Obama’nın getirdiği bahar yağmuru Türkiye’ye şemsiye açtıracak mı?

Obama’nın Türkiye ziyaretine ilişkin pek çok şey söylenmiş ya da yazılmıştır. Uzun bir süre yalnız bizim değil dünyanın pek çok ülkesinde söz konusu ziyaretin amaçlarına yönelik yorumlar yapılmış, düşünce kuruluşlarının yanı sıra basın-yayın organlarında pek çok senaryo üretilmiştir. Konuşma sırası kendine gelince de Obama, bu ziyaret esnasında kamu ile paylaşmada sakınca görmediği görüşlerini sıralamıştır. Bu görüşlerin ana hatları aşağıda verilmiştir.

-Laiklik: Anıtkabir’i ziyareti sırasında Atatürk’ün, yaşamına ait en büyük anıtın hiçbir şekilde taştan ya da mermerden inşa edilemeyecek Laik Türkiye Cumhuriyeti demokrasisi olduğu, Meclis’in de bunun devamını sağlaması gerektiği kaydedilmiştir.

-AB Üyeliği: ABD’nin, Türkiye’nin AB üyeliğini şiddetle desteklediği ifade edilerek, Türkiye’nin, Avrupa’ya sadece boğaz üzerindeki köprülerle bağlı olmadığı, bunun çok ötesinde bir bağlılığı bulunduğu belirtilmiştir.

-Basın ve örgütlenme özgürlüğü: Basın ve örgütlenme özgürlüğü adına sağlanan gelişmeler ile Kürtçe yayınların başlamasıyla verilen sinyalin dünya tarafından saygıyla izlendiği ifade edilmiştir.

-Heybeliada’daki Ruhban Okulu açılmalı: İnanç özgürlüğü sayesinde sivil toplumun canlandığı, sivil toplumların canlanmasının devletleri güçlendirdiği, bu nedenle Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılması gibi eylemlerin, muhataplarına güçlü devlet oluşturma yolunda önemli mesajlar göndereceği kaydedilmiştir.

-Azınlık hakları: Azınlık hakları sayesinde halkın, olabilecek her türlü katkıdan tüm bireyleriyle birlikte yararlanma fırsatı bulacağı, bir zamanlar başka bir ten rengine sahip birinin oy hakkına bile sahip olmadığı ABD’ye başkan seçildiği ifade edilerek, herkesin değişmesi gerektiği vurgulanmıştır.

-1915 olayları: Tarihin her zaman trajik gerçeklerle dolu olduğu, geçmiş çözümlenemezse büyük bir ağırlık oluşturacağı, her ülkenin bu anlamda geçmişiyle barışması ve daha iyi bir geleceğe yönelmesi gerektiği, Amerika tarihindeki Kızılderili örneği Türk tarihinde benzerlerin olabileceğine yaslanarak verilmiştir.

-Ermenistan kapısını açın: Türk ve Ermeni halklarının dürüst, açık ve yapıcı bir şekilde 1915 sürecini ele almaları ihtiyacı bulunduğu, bu anlamda, açılan sınırlar, Türk ve Ermeni halklarının tekrardan, daha barışçıl ve refah içinde bir geleceğe adım atmalarını sağlayacağı vurgulanmıştır.

-Kıbrıs’ta çözüm: Kıbrıs’ta, BM ve ABD’nin, birleşmiş iki taraflı, iki toplumlu bir federasyon adına yapılacak çalışmaları destekleme hedefinde olduğu açıklanmıştır.

-İsrail ve Filistin: Ortadoğu’da İsrail ile komşuları arasında devam eden barışı düşündüklerini, ABD’nin, iki devlet hedefiyle, İsrail ve Filistin devletlerini desteklediğini söyleyerek, bu çerçevede Hamas’ın bulunmadığını ise dile getirmeyerek, ifade etmiştir.

-İran nükleer silah yapımından vazgeçmeli: Terörü kullananların dışlanması gerektiğini, bu bağlamda İsrail’in güvenlik kaygılarının meşru olduğunu, bölge barışının İran’ın nükleer silah heveslerinden vazgeçmesiyle sağlanabileceğini, İran’ın, halkları için daha iyi bir gelecek oluşturmak mı, yoksa silahlara yönelmek mi hususunda seçimini yapmak zorunda olduğunu belirtmiştir.

-Terörizm: Irak, Türkiye ve ABD’nin ortak terörizm tehdidiyle karşı karşıya kalmaları söz konusu olduğunu, Irak’ı bölmeye çalışan El Kaide’nin yanı sıra, bu kapsamda PKK’nın da bulunduğunu, ABD Başkanı ve NATO müttefiki sıfatıyla ne PKK’yı ne de bir terörist örgütü desteklemediğini açıklamıştır.

-ABD-İslam Dünyası ilişkisi: ABD’nin, hiçbir zaman İslam’la savaşta olmadığını, olmayacağını, esasen, Müslüman dünyasıyla ortaklıklarının kritik öneme sahip bulunduğunu ifade etmiştir.

-Türkiye: Medeniyetlerin buluştuğu, farklı kültürlerin bir araya geldiği bir yerleşim bölgesinde olan Türkiye’nin büyüklüğünün her şeyin ortasında olmasından kaynaklandığını, bu yüzden ülkeyi bir yöne ya da diğer yöne çekmek isteyenlerin bulunabileceğini belirtmiştir.

-ABD-Türkiye ilişkisi: ABD ve Türkiye halklarının arasındaki bağlar derinleştiğini, ama her zaman her konuda aynı fikirde olamayacaklarını, yine de pek çok zorlukları son 60 yıl içinde birlikte ele aldıklarını ifade ederek, her iki ülkenin müttefikliğinin gücü nedeniyle daha da güçlendiklerini, dünyanın da daha güvenli bir yer olduğunu vurgulamıştır.

Uluslararası ilişkilerin karşılıklı menfaatlerden oluştuğu düşünüldüğünde, ABD Başkanı’nın bilemediğimiz diğer temaslarının ötesinde kamu ile paylaştığı her bir sözünün bile, birçok kapalı konuya atıfta bulunacak kadar manidar olduğu ve mutlaka bir muhatabının bulunduğu görülecektir.

Siz ne dersiniz?