Kadın olmak için en iyi ülke neresi?

Dünya Ekonomik Forumu 2006 yılından itibaren Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu (Global Gender Gap Report) adı ile kadın ve erkekler arasındaki ekonomiye katılım ve fırsat eşitliği, eğitime erişim, sağlık ve hayatta kalma oranı ve siyasal güç alanları ülkeler arası karşılaştırmaları yayınlamaya başlamıştır. 2013 yılına ait rapor ise bu hafta yayınlandı.

Dünya Ekonomik Forumu’nun 24 Ekimde yayınladığı Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu’na göre, İzlanda kadınların eğitim, sağlık, politika ve ekonomi faaliyetlerine en eşit şekilde ulaşabildikleri ülke olarak 136 ülkeden oluşan listenin ilk sırasında gösterilmektedir. Son sırada ise Yemen bulunmaktadır. Raporda ayrıca bu ülkelerden sadece 86 tanesinde bir önceki yıla göre az da olsa bir gelişme gösterildiğinden bahsedilmektedir.

Ülkeler arası karşılaştırmaları merak ediyorsanız şu linkten (İngilizce maalesef) inceleyebilirsiniz.(http://www.weforum.org/reports/global-gender-gap-report-2013)

Raporun sonuçlarını incelediğimiz zaman ilk onda yedi tane Avrupa ülkesi bulunmaktadır. Birleşik Krallık 18. sırada ve Birleşik Devletler 23. Sırada yer almaktadır. Ne yazık ki ilk onda bir tane bile G20 (en büyük 20 ekonomiye sahip ülkeler grubu) ülkesi bulunmamaktadır. Bu da gösteriyor ki ekonomik gelişme ile toplumsal cinsiyet eşitliği arasında pozitif bir ilişki bulunmamaktadır. Yukarıda verdiğim linkten tüm kıtaların ve ülkelerin bütün alt sınıflarda (ekonomik, politik, sağlık…) karşılaştırmalı verilerini görebilirsiniz.

Raporun bizi en çok ilgilendiren kısmına gelirsek: Geçtiğimiz yıl 135 ülke arasında yapılan değerlendirmeye göre 124. olan Türkiye, bu yılki listeye (genel sıralamaya göre) 120. sıradan giriş yapmıştır. Yani azıcık da olsa bir kıpırdama olmuş. Maşallah diyelim:) Raporun yayınlanmaya başladığı yıllardan itibaren nasıl bir yol izlemiş aşağıdaki tablodan görebiliriz. Yıllar bazında genel sıralama skoruna baktığımızda 0.585’den 0.608’e doğru her yıl küçük adımlarla artan bir eğilim izlemişiz. Sıralamamız her ne kadar kötü olsa da bir ilerleme olması ülkemiz için güzel bir gelişmedir. Değerlendirmenin dikkat çeken yönlerinden bir tanesi de en yüksek puanı sağlık ve hayatta kalma oranından almış olmamız. Aynı zamanda en kötü puanı ise siyasal güç alanından almışız son sekiz yıldır.

Birkaç sevindirici haber vermek gerekirse, raporda İran, Irak, Mısır ve Cezayir gibi ülkelerin önündeyiz, hatta Nijerya’nın birkaç puan gerisindeyiz. Bizim gibi gelişmekte olan ülkeler kategorisinde olan Brezilya 62. sırada, Arjantin 34. sırada, Rusya 61. sırada ve hatta Çin 69. sırada bulunmaktadır. Kısacası biz daha çok gelişmeliyiz çok…

Son söz; raporun temel amacı ülkelerin rekabeti ve gelişmişliği arttırmak için kadın ve erkek arasındaki eşitsizliğin azaltmaya yönelik politikalar geliştirmesi gerektiği mesajını siyasetçilere iletmeye çalışmaktır.

Hiçbir ülkede tamamen giderilemeyen cinsiyet eşitsizliğinin devletimizin önem verdiği politikalardan biri olması dileğiyle…

Ünal Seven, 25 Ekim 2013