Cemre nedir? Ne zaman düşecek?

Cemre, ilkbahar başlangıcında yedişer gün arayla önce havada sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışı olarak tanımlanabilir.

Halk arasında bahar mevsiminin müjdecisi olarak kabul edilen ‘’CEMRE’’  sözcüğü Arapça olup ''ateş halinde'', ''yanmış halde'' ya da ''kor'' manasına gelir ve ısınmayı ifade eder.

Mina Vadisi'nde Arafat'tan gelen hacıların attıkları taşlarla oluşan yığınlara da "cemre" adı verilir.

Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere veya Emire) adı verilen cinin neden olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Oradan da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Emire baharın gelişini temsil eder.

Bulgarlarda Zemire olarak yer alır. Anadolu Türkçesindeki Arapçadan gelme Cemre sözcüğünün aslında bu adın benzetme yoluyla değişmiş hali olduğu söylenebilir. İlk cemre 20 Şubatta havaya ve yedişer gün arayla da suya ve toprağa düşer.

Zemre ise Kumuk Türkçesinde nem, buhar gibi anlamlara gelir. Tasavvuftaki kor ve ateş kavramlarının mecazi anlamları vardır. Temizlenmeyi ve yeniden doğuşu temsil eden ateş aşk kavramının yakıcılığıyla da yakından ilgilidir.

Azerbaycan Türklerinin yaratılışla ilgili eski inançlarından kaynaklanan ve Nevruz Bayramından önce, yılın son Çarşamba gününde yapılan "boz ayın dört çarşambası", uygulamasını ifade eden "Cemle" sözcüğü de "Cemre" ile aynı kelimedir.

Buradaki "Cemle" de köken olarak "İmir, İmere, Emire" sözcükleriyle bağlantılıdır. Kimi araştırmacılara göre; bazı sözlüklerde gösterildiği gibi, Arap dilinden geldiğini söylemek doğru değildir.

CEMRE HAVAYA TOPRAĞA VE SUYA NE ZAMAN DÜŞECEK.

Baharın müjdecisi cemre ilk olarak 20 Şubat 2015 Cuma günü havaya düştü. Ardından 27 Şubat 2015 tarihinde ikinci cemre suya; üçüncü ve son cemre ise 6 Mart 2015’ de toprağa düşecek.

Cemrelerin ilki 20 Şubat 2015 Cuma günü havaya düştü.

Anadolu'da yaygın olarak kullanılan geleneksel halk takviminde yıl, ''Kasım günleri'' ve ''Hızır günleri'' olarak kış ve yaz diye ikiye ayrılır.

Kasım günleri, miladi takvime göre 8 Kasım'da başlıyor ve 179 gün sonra 5 Mayıs'ta sona eriyor. Kasım günleri, 4 yılda bir şubat ayı 29 çektiği zaman 180 gün oluyor.

Hızır günleri ise 6 Mayıs'ta başlıyor ve 7 Kasım'a kadar 186 gün sürüyor. Cemrelerin düşmesi, Kasım günlerinden Hızır günlerine, başka bir ifadeyle kıştan bahara geçişin sembolleri olarak gösteriliyor.

Halk takviminin işleyişine göre, Kasım günleri 100. güne yani miladi takvimde 15 Şubat'a geldiğinde artık kış hükmünü kaybetmeye başlıyor. İnanışa göre, bu tarihten 5 gün sonra ilk cemre düşüyor. 20 Şubat'ta havaya düşen cemrenin soğuk havayı yere indirdiği kabul ediliyor.

Cemre ne zaman düşüyor sorusuna yanıt aradık. Bahar mevsimine hoş geldin diyelim, çünkü tam kapımızda…

Saygılarımla.

Nazan Apaydın Demir

Muğla