Hasta Merkezli Bakım ve Sağlık Hizmet Kalitesi

Sağlık hizmetlerinin karmaşık yapısı, dünyada hem akademik hem de pratik alanda, hizmet kalitesinin nasıl ele alınıp iyileştirilebileceği tartışmasını sürekli hale getiriyor. Sağlık hizmetlerinde kalite denildiğinde hastanın ya da sigorta kurumlarının beklentileri mi, hastanın veya toplumun algıları mı, yoksa teknik anlamda olması gereken kalitenin mi dikkate alınması gerektiği, bu tarz yapılan tartışmalarda hala net değildir.

Konuya; kalite düzeyinin iyileştirilmesi için nereden başlanmalı? Nasıl bir yöntem izlenmeli? Hedefler ne olmalı? şeklinde yaklaştığımızda konu iyice karmaşık bir hal alabilmektedir. İşte bu tartışmalarda gelinen noktalardan en kabul görenlerinden birisi de bakım hizmetlerinde hastanın temel olarak ele alınması yaklaşımıdır.

1980’lerde tartışılmaya başlanan Hasta Odaklı Bakım (Patient-Centered Care PCC) sadece hastaya hizmet sunulması ve ihtiyaçlarının giderilmesi değil, hastanın tercihlerinin de bir o kadar dikkate alınması gerektiğini savunmaktadır. Bu yaklaşım, aynı zamanda eski versiyonlarda savunulan ve maliyetleri kalite çalışmalarına göre önceleyen düşünce tarzının aksine,  kalitenin maliyetlerden daha öncelikli olduğu yaklaşımını da ön plana çıkartmaktadır.

Bir diğer deyişle kalitesizliğin maliyetlerinin uzun vadede, kalite için harcanan tutarlardan daha fazla olduğunu savunmaktadır.

Örneğin sadece hasta odalarının tasarımının hasta ve çalışanların geri bildirimleri dikkate alınarak iyileştirilmesi hizmet kalitesine etki etmektedir. Bu konuda Amerika’da (University Medical Center of Princeton) yapılan bir araştırmaya göre; hasta odalarının tasarımında yapılan iyileştirme sonucunda, hastaların ağrı kesici taleplerinde %30 azalma görülmüştür. Aynı şekilde hasta tatmin düzeyleri iki yıl içerisinde %61’den %99’a çıkmıştır. En önemlisi bu tarz bir iyileştirme sonucunda kazalar ve enfeksiyon oranları düşmüştür.

Nasıl adlandırılırsa adlandırılsın tüm bu çalışmaların bizlere gösterdiği en temel olgu, ortaya koyduğumuz tüm çalışmalarımızın merkezinde ister hasta ister çalışan olsun, insanı koymamız gerektiği, insan odaklı olmamız gerektiğidir. Bu ise ancak sistemde yer alanların (hasta ya da çalışan) görüş ve önerilerini, tercih ve beklentilerini dikkate alıp sisteme entegre etmemiz ile mümkündür.

Kaynaklar:

Why Hospitals Should Focus on Design to better Patient Care, Anas Abdrabbo, 30 Kasım 2015

Patient-centered care (PCC) and Nursing: A case Study, Joshua Lewis, 30 Kasım 2015

www.ibrahimkayral.com