Domuzları elle beslemek

1986 yılında İnşaat Mühendisliği bölümünün 2.sınıfın sonunda staj kuraları çekildiğinde DSİ Elazığ 9.Bölge Müdürlüğünü torbadan çekmiş çok üzülmüştüm. Neyse verilen görev namustur deyip Elazığ’a gittim orada görüştüğüm yetkililer beni 93. Teknik Şube Müdürlüğü olan Tunceli’ye gönderdiler.

Tunceli’ye gittiğimde ise şaşkınlık içindeydim İlin fiziksel koşulları beni hüsrana uğratmıştı. DSİ Şube Müdürü Bey beni nazik bir şekilde karşılamış, daha sonra tüm Şube çalışanlarının yakın ilgisi ile karşılaşmıştım. Şaşkınlığım ve terör nedeni ile biriktirdiğim korkularım kısa sürede dağılmıştı. Öğleyin Şubede yemek çıkıyordu ama şehirde yemek fiyatları öğrenci olduğum halde bana bile ucuz geldiğinden Şube şoförü ile birlikte şehir merkezinde et yemeğe gidiyorduk.

Oldukça zengin yemek kültürüne sahip olan Tunceli'nin yöresel yemekleri arasında Zerefet (Babiko) Sirekurt, Sirepati, Keşkek, Kavut, Patila unlu yemeklerine örnek verilebilir. Yöreye özgü bitki ve sebze yemeklerinden, Gulik Yemeği, Mantar Yemeği, Döğme Çorbası, Döğme Pilavı, Gulik Çorbası, Guriz Yemeği ile kurutulmuş sebze yemekleri sayılabilirdi. Geleneksel yöresel tatlılar arasında Helva, Dut Tatlısı, Aşure, Pancar tatlısı, Kabak Tatlısı, Heside (sulandırılmış Dut pekmezi, un ve tereyağı) ile baklava yer almaktadır. Terörle anılan Tunceli’nin Munzur Vadisi Milli Parkı, Düzgün Baba Dağı, Bağın Ilıcası, Munzur Gözeleri, Tek dişli Munzur Sarımsağı meşhurdur.

Eğitim konusunda başarı grafiğindeki ilk sırasını asla kimseye kaptırmıyor Tunceli. Şimdilerde adı Medyada sıkça duyulan Ovacık İlçesi Belediye Başkanı Komünist Partili Fatih Maçoğlu, organik kuru fasulye ve nohuttan sonra Ovacık, Pülümür ve Hozat İlçesi’nde organik bal üretimi yapan 40 arıcı ile anlaşarak, Tunceli Arıcılar Birliği ve Dersim Dernekleri Federasyonu ortaklığında, organik balları Türkiye piyasasına sunuyor. Ovacık Belediyesi, birileri gibi zengin işadamlarından dilenerek veya bir hizmet karşılığında para alarak değil kendi ürettiği ürünlerin satışından elde edilen gelirle onlarca öğrenciye burs veriyor. Başkanın makam aracı yok, danışmanı yok, makam kapısı yok, İlçede ulaşım bedava, su çok ucuz.

Son günlerde Tunceli merkez ve çevresinde etkili olan kar yağışından olumsuz etkilenen ve aç kaldıkları için şehir merkezine, Atatürk Mahallesi’ne özellikle akşam saatlerinde gelen yaban domuzları, evlerin önündeki çöplerde yiyecek aradığını, aç kalan yaban domuzlarını gören birçok kişinin kapı önlerine yiyecek bıraktıklarını içeren bir haber okudum.

Haber; Kimi Tuncelilerin domuzlara balkonlardan yiyecek attığını, İnsanlara alışan yaban domuzların kimi zaman mahalle sakinlerinin elleriyle verdiği yiyecekleri yediğini, Mahalleye gelen domuzların sayısının zaman zaman 40’a kadar çıktığını, bazen toplu, bazen 2’şer veya 3’er gruplara ayrılan yaban domuzları karınlarını doyurduktan sonra kırsal alana döndüğü bilgilerini içeriyordu

Tunceli denince tek başına bir muhalefet parti gibi davranan Kamer Genç’i şükranla anmalıyım ayrıca şimdilerde halen o görevde mi bilmiyorum ama Munzur suyunu şişeleyerek üreten ve pazara çıkaran eski komşumuz Tunceliler Dernek Başkanı Mustafa Yerlitaş abiye de sevgilerimi iletiyorum.

Tunceli’de kaldığım dönem içinde birçok yerini gördüğüm gibi Munzur gözelerini de görme olanağım oldu. 10 gün kaldığım Tunceli için bana nesi meşhur diye sorsalar, bugün bile aç kalan domuzları doyuran erdemli insanların çokluğudur, diye yanıtlarım.

Nizamettin Biber