Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

23 Eylül '18

 
Kategori
Güncel
 

Atatürk'ün Vasiyeti ve İş Bankası'ndaki Hisselerinin Parasal Kaynakları...

Atatürk'ün Vasiyeti ve İş Bankası'ndaki Hisselerinin Parasal Kaynakları...
 

"Atatürk'ün İş Bankası'ndaki hisseleri" desek daha doğru olmaz mı?


ATATÜRK'ÜN BU HİSSELERİNİN, İŞ BANKASI'NDAN DEVLETE- HAZİNEYE- DEVREDİLMESİ MÜMKÜN MÜDÜR?

Bu konu, iki kez denendi. Atatürk'ün İş Bankası'ndaki hisseleri Devlet Hazinesi'ne aktarıldı; ama sonra tekrar İş Bankası'na iade edildi...

İlki, Demokrat Parti döneminde oldu... 1951 yılında, DP iktidarı, "CHP'nin Haksız İktisaplarının İadesi Kanunu" çıkardı ve bunun üzerine, ..Atatürk'ün İş Bankası'ndaki hisselerini Devlet Hazinesi'ne devredildi.

Ancak 27 Mayıs Askeri darbesinden sonra, Anayasa Mahkemesi bu kanunu iptal etti ve Atatürk'ün hisseleri tekrar İş Bankası'na iade edildi..

İkincisi, 12 Eylül Askeri darbesi ile yaşandı...Darbe ile bütün siyasi partiler kapatılınca, hisselerin temsili, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'ne verildi... CHP tekrar açılınca, Atatürk'ün hisseleri bir kez daha İş Bankası'na devredildi.

Yeri gelmişken, İş Bankası'nda bulunan ve bir anlamda CHP'nin kontrolünde- ya da denetiminde veya gözetiminde- bulunan bu hisselerin, 31 Mart 2014 tarihi itibari ile İş Bankası Ortaklık Yapısı içindeki oranının %28.09 olduğunu hatırlatayım...( Al Jazeera, aynı tarih )

Cumhurbaşkanı Erdoğan da, Azerbaycan dönüşü sırasında uçakta gazetecilerle yaptığı konuşmada, "CHP'nin, Türkiye İş Bankası'ndaki hisselerinin devlet hazinesine devredilmesi" gerektiğini ileri sürerek, çoktan beri uzağında kaldığımız konuyu hatırlatarak, sanırım, kamuoyunda yeni bir tartışma alanı açmak istemiştir...

*

ATATÜRK'ÜN, SAHİP OLDUĞU MAL VARLIĞI- para, hisse senetleri, menkul ve gayrimenkul- İLE İLGİLİ VASİYETİNİN AÇILMASI VE OKUNMASI...

Genelkurmay Başkanlığı'nın 9 Mart 2013 günü yaptığı bir açıklamasında, "Atatürk'ün, vasiyetini 5 Eylül 1938'de Dolmabahçe Sarayı'ndaki odasında kendi el yazısı ile kaleme aldığı belirtilerek. "söz konusu vasiyet, Atatürk'ün vefatını müteakip kız kardeşi Makbule Atadan'ın da hazır bulunduğu heyete 28 Kasım 1938 günü açılarak okunmuştur"(1) ifadesi kullanılmıştı r(Ayrıntılar için, 29 Kasım 1938 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'ne bakılabilir).

Atatürk'ün Vasiyeti şöyledir :

"Malik olduğum bütün nukut (nakitler, paralar) ve hisse senetleriyle Çankaya'daki menkul ve gayrimenkul emvalimi (mallar) Cumhuriyet Halk Partisi'ne, atideki (gelecekteki) şartlarla, terk ve vasiyet ediyorum(2):

1- Nukut ve hisse senetleri, şimdiki gibi, İş Bankası tarafından nemalandırılacaktır.

2- Her seneki nemadan, bana nispetleri şerefi mahfuz kaldıkça, yaşadıkları müddetçe Makbule'ye ayda 1000, Afet'e 800, Sabiha Gökçen'e 600, Ülkü'ye 200 lira ve Rukiye ile Nebile'ye (şimdiki gibi, şimdiki halde, şimdilik) 100'er lira verilecektir.

3- Sabiha Gökçen'e bir ev de alınacak ayrıca para verilecektir.

4- Makbule'nin yaşadığı müddetçe Çankaya'da oturduğu ev de emrinde kalacaktır.

5- İsmet İnönü'nün çocuklarına yüksek tahsillerini ikmal için muhtaç olacakları yardım yapılacaktır.

6- Her sene, nemadan mütebaki miktar yarı yarıya Türk Tarih ve Dil Kurumlarına tahsis edilecek".

*

Atatürk Öldüğü Zaman...

İş Bankası'nda, üç ayrı hesapta, toplam olarak-- Umumi vekili ve son genel sekreteri Hasan Rıza Soyak'a  göre-- 1.519.892, 01 lirası vardı.

Gene Hasan Rıza Soyak'a göre, Atatürk'ün bıraktığı hisse senetleri de Şunlardır(3):

- 119.125 adet 10 liralık ve 569 adet 500  liralık İş Bankası hisse  senetleri;

- 12.750 adet Maden Kömürü T.A.Ş. nama muharrer hisse senedi;

- 12.250 adet Maden Kömürü T.A.Ş. hamiline muharrer hisse senedi;

- 125 adet Maden Kömürü T.A.Ş. hisse senedi...

*

ATATÜRK'ÜN MAL VARLIĞININ KAYNAKLARI... Ve bu kaynaklar hakkında düşündüklerim...

Atatürk'ün mal varlığının iki kaynağı vardır. Biri, Hindistan'dan(x) Milli Mücadele'ye yardım için Atatürk'ün şahsına gönderilen para; ikinci kaynak ise, Mısır Hıdivi'nin, Türk uyrukluğuna girmesi münasebetiyle, Cumhuriyet Halk Partisi'ne bağışladığı 900 bin lira civarındaki para(4).

1- Hindistan'dan Milli Mücadele'ye yardım için gönderilen para...

Hindistan'dan gönderilen paranın 500-600 bin lira civarında bulunduğu sanılıyor. Atatürk bu paranın 500 bin lirasını Büyük Taarruz'dan önce, Maliye'nin karşılayamadığı bazı giderler için Garp Cephesi Kumandanlığı emrine vermişti. Zaferden sonra, bu 500 bin liranın 300 bin küsur lirası, bir Bakanlar Kurulu kararıyla kendisine geri verildi.(Bence, yanlış burada başlamıştır. Bu para, adres olarak Atatürk'e gönderilmiştir ama, onun şahsına ait değildir. Bu bakımdan, kalan paranın Atatürk'e iade edilmemesi ve Maliye'de kalması gerekmez miydi?).

Kalan paranın 250 bin lirası da, Atatürk tarafından Türkiye İş Bankası'na sermaye olarak verilmiştir...(Türkiye İş Bankası, 26 Ağustos 1924'te kurulmuştur. Atatürk, bu tarihte, Hindistan'ın parasal yardımının da  önemli katkıları ile kazanılan Milli Mücadele'den sonra kurulan yeni Cumhuriyet Devleti'nin Cumhurbaşkanı'dır; ve banka kuruyor).

Yine bu paranın bir kısmıyla da, çiftlikler satın alınmıştır...(Demek ki, Hindistan'a- ya da Hintli Müslümanlara- çok şeyler borçluymuşuz... )

2- Mısır eski Hıdivi Abbas Hilmi Paşa'nın, Türk uyrukluğuna girmesi münasebetiyle, Cumhuriyet Halk Partisi'ne bağışladığı 900 bin lira civarındaki para...

Bu konuyu da biraz açmam gerekir...Murat Bardakçı(tarihçi kimliği ile), "Mısır eski Hidivi Abbas Hilmi Paşa'nın Türk vatandaşı olmadığını; Türkiye'nin, kendisine bir müddet için 'diplomatik pasaport' verdiğini; ama onu vatandaşlığa almadığını" yazmaktadır. "Türkiye ve Mısır arasında imzalanmış bulunan bir anlaşmanın da, Abbas Hilmi Paşa'nın Türk teb'ası olmasını engellediğini" belirtmektedir...

Murat Bardakçı, bunlara ilave olarak da, bunun için, "TBMM'nin, 21 Aralık 1949 tarihli oturumunda, zamanın Dışişleri  Bakanı Necmettin Sadak'ın ifadeleri okunduktan sonra, Hilmi Paşa'nın vatandaşlığının söz konusu olmadığı görülecektir"(5) demektedir.

O zaman, akla şu soru geliyor...Hilmi Paşa, bu 900 bin lira parayı ne için vermiştir?.. Türkiye'nin verdiği "diplomatik pasaport" için olabilir mi?

*

S O N U Ç...

"Doğruların", yanlış; "yanlışların" doğru sanıldığı bir ülkede yaşıyoruz.. Yanlış söyleyeni kimse kınamıyor; söyleyenin yanına kar kalıyor. Çünkü, bireylerde ve toplumda yaratılmak istenen "algı" hedefine varmıştır.

Doğruya "doğru", yanlışa "yanlış" diyenlere ise kimse "aferin" demiyor; hatta bazen kızıyorlar bile...Kimi, "aferin" diyenler ise, bunu fısıldayarak söylüyor.

Bazıları da, "ne şiş yansın ne de kebap" diyerek ikili oynuyorlar... "Zamanı mıydı şimdi bunun?"... "Doğru söyledin de eline ne geçti?"... "Doğruyu söyledin de  iyi halt ettin!..."Bu dünyada doğrucu Davut bir sen mi kaldın?..."

Demek istiyorum ki, "bazen doğruyu, kıvırmadan dosdoğru söylemek gerekir"; bazılarını rahatsız etse de, kalıplaşmış ve kendilerini boğan ezberlerini bozsa da"...

*

Bu bloğu yazarken edindiğim bilgilere dayananarak, "Atatürk'ün, Türkiye İş Bankası'ndaki hisselerinin Devlet'in Hazinesi'ne aktarılmasının doğru olacağına inanıyorum...

"Bu olur mu, olmaz mı?" şu an için bilemiyorum... Ama, olmasının  mümkün olduğunu düşünüyorum. Bloğumun başında da belirttiğim gibi, Demokrat Parti, 27 Mayıs ve 12 Eylül dönemlerinde, bu hisseler nasıl el değiştiyse öyle olur...

Bunun için, 1951 yılında Demokrat Parti İktidarı'nın, "CHP'nin Haksız İktisaplarının İadesi Kanunu" gibi bir kanun çıkarılır ve bu iş halledilir...

Atatürk'ün İş Bankası'ndaki hisselerinin parasal değeri içinde, Atatürk'ün kendine ait-askerlik, Hükümet Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı dönemlerinde aldığı maaşlar gibi- olan miktarını bilmiyorum. Bu araştırılıp tespit edilirse, bu paralar, İş Bankası'ndaki hisselerden ayrılır ve Atatürk'ün "belge ile kanıtlanmış yasal mirasçıları arasında paylaştırılır ve kalanı da Devlet Hazinesi'ne aktarılır; olur biter...

Bir gün gelir de, CHP ortadan kalkar ya da bölünürse (örnekleri var )-Ayni şey AK Parti'nin ve diğer partilerin de başına gelebilir- ya da İş Bankası iflas ederse, bankadaki Atatürk'ün hisseleri ne olacak?...Ama, bu iki istenmeyen olay olsa bile Devlet Hazinesine aktarılmış hisselere bir şey olmaz...

Temenni edilmez ama, "bu durumu da gözden uzak tutmamak gerekir" diye düşünmek lazım...

 

cdenizkent

 

  • ---------------------- :
  • (1) Sabah.com.tr>> Haber Giriş Tarihi: 9 Aralık 2013, saat: 15.16
  • (2) Mazhar Leventoğlu, Atatürk'ün Vasiyeti, İstanbul: 1968, s. 49
  • (3) A. G. Y. , ss. 85, 89
  • (x) Sabah Gazetesi köşe yazarı  Engin Ardıç, "Bankacı solcular" başlığını taşıyan köşe yazısında, bu konuda şu açıklamayı yapmaktadır: "O para, Hintli Müslümanların (sonradan Pakistan) emperyalizme karşı mücadelede kullanılsın diye toplayıp gönderdikleri paraydı... Halife İngilizlerin elinden kurtarılsın diye"...
  • (4) Fethi Naci, Atatürk'ün Temel Görüşleri, İstanbul:(Birinci baskı: 1968, altıncı baskı:1984), s. 87

 

 
Toplam blog
: 979
: 1425
Kayıt tarihi
: 11.12.07
 
 

İstanbul doğumluyum. İlk, orta ve lise öğrenimi İstanbul'da tamamladım. İstanbul Üniversitesi'nde..