Mit Nedir?

Mit kelimesinin içeriği çok geniş bir alanı kapsayabilen niteliktedir. Mit terimi, "basit", "hayali" hatta "uydurma" ve "yalan" anlamına gelen bir içerikten "son derece doğru" ve "kutsal bir öykü"ye kadar çok geniş bir alanı içermektedir. Mit sıradan ve güncelik hayatta yer alan herhangi bir şeyden çok daha ağır ve ciddi olgu ve konulara kadar pek çok şeyi kapsamaktadır. "Mit"(myht) kelimesinin kökeni, Yunancada "anlatı" veya "hikâye" anlamına gelen "mythos"tur. İnsan davranışları ve inanışları için model teşkil eden, hayata anlam ve önem kazandıran, dolayısıyla insanın kendi hayatını ve etkinliklerini anlamlandırımasını sağlayan ve çoğu zaman bir yaratılışın öyküsünü anlatan geneksel yaşadıkları toplumlarca "kutsal" ve "gerçek" kabul edilen anlatılara "mit" (myht) adı verilir. Mit kutsal bir öyküyü, başlangıçtaki yeryüzünün hatta kâinatın veya onun yalnızca küçük bir parçasının, diyelim ki bir kuş veya ağaç cinsinin, bir insan davranışının, bir sosyal kurumun nasıl oluştuğunu ve kökeninin ne olduğunu anlatır. Bir başka ifadeyle, mitler çoğu zaman bir yaratılışın öyküsüdür. Bir şeyin nasıl yaratıldığını veya nasıl var olmaya başladığını anlatırlar. Mitler ilkelerin evren ve dünya içindeki yerlerini, davranış biçimlerini belirleme çabalarına yarımcı olurlar. 

Mit, tanrıların bir hikayesi, dünyanın başlangıcının, yaratılışın, temel olayların dini bir öyküsüdür. Mitler, sonucunda konu edindiği bütün ilgili bölümlerle doğanın ve kültürün yaratıldığı ve hâlâ devam eden düzeninin verildiği tanrıların örnek ve model davranışlarıdır. Bu bağlamda, bir toplumun dini değerlerini ve normlarını ifade etmekte ve doğrulamaktadır.

Mit örnek alınacak davranış şekillerini sunmakta, kullanışlı amaçlarıyla ritüelin yararlılığına tanıklık etmekte ve kültün kutsallığını kurmaktadır. 

İlkel: Avrupa merkezci kültürel gelişme kuramına göre okuma-yazması olmayan topluluklar.

Norm: Kıymet ölçüsü.

Kült: Yüce ve kutsal olarak bilinen varlıklara, nesnelere karşı gösterilen saygı, onlara tapınış, inanç örüntüsü. 

YARARLANILAN KAYNAKLAR

Çobanoğlu, Ö., Yıldırım, N., Tökel, D.A., Tekin, G., Doğan, M.C. (2013), Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları. Ankara: Anadolu Üniversitesi.