İşsizler ordusu

Akp hükümetleri, 2003 başından Eylül 2014 sonuna kadar olan dönemde, ülke genelinde (yeni parayla) toplam 2 trilyon 261 milyar liralık vergi tahsil etmiş. Bu miktar öyle böyle bir para değil. Dolara vurursak 1 trilyon dolar eder! Bu toplanan vergiler üzerine ne var ne yok satıp özelleştirdik, bir de 500 milyar dolar borca girdik. Fakat bu kadar para girdisine rağmen (108 ülkenin nüfusundan fazla) 6 milyonu aşan işsizimiz var.

6 milyon işsiz

Cari açığı kontrol altına almak için hükümetin devreye aldığı ekonomik tedbirler, ekonomiyi durgunluğa sürüklerken, işsizlik oranları da çığ gibi büyüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre işsizlik son 3,5 yılın zirvesine çıkarak yüzde 10,5 olarak gerçekleşmiş.                      

TÜİK eylül ayı hane halkı işgücü istatistiklerini açıkladı. Eylül ayı işsizlik oranı, Şubat 2011’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. İşsizlik Şubat 2011’de yüzde 10,7 olmuştu. İşsiz sayısı 3 milyon 64 bin kişiye ulaşırken, işsizlik oranı erkeklerde yüzde 9,1 kadınlarda yüzde 13,6’yı bulurken, genç işsizlik oranı yüzde 19,1’e çıktı.

TÜİK’in açıkladığı istihdam verilerine göre, ülkemizdeki resmi işsizlerin sayısı Trabzon’un toplam nüfusunun tam dört katına ulaştı. İşsiz sayısı eylül ayı itibariyle 3 milyon 64 bin kişi olurken, bu rakam Trabzon’un toplam nüfusu olan 750 binin tam dört katı. 

3 milyon 64 bin kişi resmi işsiz, yani ben işsizim diyerek kendini kayıt altına aldıran kesim. Bir de kayıt altına alınmayan ve iş bulma umudunu yitirenler var. Resmi işsiz sayısına birde çalışmaya hazır olan kayıtsız 2 milyon 485, iş bulma umudunu yitiren 593 bin kişi dâhil edildiğinde gerçek işsiz sayısı 6 milyon 142 bin kişiye ulaşıyor. Yani 10,5 olan resmi işsizlik oranına bu veriler ilave edildiğinde işsizlik oranı da 21,7’ye kadar yükseliyor.

Trabzon’da İşsizlik 

Gelelim Trabzon’un rakamlarına. Trabzon İl İstihdam Kurulu 2014 yılı Haziran ayı sonu itibariyle İşkur’a kayıtlı işsiz sayısı 24 bin 219 olduğunu açıklamıştı. Yukarıda ifade ettiğim gibi bu rakam resmi işsizlik rakamı. Umudunu yitirmiş ya da İşkur’a başvurmamış olanlar bu rakama dâhil değil.       Büyükşehir Belediye Başkanı Gümrükçüoğlu bile zaman zaman ‘İspanya’da işsizlik yüzde 25’lere tırmandı, İtalya’da yüzde 19’larda, Türkiye’mizde işsizlik ikili rakamların altına iniyor’ şeklinde konuşmalar yapıyor. 

İddia ediyorum; işsizlik düşük diyen Belediye Başkanı, asgari ücretli herhangi bir işçi alım duyurusu yapsın, resmi işsizlik rakamı olan 24 binin üzerinde başvuru olacağına adım gibi eminim.     

Bir de bölgelere göre işsizlik oranlarına bakıp, Karadeniz Bölgesi’nde işsizlik oranı diğer bölgelere göre daha düşük diyen aklı evveller var. Kardeşim göç var göç. Bölgemiz sürekli göç veriyor, o sebeple oran diğer bölgelere göre nispeten daha düşük çıkıyor. Siz Trabzon’da ikamet eden kaç İstanbullu gördünüz? Ama gidin İstanbul’a adım başı bir Karadenizliye rastlarsınız. 

İşsizlik rakamları gibi, icra dosya sayısı da ülke ekonomisinin halini en iyi ortaya koyan verilerdir.  

Adalet Bakanlığı verilerine göre 12 Temmuz 2013 tarihi itibariyle Trabzon il merkezi ve ilçeleri icra dairelerinde 6944’ü ilamlı, 106 bin 995’i ilamsız olmak üzere toplam 113 bin 939 icra takip dosyası varmış. Bir başka deyişle Trabzon’da her altı kişiden biri icralık olmuş.

Oynatmaya az kaldı

Sağlık Bakanlığı verilerine göre Trabzon’da 2009 yılında 87 bin kişi psikolojik rahatsızlık sebebiyle sağlık kuruluşlarına başvurmuşken, bu rakam 2013’te 164 bin 225 olarak gerçekleşmiş. Yani Trabzon’da her beş kişiden biri, bir başka deyişle her aileden bir kişi kendini psikolojik olarak rahatsız hissetmiş. 

Bu bilgiyi neden paylaştım? Çünkü psikolojik rahatsızlık sebebiyle sağlık kuruluşlarına başvurma sayısında ki artışın sebepleri arasında işsizlik nedeniyle psikolojinde bozulma olanların ciddi bir oran oluşturduğu kanaatinde olduğum için. 

Kanaatimi güçlendiren uzman görüşlerini sizinle paylaşmak istiyorum. Uzmanlar işsizlik sadece ekonomik bir kayıp değil, psikolojik bir örselenmedir diyor. İşsizler, ekonomik kaybın yanında, kimliklerine anlam veren psikolojik faydalarını da kaybettiğinden, yaşam kaliteleri düşmekte ve çeşitli psikolojik ve fiziksel rahatsızlıklar gösterme eğilimleri artmaktadır. İşsizlik önemli bir stres kaynağıdır. Dolayısıyla işsizlik ümitsizlik, değersizlik, duygularına ve kişinin kendisini kötü hissetmesine yol açmaktadır. Üstelik işsizlik, işsizin kendisi kadar, yakın çevresini ve ailesini de etkilemektedir.

Evet, işsizliğin insan hayatında yarattığı ekonomik sıkıntılar kadar, psikolojisini bozacak kadar kötü bir durum olduğu ve bu durumun 6 milyon insanı direkt ve işsiz kalma korkusu yaşayan milyonlarca insanı da dolaylı olarak etkilediği gerçeğinin altını bir kez daha çizmekte yarar var sanırım.

Nerden buluyorlar

İnsanın yaşayıp yaşamadığı nabzının atmasından daha çok, onurlu duruşundan anlaşılırmış. İnsan onuruna yakışır bir iş ve yaşam, güçlülerin güçsüzleri ezmediği, herkesin kazandığı, herkesin karnının doyduğu, mutlu ve huzurlu bir Türkiye diliyor, beğeneceğinizi umduğum bir fıkrayla bitiriyorum.

Gazeteci sormuş; ‘Ülkenizde 4 kişilik bir aile ne kadar bir gelirle rahat bir hayat sürebilir, siz onlara ne kadar ödüyorsunuz? 

Amerikan Başkanı cevaplamış; ‘Amerika’da 4 kişilik bir aile 5 bin dolar ile rahat bir yaşam sürebilir, biz onlara 6500 dolar ödüyoruz. Geri kalan 1500 doları ne yaparlar bilmiyorum.

İngiltere Başbakanı cevaplamış; ‘İngiltere’de 4 kişilik bir aile 4000 paund ile rahat bir yaşam sürebilir, biz onlara 5000 paund ödüyoruz. Geri kalan 1000 paundu ne yaparlar bilmiyorum.

Türkiye Başbakanı; ‘Türkiye’de 4 kişilik bir aile 3500 lira ile rahat bir yaşam sürebilir, biz onlara 900 lira veriyoruz. Geriye kalan 2600 lirayı nerden buluyorlar anlamış değiliz.