6736 sayılı yasa - matrah ve vergi artırımı

6736 sayılı BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA İLİŞKİN KANUN resmi gazetede yayınlandı…

Bu yazımda gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımlarına değinilmiştir.

Ancak konu geniş kapsamlı olup yazımda sadece belirli konulara değinilmiştir.

Yıl içinde işe yeni başlayan, işi terk eden, hiç beyanname vermemiş olanlar gibi daha detaylı spesifik konular için kanunun 5 inci maddesinin okunması gerekmektedir.

GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ MATRAHLARININ ARTIRIMI

·         Gelir vergisi mükellefleri vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) vergiye esas matrahlarını, 31/10/2016 tarihine kadar aşağıdaki tabloda yazılı oranlarda ve yine tabloda belirtilen asgari tutarların altına düşmemek şartı ile artırabilirler.

Artırım oranları ve asgari matrahlar;

Türk Lirasından az olamaz…

Geliri, sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançtan oluşan mükellefler için vergilendirmeye esas alınacak asgari matrah, bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutarların ilgili yıllar itibarıyla 1/10’undan,

Geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşanlar için 1/5’inden,

Geliri bunlar dışında kalan diğer gelir vergisi mükellefleri için ise işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutardan,

az olamaz.

Bu bendin uygulamasında ilgili yıllar itibarıyla gayrimenkul sermaye iratları için belirlenen istisna tutarları dikkate alınmaz.

Birden fazla gelir unsuru elde eden mükelleflerce, vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olunmaması için, bu fıkrada belirtilen ilgili gelir unsuru itibarıyla matrah artırımı yapılması şarttır.

·         Kurumlar vergisi mükellefleri vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) vergiye esas matrahlarını, 31/10/2016 tarihine kadar yıllar itibari ile aşağıdaki tabloda yazılı oranlarda ve yine tabloda belirtilen asgari tutarların altına düşmemek şartı ile artırabilirler.

Artırım oranları ve asgari matrahlar;

Türk Lirasından az olamaz…

Yukarıda yazılı oranlar üzerinden hesaplanan ya da asgari haddin altında kalması halinde asgari hadden hesaplanan matrahlar %20 oranında vergilendirilir ve üzerinden ayrıca herhangi bir vergi alınmaz.

Ancak, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş olmaları şartıyla bu fıkra hükmüne göre artırılan matrahları %15 oranında vergilendirilir.

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50’si, 2016 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmez.

İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları bu fıkra hükmüne göre artırılan matrahlardan indirilemez.

GELİR (STOPAJ)VE KURUMLAR (STOPAJ) VERGİSİ MATRAHLARININ ARTIRIMI

Mükellefler, gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisini artırdıkları takdirde, kendileri nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak artırıma konu ödemeler nedeniyle gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaz.

·         Hizmet erbabına ödenen ücretlerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) muhtasar beyannamelerinde yer alan ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden;

o   2011 yılı için %6,

o   2012 yılı için %5,

o   2013 yılı için %4,

o   2014 yılı için %3,

o   2015 yılı için %2,

·         Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemeler için ayrı ayrı;

o   2011 yılı için %6

o   2012 yılı için %5

o   2013 yılı için %4

o   2014 yılı için %3

o   2015 yılı için %2

·         Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri nedeni ile bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden,

o   2011 ila 2015 yılları için her bir yıl itibari ile %1

·         Mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemeler için ayrı ayrı;

o   2011 yılı için %6

o   2012 yılı için %5

o   2013 yılı için %4

o   2014 yılı için %3

o   2015 yılı için %2

·         Çiftçilerden satın alınan ziraî mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemelerden,

o   Her yıl için ayrı ayrı olmak üzere ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının %25’i oranında,

·         Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden,

o   Her yıl için ayrı ayrı olmak üzere ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının %25’i oranında,

Hesaplanan vergiyi 31.10.2016 tarihine kadar artırırlar.

Artırıma esas ücret tutarı ile matrahlar, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.

KATMA DEĞER VERGİSİ MATRAHLARININ ARTIRIMI

Mükellefler, bu fıkrada belirtilen şartlar dâhilinde katma değer vergisini artırdıkları takdirde, kendileri nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaz.

Katma değer vergisi mükellefleri, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerindeki (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden;

o    2011 yılı için %3,5,

o    2012 yılı için %3

o    2013 yılı için %2,5

o    2014 yılı için %2

o    2015 yılı için %1,5

oranından az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini, vergi artırımı olarak 31.10.2016 tarihine  kadar beyan ederler.

Ödenen katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak nazara alınmaz, ödenmesi gereken katma değer vergilerinden indirilmez veya herhangi bir şekilde iade konusu yapılmaz.

Hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde bir kat fazla olarak uygulanacak gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam olunur. Bu oran bugün için 1,4 olup ödenmemesi halinde aylık 2,8 olarak uygulanacaktır.

İsmail ŞENGÜN -Mali Müşavir/Bağımsız Denetçi

ismail@ortakmusavir.com