Gebelik Takibi ve Önemi

Gebelik öncesi, gebelik ve doğum sonrası bakım; süreklilik göstermeli, kolay ulaşılabilir olmalı, kişinin sağlık bakım ihtiyaçlarının çoğunu karşılamalı, hasta hekim arasında iyi bir bilgi alışverişi sergilemelidir ve ailenin ve toplumun genel durumunu kapsayacak şekilde olmalıdır.

Gebelik öncesi değerlendirmede gebe kalmayı düşünen bir kadın değerlendirilir. Bu ilk muayenede tam bir öz geçmiş, tam bir fizik muayene, risk faktörlerinin değerlendirilmesi, hastanın yaşına ve değerlendirme sonuçlarına göre seçilmiş laboratuar testleri, almakta olduğu tedaviler değerlendirilir ve bir takip programı çıkarılır. Rutin aşı takviminin düzenlenmesi, eğitim yönünden danışma verilmesi ve gerekli tavsiyeler ile muayene tamamlanır.

Gebelik takibinde önemli olan nokta, hasta bakımının kişiselleştirilmesidir. Daha önce erken doğum, kronik hastalık ve sorunlu soy geçmişi olan yüksek riskli kadınlar için muayenelerin sayısı ve sıklığı belirlenmeli ve kayıt edilmelidir. Örneğin servikal yetmezliği veya kronik hipertansiyonu olan bir kadının iki haftada bir görülmesi gerekebilir.

Düşük riskli gebelerin gebelik boyunca 6-8 kez görülmesi iyi gebelik sonucu elde etmek için yeterli olmaktadır.

Geleneksel olarak gebe takip süresi ve sıklığı şu şekildedir:

İlk muayene : Adet gecikmesinden sonra 6-8. haftalar arası

Aylık muayene : 28. haftaya kadar

Ayda iki kez muayene : 36. haftaya kadar

Haftalık muayene : 36. haftadan doğuma kadar

Normal gebelik boyunca minimal gerekli olan testler, muayeneler ve her birinin ne zaman yapılacağı belirlenmiştir.

Fizik muayenede genel muayene, kan basıncı, boy, kilo,vücut kitle indeksi, pelvik muayene, meme muayenesi, fundus yüksekliği, fetal pozisyon, bebek kalp atımı ve rahim ağzı muayenesi yapılır.

Laboratuar testlerinden tam kan sayımı, kan grubu- Rh tayini, pap smear, gebelik diyabeti ( şeker hastalığı ) taraması, idrar tahlili, kızamıkçık, sifiliz,hepatit B, HIV taraması ve genetik tarama uygun haftalarda yapılır.

Beslenme ve kilo alımı, vitamin ve mineral desteği, diyette dikkat edilmesi gerekli durumlar gebe ile birlikte yeniden düzenlenir.

Gebelik boyunca gebeyi bekleyen olası sorunlar bulantı, kusma, mide yanması, kabızlık, ishal, gaz, hemoroid, varis, yorgunluk, bayılma, uyku bozuklukları, bacak krampları, sırt ve karın ağrısı, baş ağrısı, davranış değişiklikleri, iş hayatı, cilt değişiklikleri, cinsel ilişki, idrar sorunları, radyasyondan korunma, seyahat, aşılama ve egzersiz konularında hastaya bilgi verilir ve bu sorunlarla baş etmesine yardımcı olunur.

Doğuma hazırlık ve gebe eğitim programları ile anne adayına doğumun belirtileri, normal doğum eylemi, nefes ve konsantrasyon egzersizleri, anestezi ve ameliyatlar hakkındabilgilendirme yapılır.

Doğum başladığında hastaneye ulaşım, eşin bilgilendirilmesi ve sürece uyumu önceden konuşulmalıdır. Etkili bir gebelik takibinde hasta doktor ilişkisi kritik öneme sahiptir. Gebelik takibinden iyi bir sonuç alınabilmesi hastanın aktif olarak yer almasına bağlıdır.

Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu 

http://www.cemficicioglu.com.tr/