91’lik Cumhuriyet Kızı “Ulviye Başkan”

29 Ekim 1927. Bundan tam 83 yıl önce İstasyon meydanında iki öküzün çektiği kağnıda yedi kız çocuğu var. Sağ tarafta süslenmiş 3 kız, sol tarafta süslenmiş üç kız. Ortada askeri cephane ve onun üstünde süslenmiş ve elinde Türk Bayrağı’nı dalgalandıran 4 yaşındaki cumhuriyeti sembol eden bir cesur yürek.

Ulviye Başkan 1920 yılında savaşın en şiddetli ortamında dünyaya geldiğinde Anadolu işgal altındaydı. O çocuksu yüreği ile ağlarken 5 asırlık çınar Osmanlı yıkılıyor ülkenin geleceği devasa bir karanlığa sürükleniyordu. Ama bir çocuk yüreği bunlardan habersiz mutlu yarınlara gülümsemeye çalışıyordu. 3 yıl sonra Cumhuriyet ilan edildiğinde belki de ilk oyunlarını oynuyordu Cumhuriyet’in ilanından habersiz en mutlu şekilde.

1926 yılında okula başladığında Arapça harflerle eğitim görüyordu. Biraz zorlandı. En sonunda ismini yazmayı başardı. Çok değil 20 gün sonra harf devrimi gerçekleşince küçük Ulviye çok hızlı kavramıştı yeni Latin alfabesini. Kısa sürede sınıfının ve okulun başarılı öğrencileri arasında yerini aldı. Ve o yıl büyük başarı ile ikinci sınıfa geçti. Kısa bir süre sonra Cumhuriyet bayramı kutlama programları için büyük bir telaş vardı. Cumhuriyet 4 yaşında olacaktı ve coşku olabildiğince büyük olması lazımdı. O yıl önceki yıllardan farklı olarak Cumhuriyet Bayramı’nda Cumhuriyet Kızı seçilmesi kararlaştırılmış ve oldukça ufak, başarılı ve güzel bir kızın temsil edilmesine kanaat getirilmişti. İşte Ulviye Başkan’ın kaderi o anda değişmişti. Çünkü o kızın Ulviye Başkan olmasına karar verilmişti. Hava biraz soğuktu. Ulviye ise heyecanın verdiği büyük bir sıcaklıkla süslenmiş ve Cumhuriyet Meydanı’na gitmişti. Ve o an geldi. Kağnı süslenmiş bir şekilde geliyordu. Kağnıyı çeken öküzler bile bu coşkuya ortak olmuş ve olabildiğince heyecanlı bir şekilde ilerliyordu. Sonunda Ulviye, başkalarının yardımı ile kağnıya bindi. Herkes ona bakıyor o ise elinde ki Türk bayağı ile Atatürk posterine bakıyordu. Geçit töreni başlamış ve dönemin valisi, belediye başkanı, garnizon komutanı küçük Ulviye’yi selamlıyordu. Ulviye o kadar heyecanlıydı ki kağnı üstünde iki saat sürecek yolculukta o soğuk havaya rağmen asla üşümemişti. O yıllarda Cumhuriyet alayı Niğde’nin bütün mahallelerini geziyordu. Akşam olduğunda evine gittiğinde gözleri tozdan ağrıyordu. Ve heyecandan o gece yatamamıştı. Çünkü genç cumhuriyetin, Atatürk’ün kız olmak kendisi için büyük bir onurdu.

Ertesi yıl kendisini yeniden seçmek istediklerinde bu sefer babası izin vermemişti. Çünkü başkaları da bu heyecanı yaşaması gerekirdi. Nitekim de öyle oldu. Ulviye Başkan, kimin seçildiğini tam olarak hatırlamıyordu ama tek bildiği bir şey vardı. Annesinin Ermeni olduğunu.

1934 yılı Ulviye için başka bir heyecandı. Atatürk’ü yakından görecekti. Birkaç gün önce btün Niğde süslenmeye başlanmıştı. Ne de olsa Atatürk gelecekti. Tarihler 5 Şubat’ı gösterdiğinde halk büyük bir coşku ile istasyona yığılmıştı. Önce bir ten geldi. Halk daha o günlerde bu trenin ne anlam geldiğini bilmiyordu. Gelen kılavuz treniydi. O tren birazdan Atatürk’ün geleceğini müjdeliyordu. Ve birazdan içinde Atatürk’ün bulunduğu tren istasyona yanaştı. Hava öylesine soğuktu ki insanlar soğuktan sürekli hareket halindeydi. Ama içlerindeki Mustafa Kemal sevgisinin tarifine imkan yoktu. Küçük Ulviye 14 yaşında bir Cumhuriyet kızı olmanın heyecanıyla oradaydı. Ve günümüzde Niğde’de Atatürk’ü gören son kişi olarak haklı gururunu yaşıyordu.

Ulviye Başkan, 88 yıllık cumhuriyetin her evresini yaşamış birisi olarak geçmişle günümüzü kıyaslarken “saygısızlık, terbiyesizlik alıp başını gidiyor. Vatan, millet bayrak sevgisi azalmış” diyor. Atatürk’ü gören son kişi olarak ta bulunmaz bir insandı diye başlıyor. Allah’a şükrediyor böylesine bir insanı milletimize nasip ettiği için. Cumhuriyet devrimlerinden sıkı sıkıya savunduğu ve hatırladığı şey olarak da şapka devrimi olduğuna dikkat çekiyor. “Fes ve çarşafı kaldırdı. Kadına değer verdi” diyerek Atatürk ilklerinin sıkı takipçisi olduğunu gösteriyor. O hala Mustafa Kemal’in kızı olmaktan gurur duyuyor. O hala son Cumhuriyet Kızı olarak inadına Cumhuriyet diyor. Yetiştirdikleri evlatlarına ve torunlarına Cumhuriyet sevgisi aşılamaktan büyük bir mutluluk duyuyor. Ulviye Başkan “Cumhuriyet bir yaşamdır” diyor!