Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

27 Mayıs '15

 
Kategori
Sağlıklı Yaşam
 

Bir yetişkin olarak DEHB ile yaşamak…

Bir yetişkin olarak DEHB ile yaşamak…
 

DEHB, günlük hayatınızda akla gelmez sorunlarla karşılaşmanıza, hele de DEHB’li olduğunuzun farkında değilseniz bunların çığ gibi büyümesine neden olabilir.
 
Sadece 6 soruyu cevaplayıp DEHB’li olup olmadığınızı değerlendirebilirsiniz:
 
DEHB’Lİ MİSİNİZ?
 
TEST
 
Bu test (4) Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile birlikte Yetişkin DEHB’si Çalışma grubu tarafından 18 yaş üstü kişiler için hazırlanmıştır.
 
Organizasyon
 
Organizasyon gerektiren bir işte, işleri düzene koyarken ne derece sorun yaşarsınız? 
Hiç bir zaman: +0 
Nadiren: +1 puan
Bazen: +2 puan
Genellikle: +3 puan
Çok sık: +4 puan
 
İşe koyulma
 
Üzerinde çok düşünme gerektiren bir işe başlamaktan kaçar ya da erteler misiniz? 
Hiç bir zaman: +0  
Nadiren: +1 puan
Bazen: +2 puan
Genellikle: +3 puan
Çok sık: +4 puan
 
Dikkat Dağınıklığı
 
Etrafınızdaki bir aktivite ya da ses dikkatinizin dağılmasına sebep olur mu?
Hiç bir zaman: +0 
Nadiren: +1 puan
Bazen: +2 puan
Genellikle: +3 puan
Çok sık: +4 puan
 
Kıpırdamadan durma
 
Toplantılarda ya da uzun süre oturmanız gereken durumlarda ne sıklıkta ayağa kalkar ya da kıpırdanırsınız? 
Hiç bir zaman: +0 
Nadiren: +1 puan
Bazen: +2 puan
Genellikle: +3 puan
Çok sık: +4 puan
 
İçi içine sığmama
 
Yerinizde duramayan, kıpır kıpır biri misiniz? 
Hiç bir zaman: +0 
Nadiren: +1 puan
Bazen: +2 puan
Genellikle: +3 puan
Çok sık: +4 puan
 
Sırasını beklemek
 
Sıra ile yapılan şeylerde sıranızı beklemekte zorluk yaşar mısınız? 
Hiç bir zaman: +0 
Nadiren: +1 puan
Bazen: +2 puan
Genellikle: +3 puan
Çok sık: +4 puan 
 
Cevaplarınızın toplamı 11 ya da üstü ise, yetişkin bir DEHB’li olma ihtimaliniz yüksektir. Eğer konsantrasyon bozukluğunuz, yaşamınızda büyük strese yol açıyorsa, DEHB’li olup olmadığınız hakkında teşhis koyabilecek bir psikiyatra danışmalısınız.
 
Öyle ya da böyle DEHB’li olduğunuza dair bir soru işaretiniz oluştuysa profesyonel birine danışmanızı öneriyorum. DEHB teşhisi koyulursa ilaç tedavisi ya da bir koçla çalışmak dahil olmak üzere farklı tedavi yöntemleri uygulanabilir. Ben bu tedavi yöntemlerinden ziyade yaşadığınız sorunları aşmanıza destek olacak, kendi kendinize uygulayabileceğiniz strateji ve taktiklerden söz edeceğim. Bir önceki yazımda da dediğim gibi DEHB’li olduğunuzun farkındaysanız sorunun yarısı zaten çözülmüş demektir.
 
Gelin şimdi aldığınız profesyonel desteğin yanı sıra kendi kendinize yapabileceklerinize bir göz atalım:
 
Geçmişe göz atıp geleceğe bakın…
 
Bir sorunla karşı karşıya kaldınız ve ne yapacağınızı bilemiyorsunuz? Hatalarınızı tekrar etmekten de yorgun düştünüz. Maalesef DEHB’li yetişkinlerin sözel olmayan işler bellekleri zayıftır. O da ne demek diyorsanız buraya bir tık lütfen. Kısaca ipuçlarını takip edemezler. Yani sorunun ardında yatanları görüp çözmek için farklı yöntemler kullanabileceklerini akıl edemezler. Başarının getireceği tatmini hayal edemezler. Örneğin, kilo verip istedikleri gibi çekici görüneceklerini düşünemedikleri için diyete devam edemezler. Yapmanız gereken geçmişte aldığınız derslere gelecekte de ulaşabileceğiniz bir yöntem oluşturmak. Bunun için ani tepkiler vermek yerine, durup düşünmelisiniz. Geçmişte benzer bir konumla karşı karşıya kaldığınızda ne yapmıştınız? Ne işe yaramıştı? Ne yaramamıştı? Bunu ne kadar çok yaparsanız, o kadar çok hızlanacaksınız. Verdiğiniz ani tepkiler, doğru çözümlere dönüşecek. Toplantının ortasında aklınıza gelen espriyi yapmak yerine, geçen sefer espri yaptığınızda espriye değil de size güldülerse bunu hatırlamanız bir sonraki toplantınızı kurtaracaktır.
 
Daha düzenli olmaya özen gösterin
 
Örneğin günlük işlerinizin bir listesini yapın. Onları tamamlamak için gayret edin. Tabi makul bir liste oluşturmanız da önemli. Bir ajanda kullanabilirsiniz. Görünen yerlere kendiniz için notlar bırakın, saatin alarmını kurun, telefonunuza hatırlatmalar koyun. Giderek daha az şey unutmanın verdiği hafifliğin yerini hiçbir şey tutamaz.
 
Dürtüsel davranışlarınızı kontrol altına alınSonradan pişman olduğunuz şeyler yapmaktan ya da söylemekten yorgun düştüyseniz harekete geçmeden önce içinizden yavaş yavaş 10’a kadar sayın. Derin derin nefes alıp verin. Durmadan sizi dürten o hislerin uçup gittiğini göreceksiniz. Tabi bir de dürtüsel tepki verdiğiniz durumları hatırlayıp bir listesini yapmanızı öneririm. Böylece listede yer alan durumlarla karşılaştığınızda 10’a kadar saymanız gerektiğini bilirsiniz.
 
10’a kadar saymak bende işe yaramaz diyorsanız, ne söyleyeceğinizi düşünüyormuş gibi parmağınızı dudaklarınıza koyun ve bekleyin. Olmadı size söylenen şeyi yüksek sesle başka sözlerle yeniden söyleyin. Hala bunlar bana uymaz derseniz, aynanın karşısına geçin ve yavaş yavaş konuşma egzersizleri yapın. Yavaş konuşmak dürtüselliği azaltır.
 
Dikkatinizi dağıtan şeylerden uzak durun
 
Etrafınızdaki sesler dikkatinizi dağıtıyorsa sessiz bir çalışma ortamı yaratmaya çalışın, kulaklık takarak çalışın.
 
Planlayın
 
Sizi zorlayacağını düşündüğünüz bir durumla karşı karşıya kalacağınızı önceden biliyorsanız (işteki bir toplantı, yeni kişilerle tanışmak, …) nasıl davranmanız gerektiğini önceden düşünün. Toplantıda oturmak zor geliyorsa, kıpırdamanın alternatifleri ne olabilir? Masanın altında bir kalemi çevirmek yeterli olur mu mesela? Bir yolunu bulamıyorsanız açıkça hareket etmeniz gerektiğini ve bunu sizi daha verimli yapacağını söylemek de iyi bir yöntem aslında.
 
O fazla enerjinizden kurtulmanın yollarını bulun
DEHB’li yetişkinler başkalarına göre daha gergin görünebilirler. Aslında ikimiz de biliyoruz ki bu gerginlik değil yerinde duramama. O halde enerjinizi harcamanın başka yollarını bulmalısınız. Bir hobiyle uğraşmak ya da spor yapmak ilk aklıma gelenler. Özellikle spor yapmanın dikkat, konsantrasyon ve öğrenme için oldukça yararlı olduğu biliniyor. Spor dediysem ille de fitness center’a gitmeniz gerekmiyor. Dans da edebilirsiniz, yoga da yapabilirsiniz. 
 
Beyninizi eğitin
Bulmacalar, sudoku gibi oyunlar zayıf konsantrasyon gibi DEHB belirtilerini azaltabilir. Zira yeni beyin hücre oluşumunu desteklerler.
 
Yardım isteyin
Zaman zaman herkes yardıma ihtiyaç duyabilir. Önemli olan yardım istemekten korkmamak. Bahsettiğim gibi sorunlar yaşıyorsanız bir profesyonelden yardım almaktan daha doğal ne olabilir ki!
 
DEHB’yi yenemeseniz de onunla baş etmenin yollarını bulabilirsiniz. DEHB’nin karşınıza çıkardığı zorluklarla baş etmesini bilirseniz, güçlü yönlerinizi keşfedip her açıdan daha kalıcı izler bırakır, daha başarılı ve daha mutlu olabilirsiniz. DEHB’li olmak harika! Tabi bunun farkındaysanız…
 
Kaynaklar:
1.      http://www.additudemag.com/adhd/article/9134.html
2.      http://www.mitchelkatzmd.com/adult-adhd.html
3.      http://www.help4adhd.org/treatment/behavioral/WWK7
4.      http://www.health.com/health/gallery/0,,20418651,00.html
 
 
Toplam blog
: 168
: 336
Kayıt tarihi
: 04.05.09
 
 

Elgiz Henden 1968 yılında doğdu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesini 1989 yılında, yük..