Nasıl Başarıldı

2.) Bölüm

 

14 Mayıs 1950 tarihinde tek partili dönemden çok partili döneme geçilmesiyle, yani Demokrat partinin iktidara gelmesiyle, Türkiye"de başta kalkınma olmak üzere her alanda ağır ağır değişim rüzğarları eser. B u değişim Ankara"dan bütün yurda dalga dalga yayılmıştır. Değişim dalgasına Isparta"da kapılmış, DP iktidarıyla birlikte etrafı dağlarla çevrili Isparta"yı çıkmaz sokak durumundan kurtarmak için bu ova şehri, çevre illere bağlayacak yolların yapılmasına karar verilmiştir.

 

Kalkınmada, ekonomide, ulaşımda ve daha pek çok konuda önemli sayarak, bir avuç Ispartalının kurduğu "Isparta Dereboğazı - Ağlasun Çandır - Antalya Yolu Yaptırma Derneği" bulabildikleri  kısıtlı imkanlarla, Isparta"dan Antalya"ya doğru yol açmaya ve açtırmaya başlamıştır.

 

1965-1974 yılları arasında, bugüne kadar üzerinden geçtiğimiz Isparta Ağlasun - Burdur yol ayrımına kadar olan bölümü açtırarak, Isparta"yı Antalya"ya 145 kilometreye indirdi. Bu girişim yapılmadan önce Antalya seferleri Burdur üzerinden yapılıyordu.

 

Isparta Dereboğazı Antalya Yolu Yaptırma Derneği, 1974 yılından sonra, 8 Temmuz 1995 yılında hizmete giren Dereboğazı- Karacaören Barajı ve Gebiz güzerğahını izleyen yolu açmak için proje hazırlattı. Yol bitirildiğinde yokuş, dönemeç olmayacaktı. Lakin iki yada üç tünel açımı söz konusuydu.

 

Yaş ortalaması sonbaharlarına yaklaşmış bir avuç cengaver, atılımda bulundular. Önce inandılar, sonra işe başlayıp önlerine set olan bütün dağları kazmalarıyla delmeye, dinamitle kayalıkları parçalamaya, uçurumlara köprüler kurmaya başladılar. Ankara"ya gide gele devletten destek dilediler.  Hükümetleri ikna ederek körüklenmelerine vesile maddi katkı sağladılar. YSE, )Yol, Su, Elektrik) Günümüzce bilinenle köy hizmetleri, DSİ )Devlet Su İşleri) ve Orman İdaresi gibi kuruluşlardan makine gücü imkanı temin ettiler.

 

Dernek yöneticileri işe daha bir sıkı sarıldıkça kendilerine maddi manevi desteklerde arttı. Hacı Mehmet Beyhan"ın başkanı olduğu Dereboğazı Derneği, aldığı yardım, bağış ve olanaklarla tünellere kadar olan yolu geçilebilir vaziyete getirdikten sonra, önüne çıkan diğer engelleri de delip geçerek, yeni tüneller açtılar.

 

Dernek yöneticileri tünelleri açmaya uğraşırken, Karayolları Antalya Bölge Müdürlüğü o tarihlerde " Buradan tünel açılamaz. Tünel açılırsa yüksekte kalır. Böyle durumda tüneller kullanılamaz. Para ve emek boşa gider," raporları veriyordu. Fakat Isparta"nın makus talihinin bu yolla yenileceğini anlayan ve bugün hiç biri hayatta olmayan derneğin

yöneticilerinden Hacı Mehmet Beyhan ile Hacı Mustafa Kazak, bu söylemi boşa çıkarmak için makinelerden önce kendileri kazma kürekle patlatılan kayalıkların içine dalmışlardı.  Pek az Ispartalı gibi bende "Gazeteci Ayfer Aytaç olarak" bu olayın en yakın tanığıyım.

 

Dereboğazı yolu, inanan insanlarca külfetli kazanılan bir zaferdir. Ve bu zafer Ispartalılarca her zaman gurur duyulacak, mükemmel bir eserdir. Hala bu yolun yanlış olduğunu düşünenler varsa da, onlar bu yolun nimetlerinden en çok  yararlanan kişiler olarak, fesatlıktan başka bir şey yapmamış olanlardır. "Gücü yetenler birleşsinler, yapılanı daha iyiye yönlendirsin." Ben bu yolun açılmasında emeği geçenleri her zaman şükranla ve dualarla yadediyorum.

 

Evet Türkiye"de bir benzeri daha yok, örnekle kıyaslanacağı da bulunmuyor. Bu güne kadar ne Türkiye"de, ne de Dünya"da "Yaşlılarca oluşturulan dernek tarafından yapılan yol" diye emsalini göstermek mümkün değil.

 

Ayfer AYTAÇ - ayferaytac.com