Gazoz kapağı biriktirenlere: "İftarlık Gazoz"

Yerli sinemamızda kendine özgün bir yer edinen yönetmenlerden birisi olan Yüksel Aksu’nun “İftarlık Gazoz”u sinemaseverlerle buluştu. Özellikle Cem Yılmaz’ın katkısıyla gişede beklenenden daha fazla bir yer edineceğini belli olan film, Yüksel Aksu sevenleri yine tatmin edecek bir seyirlik olmuş. Aksu; Usta-çırak ilişkisini konu alan filmini, kendi ustası Yusuf Kurşenli’ye adamış.

“Dondurmam Gaymak” ile başladığı uzun metraj macerasında, kapitalist sistemle küçük esnafın yaşadığı trajedinin bir nevi tematik devamı olan “İftarlık Gazoz”, kamerasını yine ege bölgesine ve samimi insanlarına çeviriyor. “Entelköy Efeköy’e Karşı”da yine yöre insanı ile kentli çevrecileri ele aldığı bir ege bölgesi hikâyesiydi.

Aksu, diğer iki filminde yakaladığı “özgün” yoldan ilerleyen, ama estetik ve teknik olarak ikisini de aşan bir filme imza atmış. Kendine özgü sinema dilini artık bu filmiyle başarıyla kanıtlayan Aksu, Türk Sineması’nda belirli akımlara sığdırılamayacak genişlikte bir çizgi izliyor. Aydınların, işçi sınıfının, köylülerin, beyaz yakalıların, zenginlerin; kısaca bu ülkedeki her toplumsal sınıfın izleyebileceği ve anlayabileceği hikâyeler oluşturuyor. Ve bunu yaparken, hikâyesini yerelden, evrensele ulaşabilen bir çizgide inşa ediyor.

Aksu’nun politik olanı hikâyesinin içine bu kadar güzel yerleştirmesi ve aynı zamanda bir fon yapabilmesindeki başarısı, politik mesaj verme kaygısı gütmeyen bir çizgi izlemesinden ileri geliyor. Gazoz satan ufak bir çocuğun ve ustasının merkeze alındığı olaylar dizisinde, kasaba insanın hayata bakışı, din ve politik yaşamın bireylerin yaşamındaki yerleri, inandırıcı bir şekilde resmediliyor. Kolanın serbest piyasa ekonomisinin unsurlarından biri olarak, el yapımı gazozların yerine geçmesi ile Türkiye’nin toplumsal ve siyasal koşullarındaki değişimin, birbirinden ayrılamayacak bir göstergeler bütünü olarak filmin mesajına yansıdığı görülüyor.

Aksu’nun ele aldığı filmlerdeki konuları; kendi yaşam deneyimi ve gözlemleri ile harmanlamış olmasından dolayı, yarattığı atmosferlerin seyirci tarafından daha sahici bulunmasına neden olduğunu düşünüyorum. Gerçeğin belkide en “çıplak” halini kamerasına yansıtan Aksu, bu konuda özgür bir çizgi izleyerek, gerek kişisel tarihine gerekse ülke tarihine açık etmekten çekinmiyor. Dönem filmi çekmenin zorluğu göz önüne alındığında; Aksu’nun, oyuncu yönetiminden, sanat yönetmenliğine, senaryodan, görüntü estetiğine kadar her şeyi titiz bir ayrıntı çalışması ile oluşturduğu belli oluyor. Türkiye’de birçok yapımda başarılı işlere imza atan, Boşnak görüntü yönetmeni Mirsad Herovic’in görselliğin filme yansımasına önemli katkılar sunduğu da göz ardı edilmemeli.

Filmi izlediğim sinema salonunda azımsanamayacak bir grubun Cem Yılmaz için filme gelmiş kişiler olduğu belli oluyordu. Bunun en önemli katkısı ise,” politik olan”a soğuk olan ve sadece gülmeye endekslenmiş seyircilere popüler bir oyuncu kanalıyla başka dünyaların gösterilmesinin önemli bir farkındalık yaratacağını düşünüyorum. Gazozu ustası Cibar Kemal rolüyle Cem Yılmaz’ın oyunculuk anlamında farklı sularda yüzebileceğinin başarılı bir örneğini sunuyor. Aksu’nun oyuncu seçiminde de ne kadar usta olduğu, en ufak rollere bile verdiği önemle kendisini gösteriyor. Yöre halkından amatör oyuncuları da filmine taşıması ise filmin doğal platosu olan egenin ruhunu yansıtması açısından ayrıca önemli. Özellikle gazozcu çırağı Adem’in  (Berat Efe Parlar)’ın başarılı performansı, sinemamızda çocuk oyuncu kullanımında önemli bir örnek olarak adından söz ettireceğe benziyor.

Aksu; komedi sanatının içinde “toplumsal boyut”un başarılı bir şekilde, sıkıcı olmadan da kullanılabileceğini bir kere daha başarıyla gösteriyor.  Yüz beş dakika boyunca bize karnavalesk bir yapı içinde, Türkiye’nin şimdilerde kaybolan, beraber yaşama kültürünü ve birlikteliğini başarılı bir şekilde, etkileyici bir finalle sunuyor.

Künye:  

Senaryo/Yönetmen: Yüksel Aksu

Oyuncular: Berat Efe Parlar, Cem Yılmaz, Ümmü Putgül, Okan Avcı ve Macit Koper

Yapım: 2015 / Türkiye / 105 dk.

Serkan Fırtına

serkanfirtina35@gmail.com