- Kategori
- Felsefe
Gılgamış Destanı
"M.Ö. 1800 yıllarında Babil kralı Hamurabi zamanında tekrar yazılan Gılgamış Destanı’nın üç tableti bulunamamıştır. Asurlar döneminde kral II Sargon tarafından yaptırılan Horşâbad kentindeki sarayda elinde aslan tutan Gılgamış’ın bir alçak kabartması bulunmuştur. İlk olarak “The Epic of Gılgamish” adıyla yayınlanan bu destan; metinin Almanca’ya 1934’de, Fransızca’ya 1934’de çevrilmiştir. Destanın Türkçeleştirilmesi ise Muzaffer Ramazanoğlu tarafından 1944’de yapılmış ve Sümeroloğumuz Muazzez İlmiye Çığ’ın çalışmaları sonuçunda gerçekleşmiştir."
"Gılgamış'ın olağanüstü gücü, bilginliği, bilgeliği, hatta dörtte biri insan dörtte üçü tanrı niteliği vardır. Uruk’ta şehri çevreleyen büyük kale olmak üzere; yapılar ve mabetler yaptığı bilinmektedir."
"Gılgamış, Uruk kentinin kralıdır. Tanrı Anu, halkın şikayeti üzerine, Enkidu adında bir vahşi yaratıkla Gılgamış'ı cezalandırmak ister. Ama Gılgamış, Enkidu'yla dost olur. Gılgamış ve Enkidu, tanrı Enlil'in kutsal Sedir Ormanı'na korucu yaptığı korkunç dev Humbaba (Huvava)'yı öldürür. Tanrıça İştar, kahraman olan Gılgamış'la evlenmek ister. Reddedilince kızar. Tanrı Anu'nun yarattığı kutsal boğasını öldürmesi için Gılgamış'ın üstüne salar. Ama Enkidu, boğayı da öldürür. Enkidu'nun bir özelliği de geleceği bilen rüyalar görmesidir. Humbaba'nın ve boğanın öldürülmesine kızan tanrılar Gılgamış ve Enkidu'ya ölüm cezası verir. Enkidu hastalanıp ölür ve yeraltına göçer. Gılgamış dostunun ölümüne çok üzülür. Ayrıca kendisinin öleceğinden korktuğu için ölümsüzlüğün sırrını bulmak ister. Bunun için de, Tufan’dan kurtularak ölümsüzleşen Utanapiştim'i, (yani Ziusudra'yı) bulmak için binbir maceradan sonra yaşadığı Mutlular Adası'na gider ve ondan akıl alır. Utanapiştim, Gılgamış'a, tanrıça Ea'nın Tufan olacağını haber verdiğini bunun üzerine bir gemi yapıp ailesini ve hayvanları aldığını, 7 gün 7 gece tufan olduğunu, sonra tanrıça İştar'ın ricası ile tanrı Enlil'in Tufanı durdurduğunu, geminin Nisir dağına oturduğunu, durumu anlamak için güvercin gönderdiğini, sonunda kendisine ölümsüzlük verildiğini anlatır. Utanapiştim, Gılgamış'a ölümsüzlük bitkisini bulmasını öğüt verir. Gılgamış, ölümsüzlük bitkisini denizin dibinde bulur. Ama bir yılana kaptırınca çok üzülür. Ülkesine geri döner. Enkidu'nun ruhu yeraltı tanrısı Nergal'in izniyle geçici olarak yeryüzüne döner. Yeraltındaki ölüler dünyasının kötü koşullarını anlatır. Gılgamış sonunda bilgeliğin önemini ve değerini idrak eder."
"Gılgamış ruhu için aradığı ebedî ölümsüzlük sırrına erişmiş bir bilgedir.
Sonuncu üç tablet çok kırıklı olduğundan Gılgamış’ın ölüm episodu okunamamıştır."
Kaynakça:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Gılgamıs_Destanı
Muazzez İlmiye Çığ, "Gilgameş - Tarihte İlk Kral Kahraman"
http://www.bibilgi.com/Gılgamıs-Destanı
Dünya Klasikleri dizisi, Gılgamış Destanı, Egemen Berköz