Dolar Yılbaşında 10 TL Olur mu?

Ortalıkta bir şayia dolaşıyor. Şeamet tellalları iş başında. Zaten yapacakları başka bir şey, söyleyecekleri başka bir laf da kalmadı. Dolar yılbaşında 10 TL olacakmış. Adını vermeyim falanca kişi söylemiş. Filanca kişi de söylemişti, ben de sosyal medyada izledim. Ekonomi çok kötüymüş. Devlet döviz tevdiat hesaplarına el koyacakmış. Yeni vergiler gelecekmiş. Falan, filan. Bir felaket senaryosu, bir felaket tellallığı sorma gitsin. Kiralık evi olanlar kirayı alamayacaklarmış. Devlet emekli maaşlarını ödeyemeyecekmiş. İnsanlar Türkiye’den kaçmaya başlamış. El-hak gidenler ve gitme hazırlığında olanlar var. Kimse kimseyi tutmuyor. Demokratik bir ülkedeyiz. Ülkesini terk etmek isteyene mani olan yok.

Bu laflar yaklaşık altı aydır, özellikle seçimden önceki iki üç aydan beri şiddetlenerek devam ediyor. Ekonominin çok iyi durumda olmadığı, kırılgan olduğu (vulnarable), para piyasasının, sermaye piyasasının, kurların ani hareketler gösterdiği (volatile), özellikle döviz cephesinde ciddi riskler olduğu doğrudur. Bir ekonomist olmamakla beraber benim de kişisel kanaatim budur. Ama yaşım itibariyle ben bundan çok daha kötü günler gördüm. 70 Cente muhtaç olduğumuz, kuduz aşısı bulamadığımız, röntgen filmi bulamadığımız, Japonya’da ki büyük elçimizin maaşını zamanında ödeyemediğimiz günler gördüm. Başbakanın ve ekonomik heyetinin IMF kapılarında günlerce, saatlerce bekletildiği, tabir caizse kıvrandırıldığı günler gördüm. Faizlerin gecelik yüzde binlere çıktığı, devletin senevi yüzde iki yüz faizli tahviller çıkardığı günler gördüm.

Evvela şunu söyleyeyim. Durumun bu kadar, söylendiği kadar kötü olduğuna asla inanmıyorum. Bu söylemlerin hemen tamamı siyasi bir taraf olan, iktidara karşı bu tip söylentiler çıkarmanın dışında hemen bütün kozlarını kaybetmiş olan, tanınırlığını ekonomik bilgisinden ziyade siyasi geçmişine borçlu olan kişilere ait. Yani mevzunun ekonomik olmaktan ziyade siyasi kaynaklı olduğunu düşünüyorum. Bütün mesele nedir biliyor musunuz, böyle söylentiler çıkarırsak insanlar panikler, hele hele bu söylentiler kısmen de olsa gerçekleşirse veya ekonomi batarsa, biz de böylece RTE den kurtuluruz ümidi.

Ekonomi bu kadar kötü olsa, bu kötülük son 3-5 aydan beri, hatta daha öncesinden beri devam ediyor olsa, dolar şu anda zaten 10 tl olmaz mıydı? Şu anda en ciddi sorun döviz sorunudur. Cari açık ve dış borçlar sorunudur. Dış kaynaklar, Türkiye’ye girmiş olan sıcak para bütün bu durumu aylardan beri izlemiyor mu, bilmiyor, görmüyor mu? Biliyorsa neden şimdiye kadar çıkıp gitmedi, illa ki doların 10 TL olmasını mı bekliyor. Bunu ancak aptallar yapar, dış yatırımcı ise aptal değil, tam aksi çok müdebbirdir (prudent). Birileri diyebilir ki, efendim zaten çıkıyorlar, çıktılar da senin haberin yok. Ben de derim ki zaten çıktılarsa ve dolar 10 tl olmadıysa demek ki durum sizin korktuğunuz kadar kötü değilmiş, olan zaten olmuş.

Tekrar ediyorum, durum bu kadar kötüyse yabancı yatırımcı, (sıcak parayı getirmiş olanlar) neden yılbaşını bekliyorlar, çıkmak için neden doların 10 TL olmasını beklesinler, bu adamlar aptal mı, bu kötü durumu görmüyorlar mı, yoksa çok mu tedbirsiz, çok mu acemiler? Demek ki durum o kadar kötü değil. Ben de o kanaatteyim. Türkiye 80 küsur milyonluk, genç ve dinamik bir nüfusu olan, büyük alt yapı yatırımlarını yapmış olan ve yapmakta olan, öyle hemen gözden çıkarılamayacak, çok cazip ve çok büyük bir pazardır. Hem bir de diğer ülkelere bakın, her birinin siyasi, ekonomik, askeri çok büyük sorunları var. Sorunları olan bir tek Türkiye mi? Bir de dünyada dolaşan likidite fazlasına bakın, diyelim ki 10 trilyon dolar. Bunun yüzde biri 100 milyar dolar yapar. Yüzde birinin yarısı Türkiye’ye gelse veya Türkiye’de dursa 50 milyar dolar eder. Hem unutmayın Türkiye’de çok kar var. Batılı yatırımcının dini imanı paradır. Burada ki karı nerede bulacak, gideceği yerler çok mu risksiz sanki. İşin bir de ekonomik olmayan şu yanı var. Bu memlekette daha önce önemli ve sorumlu görevlerde bulunmuş, vatanını seven kişilerin, sırf siyasi rant elde edeceğim diye halkta panik yaratacak sözlerden kaçınmaları gerekir diye düşünüyorum. Çünkü bakarsınız söylediklerini ciddiye alanlar da çıkabilir.