Makatta Kanama Nedenleri

Hematokezya makattan kan gelmesi sorunudur. Halk arasında makat kanaması, rektal kanama gibi isimlerle anılmaktadır. Makatta kanamalar genellikle anüs ve rektum konumlu kanamalardır. Ancak kalın ve ince bağırsak kaynaklı kanamalarda görülebilmektedir. Makattan kan gelmesi bazen önemsiz ya da kolayca tedavi edilebilen bir duruma işaret ederken bazen de ciddi hastalıkların habercisi olabilmektedir. Bu yazımızda makatta kanama şikayetinin hangi hastalıklarla ilişkilendirildiği ve bu hastalıkların ne olduğu kısa ve öz bir şekilde ele alınacaktır.

Hemoroid ( Basur )

Makat bölgesinde ortaya çıkan kanama şikayetlerinin büyük çoğunluğu hemoroid yani basur hastalığı ile ilişkilendirilmektedir. Basur hastalığının iç ve dış olmak üzere 2 türü bulunmaktadır. Dış hemoroid nadiren görülen ve hastalarda şikayete neden olmayan bir sorundur. İç hemoroid ise evresine göre hastalarda yaşam kalitesini etkileyecek düzeyde sorunlara neden olabilmektedir.

İç hemoroid anal kanal içerisinde bulunan yastıkçıkların şişip, genişleyerek makat dışına sarkması şeklinde ortaya çıkan bir sağlı sorunudur. Genişleyen yastıkçıklar yapısal olarak damarlara benzemektedir ve içleri kan ile doludur. Dışkılama esnasında bu yastıkçıkların dışkı ile temas etmesi kanama şikayetinin ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Hemoroid hastalığının neden olduğu kanamalar uzun dönemde hastalarda kansızlık gibi sorunlara neden olabilmektedir.

Makat Yırtığı (anal fissür)

Fissür hastalığı yoğun sinir uçlarının bulunduğu alanda meydana gelmesinde dolayı hastalarda ciddi acı ve ağrı şikayetleri ortaya çıkmaktadır.

Fissür oluşumları dentat çizginin üst kısmına ulaşmaz. Ancak alt kısmında oluşan fissürlerin konumu, derinliği ve boyutu hastadan hastaya hatta aynı hastada farklı zamanlarda oluşan fissürlerde bile farklılık göstermektedir. 

Makat çatlağı çoğunlukla kabızlığa bağlı olarak nadiren de ishal ataklarına bağlı olarak makat derisinde ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan yırtık dışkılama esnasında dışkının teması ile kanamaya neden olmaktadır.

Fissür kaynaklı kanamalar açık kırmızı renkli, dışkılama sonrasında damlama şeklinde ya da peçetede görülen kanamalardır.

Makat Kanseri

Makat kanseri nadir görülen bir kanser türüdür. Ancak HPV virüsü bulaşanlarda ve fistül hastalarında kanserleşme riski daha fazladır. Yapılan araştırmalar Kondilom ve fistül hastalarının %15inde makat kanseri gelişme riski olduğunu tespit etmiştir. (5)

Makatta kanama şikayeti pek çok hastalıkla ilişkilendirilmektedir. Bunlardan en riskli olanı makat kanseridir. Bir haftadan uzun süren kanama şikayetlerinde kanserleşme oluşumu düşünülür. Bu nedenle özellikle uzun süreli kanama şikayetlerinde mutlaka doktora başvurulması önerilmektedir.

Makat kanseri hakkında detaylı bilgi almak için kişisel sitem üzerinden soru sorabilirsiniz

Makatta Kanamaya Neden Olan Bağırsak Hastalıkları

Soliter Rektal Ülsern

Soliter Rektal Ülser nadir görülen ve tedavisi zorlu olan bir hastalıktır. Makatta kanama, mukus akıntısı, ağrı, düzensiz tuvalet alışkanlıkları gibi belirtilerle karakterize edilmektedir. Sorunun neden oluştuğu net olarak tespit edilmese de pelvik taban kaslarının gevşemesi ve buna bağlı olarak bir dizi sorunun ortaya çıkışının rektum da üsler oluşturduğu düşünülmektedir. Makatta bulunan pelvik taban kaslarının istemsiz olarak kasılmasının, makat bölgesinde oluşan sarkmaların ve makatta ki kan akımının yavaşlamasının da soliter rektal ülsere neden olmaktadır.

Polipler

Makatta kanama yalnızca makat ve rektum kısmında ortaya çıkan hastalıklar yüzünden olmaz. Bağırsaklarda ortaya çıkan sorunlarda rektal kanama görülmesine neden olabilmektedir. Kalın bağırsaklarda ortaya çıkan poliplerde makatta kanama şikayetine neden olan bağırsak hastalıklarındandır.

Polipler kalın bağırsakta en sık görülen hastalıklardan birisidir. Polipler bağırsak yüzeyini örten mukozanın kontrolsüz olarak büyümesine bağlı olarak ortaya çıkan bir sorundur. Aşağıdaki görsel incelenerek sorunun ne olduğu daha net anlaşılabilir. Polipler zaman içerisinde bağırsak içerisine doğru büyüme gösterebilir. Görsel poliplerin büyüme evreleri gösterilmiştir.

Kolon Kanseri

Kolon yaklaşık 1.5 metre uzunluğunda bir iç organdır. Kanser gelişimi herhangi bir alanda ortaya çıkabilmektedir. Kanser oluşumu poliplerin tetiklemesi ile meydana gelmektedir.

Polipleri büyüyerek zaman içerisinde yayılıp tümör halini almakta ve kansere neden olmaktadır. Polipler ve kolon kanseri arasındaki ilişkinin araştırıldığı bir çalışmada kanser vakılarının hemen hemen hepsinin polip kaynaklı oluşan vakılar olduğu tespit edilmiştir. 

Kanserli dokunun büyümesi ise kolonun daralmasına ve buna bağlı olarak kronik kabızlık yaşanmasına neden olmaktadır.

İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları

Crohn hastalığı ve ülseratif kolit bağırsaklarda meydana gelen ve makatta kanamaya neden olan hastalıklardır. İkisi oldukça benzer hastalıklar olmasına rağmen aralarında temel farklar bulunmaktadır.

Crohn hastalığı bağırsakları etkileyen bir alandır. Sıklıkla ince bağırsak iltihabı olarak da anılır. Ancak etki alanı yalnızca bağırsaklar ile sınırlı değildir. Ağızdan anüse kadar olan herhangi bir kısımda görülebilir.

Ülseratif kolit hastalığı ise yalnızca kolonda yani kalın bağırsakta ortaya çıkan yaralanma, ülser ve iltihapları kapsamaktadır.

Her iki hastalıkta da benzer belirtiler görülmektedir. Makatta kanama, kanlı dışkı gibi belirtiler her iki hastalıkta da görülebilmektedir.

Amebiyazis (Amipli Dizanteri)

Amipli dizanteri hastalığı karın ağrısı ve kanlı ishalle karakterize olmuş bir hastalıktır. Kolaylıkla bulaşan bir hastalık olmasından dolayı hızlı bir şekilde yayılma gösterebilir. Yetişkinlerde ortalama bir haftada tedavi edilebilirken çocuklarda ve özellikle bebeklerde ciddi sorunlara yol açabilmektedir.

Hastalığın en basit ve anlaşılır şekilde parazit ve virüslere bağlı olarak oluşan bağırsak enfeksiyonlar olarak tanımlanabilir.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) den alınan verilere göre her yıl 500 milyon kişi amipli dizanteri hastalığından etkilenmektedir.

Op. Dr. Atilla KAYA
 Genel Cerrahi (Proktoloji) Uzmanı