Hamilelik dönemi içerisinde ameliyat olmak İle İlgili 5 önemli bilgi

1 ) Hamileyken ameliyat olmak

 

hamilelik esnasında bir takım sebeplerden dolayı ameliyat olmak gerekebilmektedir. Bu ameliyatlar hamileliği ilgilendiren ameliyatlar olabilir ya da hamilelikle hiçbir alakası olmayan farklı hastalıklara bağlı ameliyatlar da olabilir. Aynı zamanda yapılacak olan bu ameliyatları, acil olanlar ve planlı olanlar olmak üzere 2 ayrı gruba ayırmak mümkün.

 

2 ) Hamilelik ile alakalı olan ameliyatlar

 

Rahim ağzına dikiş atılması (servikal serklaj), dış gebelik ameliyatı, sezaryen…

Kadın hastalıkları ile ilgili myom ameliyatları, yumurtalık (over) torsiyonu ameliyatları, pelvik abse amliyatları örnek olarak gösterebiliriz.

 

3 ) Hamilelik ile alakası olmayan ameliyatlar

 

Hamilelik dönemi içerisinde en çok uygulanan ameliyat, apandisit ameliyatıdır. Bunun dışında mide perforasyonu (delinmesi), bağırsak, hemoroid (basur), safra kesesi gibi bir çok ameliyat,anne adayına yapılabilir. Aynı zamanda acil durumlarda hamilelik bulunduğu halde, mecburen yapılması gereken ameliyatlarda vardır. Bunlar trafik kazaları, travma, kesici aletten meydana gelen yaralanmalar, ateşli silah yaralanmaları, kırıklar, ortopedik ve beyin cerrahisi ameliyatları gibi ameliyatlardır. Hamilelerin ortalama %1 ile %2'sinde hamilelik dönemi içerisinde, hamilelik ile alakası bulunmayan bir nedenden dolayı ameliyat olması gerekmektedir.

 

4 ) Hamilelik esnasında ameliyat olmak riskli midir?

 

Hamilelik dönemi içerisinde uygulanan ameliyatın, anne ve bebek açısından çeşitli riskleri olabilir. Tabi bu uygulanan ameliyatın türüne göre ve hamileliğin hangi safhada yapıldığına göre değişiklik gösteren bir risktir. Hamilelik döneminin ilk 3 ayında uygulanan cerrahi operasyonlarda düşük riski bulunmaktadır. Hamileliğin son 3 ayında uygulanan ameliyatlarda da erken doğum riski bulunur. Bu sebepten dolayı acil olmayan planlı yapılan ameliyatlar için en çok tercih edilen dönem, hamileliğin ortasındaki 3 ay yani 4, 5, 6. aylardır. Ameliyatın türü de, risk konusunda önemli bir rol oynar. Mesela bir apandisit ameliyatı hemoroid (basur) ameliyatına göre daha fazla risk taşır. Karın bölgesini alakadar etmeyen, küçük ameliyatlar hamilelik açısından daha az risk taşır.

 

Hamilelik döneminde yapılan ameliyatlar, lokal anestezi ya da genel anestezi veya spinal anestezi ile uygulanır. Bu ameliyatın ve hastalığın durumuna göre şekillenir. Aynı zamanda bir takım cerrahi operasyonalar, laparoskopik olarak (kapalı yöntemle) uygulanmaktadır. Örneğin; apandisit ameliyatı, safra kesesi ameliyatı, yumurtalık kisti ameliyatı gibi.

 

Özetleyecek olur isek, hamilelik dönemi içerisinde zorunlu olmadığı sürece ameliyat yapılmaz ve doğum sonrasına ertelenir. Şayet ameliyatı doğum sonrasına ertelemek mümkün görünmüyor ise, ilk 3 ayın bitmesi beklenebilir ve 4 ,5, 6. aylarda riski azaltmak amacı ile yapılır. Ancak bazı ameliyatlarında ertelenmesi hiç mümkün olmaz. Böyle bir durumda ameliyata olan ihtiyaç ve hamilelik üzerinde yaratabileceği riskler aile ile paylaşılmasının ardından, ameliyat yapılır.

 

5 ) Hamilelik döneminde ameliyat gerekirse zaman olmalı?

 

Hamilelik döneminde, bazen hamileliğe bağlı nedenlerden dolayı, bazen de hamilelik haricinde meydana gelen sorunlardan sebep ile cerrahi operasyonlar gerekebilmektedir. Planlı yapılan operasyonlar, genel olarak ilk üç aydan sonraya ertelenir. İlk 3 ay içerisinde uygulanacak olan ameliyatlarda, anestetik maddelerin bebeğe zarar vermesinden endişe duyulur. İkinci üç ay güvenli aralık olarak kabul edilir. Erken hamilelik dönemi içerisinde uygulanması gereken serklaj(rahim ağzının dikilmesi) genel olarak ilk üç ayın sonuna denk getirilerek yapılır. Bu da risksiz dönemi kapsar. Fakat tüp bebek tedavilerinde yumurtalığın beklenenden fazla büyütülmesine bağlı olarak görülme riski artan overtorsiyonu(yumurtalığın kendi sapı çevresinde dönmesi) acil ameliyat gerektiren durumdur. Hamilelik döneminin ilk 3 ayı içerisinde de olsa, hemen opere edilmemesi gerekir. Bu durumda uygulanan ameliyatlardan sonra, genellikle hamileliğin sorunsuz bir şekilde devam ettiği görülmüştür.

 

Op. Dr. Serkan Oral 

 

www.serkanoral.com