5 Adımda: Dedektif Olmak

Herkesin bildiği gibi Türkiye’de  İçişleri Bakanlığı’na bağlı birçok büro ve amirlik kendi güvenlik birimleri gereği, bu ihtiyacı karşılamaya çalışsa da, çalışma koşulları ve teknolojik aygıtlara olan bağlılık, bu alandaki özgür bir gelişmeye izin vermemekte.

Sırasıyla Amerika, Kanada gibi ülkeler, Avrupa ve Asya kıtasındaki birkaç merkez dışında bağımsız dedektifler bulmak çok zor. Ülkemizde dedektiflik büroları 2000’li yıllardan sonra daha çok “Eşim beni aldatıyor mu?” ya da “Miras varislerinin bir açığını bulabilir miyim?” maksadıyla mahkeme salonlarında, kolay deliller sunmak için başlatılmış, günümüzde ise neredeyse yok denecek kadar az durumda.

Peki ya illegal mi? Hayır tabii ki, birinin özgürlüğünü kısıtlamayacak şekilde sorular sormaktan kimseye zarar gelmez. Pekala birinin evine izin almadan girmek, orada herhangi bir araştırma yapmak?  Yasalar tarafından zaten izin verilemez durumda. Doğal olarak suç işlemiş oluyorsunuz. Dolayısıyla bunu savcılık, polis vb. güvenlik kuvvetlerine bildirmeden zaten yapamazsınız.

Ülkemizde her ne kadar kamu spotlarında, web yayınlarında ya da afişlerde size gülümseyen, sizi kucaklayan polislermiş görünse de insan hayatının söz konusu olduğu bir işi yapmak zorundalar. Yani sizi ciddiye alabilmeleri için onlara oldukça açık ve güçlü kaynaklardan elde edilen bulgularla çağrıda bulunmanız gerek. Aksi taktirde ayak bağı olmaktan öteye gidemezsiniz, hatta sizden daha profesyonellerin, işlerini yapmalarına engel olursunuz.

1. GÖZLEM

En başta üstün bir gözlem yeteneğinizin bulunması gerektiğini bilmek, şaşırtıcı olmamalı. İletişim tarihine bakıldığında “diyolog” yalnızca insanlar arasında geçen konuşmalardan ibaret değil. İnsan hayatının başlangıcı, hatta hayatına devam edebilmesi için yemek içmek gibi dürtüler kadar insanların cisimleri yararlı hale getirecek şekilde etkileşimde olması da bir çeşit diyolog hali diyebiliriz. Anladığınız üzere olay öncesinde ve sonrasında tanıkları her zaman dinleyemeyebilirsiniz, fakat cisimler sizinle konuşacaktır. Sadece onlarla aynı dili yakalamak için araştırın, gözlemleyin ve bulguları birleştirin.

2. YOL HARİTASI VE ETİKETLER

Hemen her bulgu için anahtar kelimeleri mutlaka notlarla bir köşeye yazın, fantastik gibi görünse de her zaman bir planınız olmalı ve elde edilen bilgileri bu haritalar üzerinde kolayca okunur bir biçimde yerleştirin.

Aslında adımları takip ettiğinizde “Nedense bir wuow” olamıyorsunuz, çünkü gelişmiş sırlar kolayca elde edilebilecek şekilde kimseye verilmez. Şimdi bilim adamlarının aslında sizlerin bildiğinden çok daha ötesinde keşifler yaptığını, yeni şeyler ürettiğini, fakat bunları sizinle her zaman hemen paylaşmayacağını söylersek? Kevin Hogan gibi çokça piyasadaki kişisel gelişim ve iletişim becerileri eğitmenleri, sizlere bunları kolay yollarla sunabiliyor. Her ikisinin de ortak toplam sonucunda şöyle bir şey ortaya çıkıyor: Benzer olaylar, benzer sonuçlar ve benzer tekrarlar… Olay sizin sandığınızdan daha karmaşık gibi görünebilir; etiket bulutlarınızı benzer durumlarla kıyaslayın, insanlar benzer davranışlar göstereceğinden, izlediğiniz yol haritası sizi kolayca sonuca götürebilecektir.

3. ALET ÇANTASI

Kimilerine göre esasında içerisinde önemli evraklar, klasik bir mercek, defter ya da kalem benzeri birçok aletin bulunduğunu düşünülse de aslında sizin için bir kurtarıcı hatta bedavaya tutulmuş bir yardımcı gibi hizmet verebilir.

Peki ama içerisinde neler olmalı? Yedek bir telefon, tablet, gelişmiş bir parmak izi okuyucu… Hayalci olmayın, özel veritabanlarına erişebilmek için aynı iki yol bulunuyor, yine legal olan tarafı seçebilir, birilerinden yardım isteyerek bu kadar aksiyona gerek kalmaması, yahut yapabilirseniz illegal yollarla veritabanlarını hackleyerek bir yerlere sızmak. Her iki yol da çok zor aslında, çünkü tüm dünyanın önünde minnetle eğildiği Sherlock Holmes hikayelerine bizim ülkemizde kompleksleri olan, takıntılı bir adamın, kimi zaman saygısız, kimi zaman müstehcen olaylarıdır onlar. Yapmayın. Gerçekçi olun ve elinizdeki verilerle yetinmemek için, çantanızdaki legal araçları kullanmaktan çekinmeyin. Yasaları yakından takip edin.

Sizin için bir görevlendirme verildiğinde alet çantalarınızda hemen hemen her şey olmalı, hazırlıklı davranılmalıdır. Örneğin bir lehim aleti, çalışmayan bir masa lambasını tekrar yerine tutturarak bir önceki akşam orda çalışma yapan kişinin hangi açıyla, ışığı hangi yakınlıkta kullanmış olduğu, sizin doğru çekmecede, bir şeyler aramaya itecektir.

4. GERÇEKÇİ OLUN

Materyalist tavır ve marjinal olmayan bakış açıları sizi kolay yoldan hedefe ulaştıracaktır. Olağanüstü kurgular yapmak, vaktinizi almaktan başka hiçbir işe yaramayacaktır. Kendinize karşı her zaman dürüst olun, olaylara karşı ise tamamı ile objektif davranmalısınız.

Bir sabah mücevherini kaybetmiş bir hanımefendi sizi arayıverdiğinde şaşırmayın, evde kötü niyetli birinin, ne amaçla bunu yaptığını bulmanızı istemiş olması, bu hanımefendi için sizi anında tüm ev ahalisine karşı düşman ilan edilmesine yol açmamalıdır. Şu ihtimal her zaman vardır: Kaybolan bir mücevherden ötesiyse? Bilerek ve isteyerek sizi arayan kişi tarafından bizzati kaybedilmiş gibi yapılıyorsa? Benzer ihtimaller her zaman vardır. Yanlı olmak yerine uzaktan yakından izlediğiniz gerçekçi teklifleri kendinize yapın, puanlayın ve eleştirin.

5. SINIRLARI ZORLAYIN

Başlıkta bahsedildiği gibi her yolu deneyin. Daha evvel açıklandığı gibi bu işlerden kazanımınız ne olacak? Ayrıca daha yasal olup olmadığı tartışılan bir iş aksiyonunun getirisi, kimi zaman yapıldı bitti sözleşmeleriyle sizlere büyük nakitler olarak dönebilir. Hatta bu kadar donanım ve tecrübe ile örnek bir alanda yahut kendi işinizde çok büyük yerlere gelebilirsiniz.

Günümüzde, dünyaca ünlü satış lideri marka kurucularının sıra dışı hikayeleri anlatılır. Bunun böyle olmadığını herkes biliyor aslında; şu tabiri çok kez duymuşsunuzdur: “Kesin vergi kaçırıyorlardı, kısa zamanda büyüdüler.” Hayır, böyle bir ihtimalde her zaman var lakin, bulgularını yap boz şeklinde başarma güdüsüyle birleştiren kimlikteki kişilerdir onlar. FBI ajanları, patlama, aksiyon, gizli ulusal sırlar… Bunları bir kenara bırakın ve işinize yaraması gereken bulgular ile zekanızı konuşturun. Hayat değil, siz hayatı yönetin. Belki Türkiye’de çok büyük bir dedektif olamayabilirsiniz, fakat büyük bir markaya imza atabilecek, öngörü ve süper zekaya sahip olabilirsiniz. Ya da kopya çekerken asla yakalanmayan haşere bir öğrencinin sınavdaki davranışlarından şüphelenen, sınavlarında kesinlikle kopya çekilemez bir öğretmen olmayı kim istemez.

www.bulbulahmet.com