Karşılığı ise
 
0,210 x 8.760.000=1.839.600 TL. Böyle büyük ölçkeli bir tesisde
tabii ki tek bir türbün olmaz en az 4-5 tane olursa.
 
(Yani saniyede 10 m3'lük bir tankerin damladığını düşünün !)
 
Para olarak 7.3 Milyon TL gibi bir para yapar.
 
Yeni çıkan düzenlemelere göre artık 500 kWH'in altı için elektrik üretirken lisans gerekmiyor. Çünkü Bu tesisler ancak kendi elektriğini  ve etrafındaki bir iki evin elektriğini filan karşılar.
 
Hesabı saniyede 10 lt üzerinden yaparsak (yani, saniyede 10 litre damlarsa);
 
10 lt=10kg
 
W=10 kg/sn x 9.8 m/sn2 x 10 m
W=980 joule
 
1kWh=3.600.000 joule
 
O halde 980 joule = 2.7x10-4 kWh
 
1 saatte 0,98 kWh enerji.
 
24 saatte 0,98 x 24 = 23,52 kWh
 
Ayda 30 x 23,52 =705,6 kWh
 
Günde 23,52 kWh x 0,21 TL=4,93  TL, Yılda 1802,8 TL.
 
Hesabı saniyede 6 lt üzerinden yaparsak (yani, saniyede 6 litre damlarsa);
 
6 lt=6kg su
 
W=6 kg/sn x 9.8 m/sn2 x 10 m
W=588 joule
 
1kWh=3.600.000 joule
 
O halde 980 joule = 1.6x10-4 kWh
 
1 saatte 0,588 kWh enerji.
 
24 saatte 0,588 x 24 = 14,112 kWh
 
Ayda 30 x 14,112 =423,36 kWh
 
Günde 23,52 kWh x 0,21 TL=2,96  TL, Yılda 1081,68 TL.
 
Tabii bu hesaplamalar sürtünmeyi de %5-10 civarında hesap ederseniz daha düşük olabilir.  Sonuçta ideal olarak hesap yapabiliriz ancak sürtünme nedeniyle enerji kayıpları da olacaktır.
 
Eğer dinamo fiyatları ve kurulacak düzenek bu fiyat civarında ise 1 yılda rahatlıkla kendini amorti edebilir ve çok da hesaplı olur. Bir ailenin aylık elektrik tüketimi 200-250 kWh ise, bu enerji ile 2 ailenin normal enerji tüketimi rahatlıkla karşılanabilir. Dere kenarlarına yakın oturan ve elektrik sorunu yaşayan insanlar bu şekilde az bir yatırımla bedelsiz bir şekilde elektrik sahibi olabilirler.
 
İdarenin bu yolu yasal olarak da açması bence enerji verimliliği kavramı ve ülkemiz için de büyük bir kazançtır.