Küresel Salgın vs. Kapitalizm!

Gelişmiş ülke ekonomileri yaklaşık yarım asırdır kapitalizm ile yönetiliyor.Özellikle SSCB'nin çöküşü ile birlikte sona eren soğuk savaş dönemi ile ABD,dünyada hem ekonomik hem de siyasal olarak daha güçlü hale gelmişti.Sosyalizmin çöküşü ile birlikte güçlenen Kapitalizm,küresel ekonomiye hakim olmaya başladı.Savaşlarla çökmeyen sistem tek bir salgınla resmen tuzla buz oldu!Küresel ekonomi alarm veriyor ve beklenti?Belirsizlik...

 

Savaşlar ve krizler ile sistematik bir şekilde beslenmeyi sürdürün sistem,bu zamana istediğini büyük ölçüde alıyordu.Özellikle son 20 yılda ekonomik liberalizmin hakimiyetinin arttırması ile bireyleşme ve sektörün özelleşmesi devletlerin ekonomi üzerinde ki söz hakkını azalttı.Ekonomik hakimiyetin özellikle üretim araçlarında özel mülkiyete geçmesi,devletlerin vergi gelirlerinin artmasına ve kamu istihdamının azalması ile birlikte giderlerin azalmasına olanak sağladı.

 

Sistem ile özelleşme adı altında ekonomileri aslında sermayedarlar ve güçlü şirketler yönetiyor.Siyasal güçler sadece görünen yüzü...Kapitalizm hiçbir döneminde böyle bir salgın ile savaşmamıştı.O yüzden ülkeler önlem almakta geç kaldılar!Çünkü üretim özelleşmiş,karar verici devletler öncelikle özel sektör ile görüşme yaparak üretimi durdurmanın maliyetini ve salgının olası ekonomik etkilerini hesaplamak zorundaydı.Sistem malesef bunu içeriyor.Kapitalizm bir sistem,Liberalizm ise bir ideolojidir.Temel olarak ikiye ayrılır:İktisadi Liberalizm ve Siyasal Liberalizm.Kapitalizm insan sağlığından önce ekonomiyi düşünür.İktisadi Liberalizm,ekonomi politikasının kapitalizmin işleyişini sağlayacak şekilde uygulanmasını,her bireyin kendi iktisadi çıkarının peşine düşmesini ve böylece tüm toplumun çıkarlarının gerçekleştirileceğini savunur.Yani bu sistemde malesef her birey kendi sağlığını kendisi sağlamak zorundadır!Sistem bunu içeriyor ve bu zamana kadar da bu böyleydi.Parası olan özel hastanede hizmet almıyor muydu?Alıyordu.Dar gelirli kesim ise devlet hastanelerinde hizmet alıyordu.Salgının ciddiyetinin giderek artmasının en başta temel sebebi budur!Kapitalizm...Sosyal devlet anlayışı içinde ki ülkeler öncelikle insan sağlığını düşünür ve tedbirleri çok hızlı bir şekilde alır.Süreci bekleyerek ve takip ederek değil,acil kararlar alarak sürdürür.Ülkeler işin ciddiyeti artmaya başladıktan sonra kapitalizmin tüm kurallarını hiçe sayarak salgınla ancak sosyal devlet anlayışı ile savaşılabileceğini farketti.

 

Bu kapsamda bazı önemli devletlerin sistemle ters düşmesine rağmen salgınla savaşmak için aldıkları dikkat çeken tedbirlere bakalım ;

 

Bunlar gibi daha birçok tedbir alındı.Alınan bu tedbirler Sosyalizmi hatırlatıyor!Bu kararlar kapitalizmin salgınla mücadele etmekte başarısız olduğunu devletler tarafından kabul edildiğini göstermektedir.

 

Acaba salgından sonra nasıl bir dünya bizleri bekliyor?Bu salgının sona ermesi ile devletlerin ekonomik ve siyasal olarak yönetim anlayışlarında büyük değişikliklere gideceğini düşünüyorum.

 

'Dünyayı anlamak yetmez,onu değiştirmek gerekir.'  Karl Marx