Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

04 Mayıs '15

 
Kategori
Sanat Tarihi
 

Pantokrator olarak betimlenen Hz.İsa

Pantokrator olarak betimlenen Hz.İsa
 

Kariye Müzesi(Kilise ve Cami)' ndeki Pantokrator Hz.İsa


PANTOKRATOR İSA BETİMLEMELERİ

Pantokrator, Grekçe PAN: Her şey ve AFROKRATOR: Hükmeden kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur.
Her şeye gücü yeten/ Evrenin hâkimi gibi anlamalara gelmektedir.

Betimlemelerde Hz.İsa’nın insan doğası ön planda olmakla birlikte, boynunun abartılı figüre edilmesiyle onun İnsanüstü doğasına dikkat çekilmek istenmektedir.
Pantokrator betimlemelerinde mekân, göksel evrendir.
Hezekiel kitabı 1.bölümde anlatılan görünüm, tasvirlere kaynaklık etmektedir.

Betimlemelerde, Hz.İsa’nın gökkuşağı içinde yer alması ve çevresinde kerubimlerin olmasıyla, evrenin hâkimi imajı güçlendirilmeye çalışılmaktadır.
Dört İncil yazarı; Matta, Markos, Luka ve Yuhanna, Pantokrator İsa tasvirlerinde tamamlayıcı unsur olarak figüre edilmektedir.
Yazarların sembolleri, kaynağını Hezekiel görümlerinden almaktadır.
Buna göre;Melek: Matta   ;   Boğa: Luka    ;  Aslan: Markus   ; Kartal: Yuhanna
biçiminde sembolize edilmektedir.

Kilise süslemelerinde iki tür Pantokrator betimlemelerine rastlıyoruz:

1)PORTRE OLARAK BETİMLEME
Bu tür betimlemelerde Hz.İsa yarım boy halinde cepheden tasvir edilmektedir.

Sağ eliyle takdis işareti yapmaktadır.
Kutsama işaretinde parmakların durumu Üçlü birlikte tek Tanrı’yı (Teslis/Hagia Trias/Trinity) ve Mesih İsa’nın çift tabiatını (Tanrı ve İnsan) sembolize etmektedir.

Takdis’in nedeni, Hz.İsa’nın İncil’de belirtildiği gibi “Melkisedek düzeni uyarınca, sonsuzlara dek Baş kâhin” olmasından ileri gelmektedir.

Sol eliyle İncil tutmaktadır. Çoğu portre tarzı betimlemelerde elindeki İncil kapalıdır.
İncil, O’nun yeni antlaşmanın kurucusu olduğunu gösterir.
Pantokrator İsa betimlemelerinin kaynağı Athos (Aynaroz) Agiograf (Kutsal İkonografi) kitabıdır.
Hz.İsa, genç yüz hatlarına sahip, ince uzun burunlu, ince ve aşağıya doğru muntazam olarak taranmış bıyıklı ve gür saçlı olarak tasvir edilmektedir.
Saçları bukleler halinde sol omzuna düşmektedir.

Hz.İsa’nın başı üzerinde hale bulunmaktadır.
Hale O’nun kutsallığını tamamlayan bir semboldür. Ayrıca Kutsal Teslis’in üçüncü unsuru/kişisi olan Kutsal Ruh’un varlığını tasdik eder.

2) TAM BOY (TAHT ÜZERİNDE) İSA BETİMLEMELERİ

Pantokrator İsa betimlemelerinin ikinci tarzını “Taht üzerinde İsa”figürleri oluşturur. Yunanca ENTRONOS XRİSTOS olarak adlandırılmaktadır.

Burada İsa taht üzerinde oturmaktadır. Göksel evrendedir. Ayakları altında bazen bulutlar ; bazen de dünya küresi bulunmaktadır.

Elinde bulunan asa, iktidarı sembolize eder. İlitariumu (İncil tomarı) üzerinde genellikle konuyla ilgili ayetler yazılıdır.( BEN DÜNYANIN IŞIĞIYIM v.b.)

Elinde tuttuğu İncil kitabı çoğu Taht üzerindeki betimlemelerde portre tarzının aksine açıktır.

İsa’nın yanında yer alan meleklerin çocuk yüzlü olarak resmedilmesi, meleklerin cinsiyetsizliğini ve masumluğunu vurgulamak için yapılmıştır. Nitekim Mesih çeşitli kereler, cennete girebilmek için çocuk kadar masum olunması gerektiğini söylemiştir.

 
Toplam blog
: 9
: 3557
Kayıt tarihi
: 21.10.14
 
 

Ben Adil Mesut Acar. Bursa Osmangazi'de doğdum ve hala aynı yerde yaşamaktayım. Lise eğitimimi ke..