- Kategori
- Türkiye Ekonomisi
Kapitalizm Nedir?
Kapitalizm , 1929 yılındaki Ekonomik Buhran sonucunda John Maynard KEYNES 'in yazdığı "İstihdam , Faiz ve Para Teorisi'' adlı kitabıyla ortaya çıkan, Üretimde DEVLET ve ÖZEL kurumların oldugu Bir Ekonomik sistemdir. Liberalizm'in aksine Devletin ekonomide bulunması en temel amaçtır.
Kapatalist Sistemin Amaçları;
• EKONOMİK BÜYÜME
• EKONOMİK İSTİKRAR
• GELİR DAĞILIMDA ADALETİ SAĞLAMAK
Kapitalizm sisteminde Devletin Ekonomide Bulunmasını Gerektiren Durumlara Piyasa Başarısızlıkları denir. Bunlar;
• Kamusal mallar ve yarı kamusal mallar
• Asimetrik Enformasyon
• Dışsallık
• Tekel
• Dogal tekel
Bu durumlar sonucunda devlet ekonomide yer alıyor. Kamu Üretiminde KİT'ler (Kamu İktisadi Teşebbüsü) oluşturuluyor.
Bu KİT'ler ikiye ayrılır.
Sosyal Fayda Saglamak İsteniyorsa KİK (Kamu İktisadi Kuruluşları), Kar Amaçlanıyorsa İDT (İktisadi Devlet Teşekkülü)
KİK: Sermayenin tamamı devlete aittir. Örnek Olarak : TCDD, PTT, THY, TEK, ÇAY-KUR vb.
İDT: Sermayenin %51 i Devlet , % 49'u Özel Kuruma aittir. Örnek Olarak: Sümerbank, Etibank, DMO, PETKİM vb.
Kapitalizm'de Kamu Harcamaları: Devlet Dış Dünyadan Borç Alarak (IMF, Dünya Bankası), Yatırım Harcamalarını Arttırır ve Böylece Transfer Ödemelerinde yer alan Borç Faiz Ödemelerini Arttırmış olur. Yani Devlet Harcaması(G) artar. Milli Gelir (Y) veya Toplam Talep (AD) Artar.
AD^= Y^= C + I + G ^ + (X-M)
Kapitalizm'de Vergi Harcamaları: Vergiler Dolaylı ve Doğrudan Vergi Olmak üzere ikiye ayrılır. Türkiye'de %78.2 Dolaylı Vergi alınır. Çünkü Harcamadan Vergi alındıgı için Halkın tamamından alınıyor. Doğrudan Vergi ise Gelir ve Servetten alınan Vergilerdir.T ürkiye'de %21.8 oranında Gelir Vergisi alınır.
Vergiler Milli Geliri Düşürdügü Düşünüldüğü için Alınmamalı Ancak Keynes'e göre Dolaylı Vergi Alınırsa Fiyat İstikrarı Olur. Fiyat İstikrarı Enflasyonu artırdıgı için Vergi alınırsa Y v, AD v Talep azalırsa Enflasyon azalır. Vergi alındıgında Milli Gelir düşer Devlet Bunu Önlemek için TEVŞİK Politikası Uygular.
Kapatalizm' de Gelir Dağılımda Adaleti Sağlamak için birkaç Politika vardır;
• Dolaylı Vergi azaltılmalı
• Doğrudan Vergi artmalı
• Transfer Ödemeleri artmalı
• Emek ve Sermaye ayrı vergilendirmeledir.
Türkiye'de Devletin Ekonomideki Katkısı %25.8 dir.