Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

16 Mayıs '20

 
Kategori
Ekonomi - Finans
 

Politika Borsası

Borsa İstanbul A.Ş , 1985 ' ten 2013 yılına kadar İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, 2013'ten  bu yana BİST A.Ş adıyla faaliyet göstermektedir. Genel yapısı gereği kısaca sermaye ve para piyasası araçlarının işlem gördüğü genel merkezdir.

BİST'te bulunan  genel endeksler şunlardır; BİST-100 , BİST-50 , BİST-30 gibi ana endeksleri bulunur. Ayrıca bu endeksler dışında şirketlerin içinde bulunduğu pazarlarda önemlidir. Genel olarak Yıldız Pazar ve Ana pazar bulunmaktadır. Bu pazarların genel özellikleri şu linkte mevcuttur ( https://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/pay-piyasasi/pazarlar-ve-pazar-gruplari ).

Bu blogda bist 100 endeksinin temel analizi ile volatilitesini yani oynaklığı bu hareketliliğin sebeplerini ele alacagız.

Bist 100 endeksi, Borsa İstanbul'da bulunan en iyi 100 şirketin işlem gördüğü endekstir. Bu şirketlerin fiyat hareketlerine göre bist 100 endekside yukarı veya aşagı yönlü hareketler çizebilir. Bist 100 endeksi 15/05/2020 tarihi itibarıyla 99.768 seviyesinde haftayı kapatmıştır. Bu endeksin zaman içindeki dip ve tepe değerleri değişmektedir. Bu değişimlerin sebebi sistematik risk ve sistematik olmayan risk unsurlarıdır. Sistematik risk unsurları; faiz, enflasyon, politik  risklerden oluşur. Sistematik olmayan risk unsurları ise; yönetim, finansal ve faaliyet risklerinden oluşmaktadır. Bu risk unsurları ne kadar az riskli olursa endeks açısından daha iyi ve önemlidir.

Bist 100 endeksi, ekonomiyi oluşturan unsurlar ve ülkedeki olumlu hava ile birlikte 2018 yılının başların da 120 bin seviyerini aşan bir endeks haline olmuştur. Ancak 2018 yılında yaşanan olaylar ile birlikte 80 bin seviyerine inmiştir. Bu olayları sıralarsak;

  1. 15 Temmuz darbe girişiminden sonra ABD ile yaşanılan siyasal ve politik krizler.
  2. ABD ve ÇİN arasında yaşanan ticaret savaşının hararetlenmesi.
  3. Suriye ve mülteci krizleri.
  4. Borsada işlem yapan yabancı yatırımcıların sert satışları.
  5. 2018  ortalarında yaşanılan dolar/ TL kurunda sert yükseliş ve spekülatif hareketler. 
  6. Enflasyonda yaşanan artışlar.
  7. Faiz oranında yaşanan artışlar.

Yukarıda genel maddeler sıralanmıştır. Bu maddeler nedeniyle Bist 100 endeksi sert bir düşüş yaşamıştır. Bu düşüşün nedenlerinin hepsi sistematik risktir. Bu nedenle sistematik risk unsurlarının etkisi çok fazla olmuştur diyebiliriz.

Ancak o dönemde hükümetin ve içsiyasetin davranışıda önemli bir unsurdur. Hükümeti temsilen Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yaptıgı açıklamalar özellikle sıcak para akışını sağlayan yabancı yatırımcıların yatırım iştahını karartmıştır. İçsiyasette ise o dönemde yaşanılan seçimler nedeniyle bir istikrarsızlık olduğu bellidir. Bu nedenler ve Suriye sınırında yaşanılan çatışmalarla beraber ülke riski çok yükselmiştir. Ülke risk primini belirleyen Londra borsalarında Türkiye'nin 5 yıllık CDS primi bir anda 190 seviyelerinden 546 seviyelerine yükselmiştir. Bu durumda ülkeyi yatırım yapılmıyacak bir ülke haline getirmiştir.

Daha sonra açıklanan Yeni Ekonomi Paketi (YEP) , hükümetten gelen sakin açıklamalar , faiz oranının kademeli şekilde düşürülmesi, enflasyonun düşmesi ve alınan önlemler doğrultusunda 2019 yılını ılımlı ve olumlu bir havada geçiren Türkiye'de Bist 100 endeksi tekrardan 2019 sonları ve 2020 başlarında 120 bin seviyelerinde idi. Ancak 2020 başlarında yaşanılan olaylar nedeniyle Bist 100 endeksi tekrardan dip yapıp 80 bin seviyelerine düşmüştür. 2020'de yaşanılan olaylar;

  1. ABD-İran arasında yaşanılan gerginlik.
  2. Ülke ekonomisini etkileyen Elazığ Depremi.
  3. Tüm dünyayı ve Türkiye'yi etkisi altına alan Covid-19 pandemisi,
  4. Ülkelerin iç dünyasına kapanması ve ihracat - ithalatın durma noktasına gelmesi. 

Bu maddeler nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak bist 100 'de sert bir düşüş gerçekleşmiştir. Aynı zamanda CDS primi 290 seviyelerinden 640 seviyerine kadar yükselmiştir. Daha sonra ani bir toparlanma ile tekrar yükseliş hareketi gösteren bist 100 endeksi şuan normal bir seyir izlemektedir. 

Sonuç olarak yukarıda bahsettiğim gibi Bist 100 endeksinin bu ani düşüş ve yükseliş oynaklığının en temel nedenleri sistematik risk unsurlarıdır. Özellikle son zamanlarda politik risk unsuru Borsa İstanbul hisselerine çok fazla yön vermektedir. Çünkü ülkede politika havası ne kadar olumlu ise yabancı yatırımların yatırım isteği o kadar fazladır. Aksi takdirde sürekli spekülasyon ve manipülasyon hareketleriyle fiyatların ani hareketlerini göreceğiz. Ancak piyasalarda yaşanılan covid-19 belirsizliği ve ülkerin normal yaşama dönmesi durumunda bist 100 endeksi tekrardan 120 binleri deneyebilir. (https://tr.investing.com/indices/ise-100)

Yukarıda Bist 100 endeks analizimi makro unsurlara ve temel analize bağlayarak yaptım. Bir başka yazımda görüşmek üzere... 

 

 
Toplam blog
: 6
: 164
Kayıt tarihi
: 01.02.18
 
 

Pamukkale Üniversitesinde sermaye piyasası bölümünü okuyorum. Amatör yazılar yazıyorum. ..