Annenin oğluna cinsel saplantısı : Jocasta kompleksi ( I )

Jocasta Kompleksi konusunu Meydan Larousse, Ana Britannica ve Büyük Larousse’ dan araştırmak isterseniz, herhangi bir bilgiye ulaşamazsınız. Bu noktada imdadımıza, tıp fakültelerimizde okutulan ders kitapları yetişmektedir.

Önce kompleksten başlayalım.

Kompleks kelimesinin eş anlamı karmaşa ya da karmaşık demektir.

Örneğin matematikteki karmaşık sayılar konusunun diğer bir adı da kompleks sayılardır.

Sözgelimi aşağılık kompleksi yani aşağılık karmaşası demek, genel olarak aşağılanma psikolojisi ekseninde gelişmiş, hastalıklı şekilde birbirine karışmış, karışık, çapraşık duygusal ve ruhsal durumlar demektir.

Psikyatride tanımlanmış başka kompleksler yani karmaşalar da vardır.

Bunlardan bir tanesi Oedipus Kompleksi yani Oedipus Karmaşası' dır.

Yani, erkek çocuğun, annesine karşı özel bir sevgi ile yönelirken, babasını rakip olarak görmesi durumu.

Bununla birlikte, erkek çocuk bir yandan babasına karşı sevgi duymakta ve onun gibi de olmak istemektedir.

Bu durum, erkek çocuğun dünyasında önemli bir çatışmaya, karmaşaya sebep olmaktadır.

* Freud’un deyişiyle babaya karşı iki-değerli bir tutum, (hem sevgi hem de rakip olarak görme) anneye karşı yalnızca sevgi dolu bir ilgi, erkek çocukta pozitif Oedipus Karmaşası’nın içeriğini oluşturur. Babaya karşı kıskançlık duyguları yüzünden çocuk cezalandırılmaktan korkar..(1)

Oedipus Yunan mitolojisindeki bir kahramandır. Kral Oedipus, alınyazısının gereği olarak bilmeden babasını öldürerek annesi ile evlenir ve durumu öğrenince kendi gözlerini oyarak bağışlanmaz suçunun acısını çeker.

Bugünkü konumuz olan Jocasta Kompleksi konusuna girmek için bu açıklamaları yapmak zorundaydık.

Çünkü Kral Oedipus’un alınyazısının gereği olarak evlenmek zorunda kaldığı annesinin mitolojideki adı Jocasta'dır.

Türkçe bir psikyatrik kaynağımız ise bilimsel olarak şöyle tanımlamış Jocasta Kompleksini;

**Annenin, oğluna hastalık derecesinde ve hafif dereceden fiziksel, ruhsal doyuma erişildiği cinsel tutkuya kadar değişen sapkın bir bağlılığı. (2)

Yani Jocasta Kompleksinde, anne çocuğuna hayrandır.

Saplantılı bir şekilde bağlıdır.

Bazen, işin içine cinsel tutku boyutuna varmış bir sapkınlık da girebilir.

Bu bağlılık fiziksel ya da ruhsal bir doyum noktasına kadar varabilir. Klasik bir anne sevgisinin ötesinde, patolojik bir bağlılık söz konusudur.

İnternet dünyasındaki en gelişmiş arama motorlarından biri olan Google arama motorundan, Türkçe olarak hemen hemen kapsamlı hiçbir bilimsel kaynağa ulaşamadığımız Jocasta Kompleksi kavramı, yabancı literatürlerde sayısız kez işlenmiş dersek abartmamış oluruz.

Kaldı ki, hâlâ hâlâ, hiç de tasvip etmediğimiz bir şekilde geleneksel feodal yapıyı kıramayan ve erkek çocuğa abartılı bir şekilde önem veren ailelerin bulunduğu ülkemizde, internet ortamında Jocasta Kompleksi başlıklı makaleler konusunda akademik çevrelerimizin yetersiz kaldığı kanaatindeyiz.

Her ne kadar, 2000 yılı Haziran ayında New York City’ de ölen, yazar Ursule Molinaro, Jocasta Complex adlı eserinde, ***Oedipus'un trajedisini herkes bilir...ama ya Jocasta'yı kim bilir ? (3) diyerek, Jocasta Kompleksinin yurtdışında da, çokça bilinmeyen bir rahatsızlık olduğunu vurgulamışsa da, akademik çevrelerimizin bu konuya gereken önemi vermediği noktasındaki görüşlerimizde ısrarlıyız.

İşte dört günlük yazı dizimizin birinci bölümünde genel olarak Jocasta Kompleksi nedir? sorusunu bilimsel temelleriyle açıklamaya çalıştık.

Bir sonraki yazımızda Jocasta Kompleksi' nin ne şekilde zararlar doğurabileceği sorularını ayrıntılı bir şekilde cevaplamaya çalışacağız.

Sabrın sonu ile

Bibliyografya:

(1) Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Hekimler Yayın Birliği, Prof. Dr. M. Orhan Öztürk, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikyatri Ana Bilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi, 1997 Ankara, 7.Basım, sf. 78 -79

(2) Açıklamalı Psikyatri Sözlüğü, (İngilizce-Türkçe-Latince) Doç. Dr. Oğuz Arkonaç, Nobel Tıp Kitabevleri,
1999, sf.115

(3) Ursule Molinaro, Jocasta Complex : http://www.mcphersonco.com/cs.php?f%5B0%5D=shh&pdID=70