İBYS Bir Yazılım Değil Bir Sistemdir, Bir Projenin Adıdır

"İBYS yazılımının nasıl alınacağı veya kiralanacağı hakkında bilgisi olan varmı?" 

 

Çok değerli okurlarımız, İBYS bir yazılım veya kendi başına bir program değildir.

İBYS, yani iş sağlığı ve güvenliği bilgi yönetim sistemi, ÇSGB'nin 2017 yazında başlattığı projenin adıdır. İBYS açılımı İş Sağlığı ve Güvenliği Bilgi Yönetim Sistemidir.

Burada amaç işyerlerinden iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları ile alakalı nitelikli verinin toplanmadır.

 

Benzer projeler çeşitli bakanlıklarda farklı isimlerle hayata geçirilmiştir. Bakınız sağlık bakanlığı ve sağlık NET projesi.

 

İBYS projesi, özünde işyerleri ve ÇSGB arasında veri alışverişine imkan tanıyan web servislerin çalışması sonucu tek yönlü veya çift yönlü veri akışı ile birlikte her iki taraftaki uygulamaların çalışmasıdır.

 

Bu çalışma için gerekli olan işyeri tarafında profesyonel bir İSG yazılımı, ÇSGB tarafında ise İSG-KATİP, SGK, MEDULA vb. uygulamalar ve veri tabanlarıdır.

 

En çok sorulan soruya cevaben dilimin döndüğünce bir şeyler yazmak isterim.

 

Yazılımın kimin alıp almayacağı konusuna girmeyeceğim zira konu çok açık ve net olmasına rağmen üzerinde çok polemik oluyor.

Bu konuda da en net cevabı ALO170 veya İSGGM e-postalarına müracaat edilerek kafa karışıklığı giderilmeye çalışılabilir. İlaveten bu konuyu diğer yazılarımızda işlemiştik.

 

Sonuçta yazılım ALINACAĞI/KİRALANACAĞI zaman öncelikle şu aşamaları yaşamanız gerekli.

 

1- Bünyenize uygun ürün araştırması

Bunu çok çeşitli yollardan yapabilirsiniz. En basit ve etkili yöntem "Arama Motorları"dır 

"isg yazılım" "isg yazılımı" vb anahtar kelimeler ile arama yapabilirsiniz.

 

Bu arama sonuçlarında çıkan firmalar ile iletişime geçip özellikleri, fiyatları ve kullanım şekiller hakkında bilgi alabilirsiniz.

 

2- İBYS sürecinde ve sonrasında ÇSGB'nin isteyeceği bilgileri gönderilme özelliği var mı yok mu öncelikle buna bakın. Öncelikle ÇSGB nin http://ibys.csgb.gov.tr sitesinde yetkili firma sayfasında yetkili olup olmadığına bakın.

E bizde ereçete var diğerleri yok ama bekleyin yapacağız. Olmayan bir şeyi alıp almamak size kalmış. Başka nelere dikkat etmelisiniz?

 

Tüm İSG süreçlerini bünyesinde barındırabiliyor mu, yönetebiliyor musunuz? Neler bunlar?

 

İşyeri bilgilerini sisteme kaydedip yönetebiliyor musunuz? Bakanlık ile entegre çalışabiliyor mu?

Çalışan bilgilerini sisteme girip yönetebiliyor musunuz? Bakanlıkla entegre çalışabiliyor mu?

Özelleştirilebilir uyarı ve bilgilendirme sistemi var mı? SMS ve e-posta olarak herkese bildirim yapabiliyor mu her aksiyondan?

Düzeltici ve önleyici faaliyet (DÖF) sistemi var mı?

Risk değerlendirmesi sistemi var mı?  Bakanlık ile entegre çalışabiliyor mu?

Yıllık çalışma-faaliyet planlama sistemi var mı?

Yıllık eğitim planlama sistemi var mı?  Bakanlık ile entegre çalışabiliyor mu?

Acil durum planları, senaryoları ve tatbikatları yapılabiliyor mu?

Ekipman periyodik bakım/kontrol planları ve takibi yapılabiliyor mu?

Çalışma izni gerektiren işlerin takibi yapılabiliyor mu?

İş sağlığı ve güvenliği kurul toplantı organizasyonları ve takibi yapılabiliyor mu?

İşyeri olay takip sistemi (Meslek Has., İş Kazaları, Ramak Kala, v.b) var mı ve her olay detaylı şekilde yönetilebiliyor mu?  Bakanlık ile entegre çalışabiliyor mu?

Çalışan işe giriş/periyodik ve diğer muayeneleri yapılabiliyor mu? Bakanlık ile entegre çalışabiliyor mu?

Reçete düzenlenebiliyor mu?  Bakanlık ile entegre çalışabiliyor mu?

Çalışan tahlil tetkik planlama yapılabiliyor mu?

Gebe izlem yapılabiliyor mu?

Bebek İzlem yapılabiliyor mu?

Engelli çalışan takibi yapılabiliyor mu?

Çalışan iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri uygulanabiliyor mu?  Bakanlık ile entegre çalışabiliyor mu?

Çalışan mesleki eğitimlerinin takibi yapılabiliyor mu?  Bakanlık ile entegre çalışabiliyor mu?

Kişisel maruziyet ve ortam ölçümlerinin takibi yapılabiliyor mu?  Bakanlık ile entegre çalışabiliyor mu?

Kişisel koruyucu donanımların takibi yapılabiliyor mu?

Kimyasallar ve malzeme güvenlik bilgi formları konuları yönetilebiliyor mu?

Çevrimdışı uzaktan eğitim sistemi var mı?

Yıl/dönem donu değ. raporları/istatistikleri alınabiliyor mu?

Mevzuat alt yapısının olup olmadığı.

VB...

Bunlara ekstra özellikler ekleyerek sorgulamanızı genişletebilirsiniz.

 

Burada dikkat etmeniz gereken bir çok ürün adayı bu özellikler olmadığı halde varmış gibi davranıyorlar. Tüm sistem ve özelliklerin çalıştığından emin olmalısınız.

Sağlık bakanlığına bağlı kuruluşlara yazılım yapan firmalar sanki 40 yıllık İSG yazılımcısı gibi davranarak kendilerinin sağlık bakanlığından akredite olduğu ifadesi arkasına sığınarak İSG yazılımı müşteri adaylarını kandırmaktadırlar.

 

ÇOK ÖNEMLİ NOT:

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU VE ALT MEVZUATLARI ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞINA AİTTİR. SAĞLIK BAKANLIĞINA DEĞİL.

 

İŞYERİ HEKİMLERİ YÖNETMELİĞİ ÇSGB'NİNDİR. SAĞLIK BAKANLIĞININ DEĞİL

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ ÇSGB'NİNDİR. SAĞLIK BAKANLIĞININ DEĞİL

 

İŞYERİ HEKİMLERİNE YETKİYİ VE SİCİL NUMARALARINI ÇSGB VERMEKTEDİR. SAĞLIK BAKANLIĞININ DEĞİL

 

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARINA YETKİYİ VE SİCİL NUMARALARINI ÇSGB VERMEKTEDİR. SAĞLIK BAKANLIĞININ DEĞİL

 

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI, İŞYERİ HEKİMLERİ, DİĞER SAĞLIK PERSONELLERİ, ÇSGB'YE BAĞLIDIR. SAĞLIK BAKANLIĞINA DEĞİL.

 

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI, İŞYERİ HEKİMLERİ, ÇSGB'YE RAPORLAMA VE BİLDİRİM YAPARLAR. SAĞLIK BAKANLIĞINA DEĞİL.

 

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI, İŞYERİ HEKİMLERİ, ÇSGB'NİN VERİTABANLARINA  BİLGİ GÖNDERİRLER. SAĞLIK BAKANLIĞINA DEĞİL.

 

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI, İŞYERİ HEKİMLERİ, ÇSGB'NİN UYGULAMALARINI KULLANIRLAR. SAĞLIK BAKANLIĞININKİLERİ DEĞİL.

 

Öte yandan;

Diğer dikkat etmeniz gereken nokta. Sistemin klasik bir ADD-UPDATE-DELETE yani EKLE-GÜNCELLE-SİL sayfası olmaması. Zira yine piyasadaki SÖZDE İSG yazılımlarının çoğu bu şekilde. Ekleme güncelleme silmeyi NOT DEFTERİ ile de yapıyorsunuz, WORD ile de yapıyorsunuz, EXCELL ile de yapıyorsunuz, Peki YAZILIM, PROGRAM, OTOMATİK SİSTEM almanızın esprisi ne?

 

İSG Yazılımı bir çok aksiyonu otomatik yapmalı siz de bunları organize etmeli ve uygulamaya koymalısınız. Sistem size sms ve epostalar ile sürekli interaktif bir çalışma sunmalı.

Sistem üzerinden her türlü çıktı formatında rapor alabilmelisiniz. PDF, word excell, txt, resim vb.

 

Sistem üzerinden üretilen her dosyayı imzaladıktan sonra sisteme yüklenebilmelisiniz.

Sistemin elektronik arşiv özelliği olmalı, dokümanları yönetebilmelisiniz.

Sistemdeki dokümanlar istenirse elektronik imza ile imzalanabilmeli.

 

Uzun lafın kısası İSG mevzuatındaki bir çok ana uygulamayı bünyesinde barındırıyor olmalı.

 

Her cihazdan çalışıyor olmalı. Masa üstümden çalışıyor tabletimden çalışmadı olmamalı.

Her işletim sisteminde çalışıyor olmalı. Windowsta çalıştı.  İOS ta çalışmadı olmamalı.

Her internet tarayıcısından çalışmalı. Explorerde çalıştı, Chromede çalışmadı olmamalı.

 

Ayrıca şunları da sorgulayabilirsiniz;

Kişi başı mı fiyat veriyorlar yoksa işletme başına mı fiyat veriyor.

Kişi başına fiyat verilen sistemlerin dezavantajı kalabalık OSGB veya İSGB ekiplerinde kullanıcı sayısının fazlalığından dolayı maliyet yükselir.

Ancak firma başına oluşturulan hesaplarda genelde kullanıcı sayısı kısıtlaması yoktur. OSGB veya İŞYERİ çalışan sayısı kadar kullanıcı hesabı oluşturabilir ve kullanabilir.

Sistemi kullanmak size ektra donanım masrafı getiriyor mu getirmiyor mu getiriyorsa ne şekilde bunu sorgulamalısınız.

 

Piyasada kullandığınız bilgisayara DOWNLOAD edip, bir veritabanı ile bağılı çalışan EXE'yi tıklayıp ileri ileri diye kurduğunuz sistemler olduğu gibi, hiç bir kurulum yapmadan web tarayıcısı üzerinden kullandığınız sistemler de mevcuttur.

exe teknolojisi 15 yıl öncesinin teknolojisi olup bir çok dezavantajı mevcuttur. Söylenenlerin tam aksine şehir efsanesi niteliğindeki "web de olursa güvensiz olur, exe daha güvenlidir" %100 saçmalıktan ve yalandan ibarettir. Halen bu söylemleri kullanalar var. Ve halen bu söylemlere kanacak bir müşteri kitlesi olduğunu sananlar var. EXE sistemlerde kişi kötü niyetli ise karşı taraf her şeyinizi ele geçirebilir. Web ortamında ise böyle bir durum söz konusu değildir. Burada online çalışılan uzak sunucunun güvenliği sorgulanmalı. Gerekirse o sunucu firmasının güvenlik sertifikaları sorgulanmalı. Zaten bu aşamada ÇSGB ilgili güvenlikleri sağlamış İSG yazılım firmalarını yetkili firma olarak tanımlayacak.

Bu sunucu firması Türkiye içinde olmalı.

Bir de biz BULUT'uz diyenlere karşı söyle bir adım geride durmanızda fayda var. Ya o kişiler bulutun ne olduğunu bilmiyorlar veya yine süslü kelime oyunu ile sizi kandırmaya çalışıyorlardır. BULUT teknolojisi çok karmaşık ve farklı bir sistematiği olan bir yapıdır ki TÜRKİYE'de henüz bulut olarak İSG sistemi işleten bir ürün veya firma yoktur.

Varsa buradan açık çağrımızdır teknik olarak masaya yatıralım bakalım nasıl BULUT sisteminiz var.

Maalesef Türkiye'de web 'te olan her şeye BULUT deme hastalığı var.

 

3- Kullanım modelinizi belirleyin

Türkiye'de isg ürünleri (sözde isg ve dolandırıcı ve şarlatanlar hariç- bu kelimelere çok dikkat edin. Zira sokağa atılacak paranız yok) işini düzgün yapan profesyonel isg ürünlerindne bahsediyorum bunların kullanım modelleri 3 şekildedir.

1- kiralama

2- süresiz satınalma

3- süreli satınalma

 

1- Kiralama 

Bu modelde kullanıcı hiç bir yazılım lisans masrafı yapmaz, hiç bir donanım ve sunucu masrafı yapmaz, sunucuyu idare edecek bir IT ekibine ihtiyacı yoktur.

Online sistem üzerinden kendisine ait hesaptan ilgili işlemlerini yapar ve bakanlığa ilgili verileri gönderir. Tüm güncelleme ve gelişmelerden ücretsiz faydalanır.

 

2- Süresiz satınalma

Yazılım lisans, sunucu ve donanım masrafı vardır. Sunucuyu ayakta tutacak bir IT ekibine ihtiyaç vardır.

Yıllık bakım anlaşması yaptığı sürece güncelleme ve gelişmelerden faydalanır.

 

3- Süreli satınalma

2. kullanım şeklinin süreli olan şeklidir.

 

Her üç kullanım modelinin de maliyetleri birbirinden farklıdır.

 

Konu çok uzun. şimdilik bu kadar yazabiliyorum.

Sormak istediğiniz bir konu olursa lütfen çekinmeden sorunuz.