Demokrasinin sigortası elektrik

Demokrasi geriler mi?

İlk bakışta saçma bir soru gibi gözüküyor… Demokratikleşme bir başladı mı artık hep ilerler, hep ileri gider gibi geliyor insana… Ama öyle olmuyor, zaman zaman gerilediği, kesintiye uğradığı da tarihî bir vakıa!

 

Meşhur “Medeniyetler Çatışması”nın yazarı Samuel Huntington, demokrasinin dünyadaki safahatını “dalga dalga” ortaya koyuyor. Buna göre; demokrasi tarihinde üç ilerleme dalgası meydana gelirken, iki kez de “ters dalga” oluşmuş. Şöyle:

 

1’nci Dalga, 1828-1926 arası… Bu dönemde İngiltere, ABD, Fransa, İsveç, Kanada, İtalya, Arjantin, Almanya demokratikleşmiş.

Bunun arkasından, 1922-1942 arasında bir ters dalga gelmiş. Almanya, İtalya, İspanya ve Arjantin totaliter bir yapıya bürünmüşler.

 

2’nci dalga, 1943-1962 arası… Bu dönemde Batı Almanya, İtalya, Japonya, Hindistan, İsrail, Brezilya, Venezüella gibi ülkeler demokratikleşmiş. Bu dönemde demokratikleşen tanıdık bir ülke geliyor mu aklınıza? Evet, Türkiye… Ülkemiz de 1945’te çok partili hayata geçiyor.

Bunun arkasından da 1958-1975 arasında ikinci ters dalga gelmiş. Arjantin, Brezilya ve Şili totaliterleşmişler. İlginç bir şekilde, aynı dönemde, Türkiye’de de, kısa süreli de olsa, iki kez darbe dönemleri yaşandı: 1960 ve 1971 darbeleri.

 

3’ncü demokratikleşme dalgası ise 1974 sonrası meydana geliyor ve halen devam ediyor.

Huntigton (ölümü 2008), 74 sonrası için bir “ters dalga” tespit etmemiş.

Zaten, asıl olan bundan sonrası… İçinde bulunduğumuz 2016 ve sonrasında, gerek Türkiye’de, gerekse dünya çapında bir “ters dalga” meydana gelir mi? Demokrasiyi geriye götürecek işler olur mu?

 

Gayet zor gözüküyor!

 

Çünkü daha önceki ters dalgalar; savaşlar, soğuk savaş, ekonomik bunalımlar gibi olumsuz şartlar sonucu meydana gelmiş.

 

Şimdi, böyle olumsuzluklar hemen hiç söz konusu olmadığı gibi, “küreselleşen” dünya, genişleyen ticaret, gelişme ve kalkınmayı yerküreye yayıyor. Ayrıca, dünyayı saran ağ, yani internet bilgiye ulaşmayı saniyelere indirdiği ve baş döndürücü bir hızla kültürel etkileşim sağladığı için “demokrasi” talebi her geçen gün daha da artıyor.

Hal böyle olunca, demokraside bir gerileme olması pek mümkün gözükmüyor!

Meğer ki elektrikler kesile!

Elektrikler temelli kesilirse demokrasi de geriye gidebilir!

Memleket karanlığa gömülürse, rejim de karanlığa gömülebilir.

Bu vaziyette, demek oluyor ki elektrik, demokrasinin “sigortası”!

Elektrik=demokrasi de denilebilir.