Amcamın paltosu

Dün akşam amcamla (1) ellili yılları konuşuyorduk, benim henüz doğmadığım, onun öğretmen okulunda öğrenci olduğu yılları... Ellili yılların başlarında ilkokuldan sonra sınava girmiş ve Kastamonu Göl Öğretmen okulunu kazanmış. Göl Öğretmen Okulu bir zamanların Göl Köy Enstitüsü'ymüş. Köy enstitüleri kapatıldıktan sonra öğretmen okulu olarak hizmet vermiş. (2)

Göl Öğretmen Okulu Kastamonu’ya 10 km, İnebolu’ya 80 km uzaklıkta Gölköy yakınlarındaymış. Ulaşım olanaklarının kısıtlı olduğu zamanlarda yolculuk İnebolu-Kastamonu arasındaki 90 km yolu 6 saatte alan burunlu otobüsle yapılırmış. Ben de o otobüsü anımsıyorum, Maydalak’ın otobüsü derlerdi...

O okul günlerini ve yolculukları anlattı:

"Bazen o yolu üçbuçuk dört saatte gittiğimizde mektuplarımızda yazardık, uçarak geldik, diye. Bir yolculuk boyunca defalarca lastik patlar, sökülür, yapıştırılır, tamir edilirdi. Yokuşlarda araba çekmezdi, yolcular iner otobüsü iterdik."

4-5 yaşlarında olduğum zamanlarda amcam okullarını bitirmiş, o yol üzerindeki Küre’de ortaokulda öğretmenlik yapıyordu. Bir sabah büyükbabamla o yavaş arabalardan birine binip Kastamonu’da Abdurrahmanpaşa Lisesinde okuyan diğer amcama ziyarete gitmek için yola çıktık. O benim İnebolu dışına ilk çıkışımdı. İnebolu-Küre arasının virajlı yollarında dönen döne giden otobüste yolculuğa dayanamadım, araba tuttu ve beni Küre’de amcamın yanına bıraktı. İlk kez evimden uzaktayken amcamın, yengemin yanında saatlerce kilim kaplı bir sedirin üzerinde kımıldamadan ve konuşmadan oturup, büyükbabamı beklediğimi anımsıyorum.

Amcam Göl Öğretmen Okulu'ndaki anılarını anlatırken konu bir paltoya geldi:

"İnebolu’da iklim daha yumuşak olduğu için palto alışkanlığı olmazdı. Hem hava koşulları hem de yoksulluk yılları, kışın da ceketle, pardösüyle idare edilirdi. Kastamonu’da kara iklimi vardı, ilk kış ne kadar soğuk olduğunu görmüştüm. Sonra deden (annemin babasını kastediyor) bir palto hediye getirdi Ankara’dan. İlk giydiğimde büyük gelirdi, onun için yıllarca giydim onu. Çok havalı bir paltoydu. Yatakhanede durur, herkes giyerdi. Kastamonu’da işi olan o paltoyla giderdi. Akşamları ise o palto benimdi. 90 kişi yattığımız koğuşta soba yanmazdı ve yalnızca tek battaniye verirlerdi. O paltoyu da geceleri üzerime örterdim."

Hababam Sınıfı kitabını yazan Rıfat Ilgaz’ın da o zamanlardan 30 yıl önce Kastamonu’da benzer bir okulda okuduğunu bildiğim için, o kitapta sık sık rastladığım paylaşma alışkanlığının yatılı okulların bir geleneği olduğunu anlıyorum. Ben hiç yatılı okulda okumadım, yurtta da kalmadım, belki onun için Hababam Sınıfı kitabını çok sevdim ve defalarca okudum, her yaştayken. Hababam serisindeki hiçbir film bu kitabın düzeyine gelemedi.

Aradan yıllar geçtikten sonra, şimdi o zamanların toprak yolu artık asfalt oldu ama virajlar ise hala var ve doğa koşulları onu gerektirdiği için olmak zorunda. 6 saatlik yol şimdi birbuçuk saat sürüyor. Gölköydeki okul ise artık yok.

(1) Ali Tiryaki, 1941 İnebolu Ibras köyü doğumlu, Kastamonu Göl Öğretmen Okulu ve Balıkesir Necati Eğitim Enstitüsü mezunu. Matematik öğretmenliği yaptı. Şimdi emekli.
(2) www.golmezunlari.net web sayfasındaki bilgilere göre, okul 1 Nisan 1938 tarihinde "Eğitmen Kursu'' olarak açılmış, iki devre eğitmen yetiştiren kurs 1 Kasım 1939 tarihinde ''Köy Öğretmen Okulu'', 17 Nisan1940 tarihinde kabul edilen 3803 sayılı yasayla ''Köy Enstitüsü'' olmuş. Köy Enstitüsü olarak kuruluşundan 1952-1953 öğretim yılına kadar öğrenim süresi ilkokula dayalı, beş yıl olarak devam etmiş, bu tarihten itibaren eğitim süresi altı yıla çıkarılmış. 27 Ocak 1954 tarihinde kabul edilen 6234 sayılı yasa gereği Kastamonu Göl İlköğretmen Okulu'' olarak değiştirilmiş. 1975-1976 öğretim yılında okulun adı ''Göl Öğretmen Lisesi"olarak belirlenmiştir, 1989-1990 öğretim yılından itibaren okulumuzun adı ''Göl Anadolu Öğretmen Lisesi'' olarak değiştirilmiştir. 2000-2001 öğretim yılında, Kastamonu İl Merkezine 12 km uzaklıkta bulunan Gölköy’den, Kastamonu`da Kuzeykent’e taşınmış.