Q ve F Klavyeden sonra “E Klavye”

Doç. Dr. Ekşioğlu öncülüğünde takriben 3 senedir yürütülen ilmi araştırmalar neticesi geliştirilen E Klavye TÜBİTAK tarafından da destekleniyor.

 

Boğaziçi Üniversitesi’nde on parmak yazım ilkeleri göz önüne alınarak Türkçe’ye uygun “E Klavye” geliştirildi.

 

Üniversiteden yapılan yazılı izaha göre, Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Azası Doç. Dr. Mahmut Ekşioğlu öncülüğünde takriben 3 senedir yürütülen ilmi araştırmalar neticesi geliştirilen ve TÜBİTAK tarafından da desteklenen klavye geliştirme projesinde patent alma evresine gelindi.

 

Projeye ait bilgi veren Ekşioğlu, projenin çıkış noktasını, klavye üzerindeki harflerin kullanışlı yerleşimini araştırmak şeklinde izah ederek, iyi bir klavye tasarımında en ehemmiyetli kriterin harflerin klavyedeki dağılımı olduğunu belirtti.

 

Ekşioğlu, harflerin parmak kapasite ve hareketlerine göre en uygun dağılımı yazım performansını artırırken, sıhhat ve konfor açısından daha rahat kullanım sağladığını dile getirdi.

 

Klavyede harf yerleşim düzeninin optimal olmaması vaziyetinde kullanıcının yazım performansı açısından mesele yaşayabileceğine vurgu yapan Ekşioğlu, el ve bileklerde karpal tünel belirtisi, tenosinovit gibi adale-iskelet sistemi hastalıklarıyla karşı karşıya kalınabileceğine dikkati çekti.

 

Ekşioğlu, proje dahilinde, değişik yaş gruplarından yetişkinlerle yürütülen araştırmalar esnasında, kullanışlı kriterlerin tecrübi çalışmalarla belirlendiğini ve laboratuvar deneyleriyle her parmağın tek tek tuş basım hızının bulunarak hız kapasitelerinin belirlediğini bildirerek, şunları anlattı:

 

“Parmakların ikili kombinasyonları konusunda deneyde iki tuşa ardı ardına basmak için geçen vasati müddetleri ölçtük. Ayrı olarak Türkçe’deki harf ve harf çiftlerinin ardışık kullanım sıklıklarını belirledik. Bu verileri geliştirdiğimiz optimizasyon modelimizde girdi olarak kullandık. Modelin çözümü ile ele geçirdiğimiz 152 klavye yerleşiminden en iyi 3 aday klavye yerleşimini, 2’si deneysel 3 ayrı doğrulama testine tabi tuttuk, F ve Q klavyelerle performans ve sağlık kıstası açısından karşılaştırdık. Bu testlerden birinde sensörlerle donanmış bir çift ‘hareket yakalayıcı data eldiveni’ kullandık ve tendon hareket mesafelerini ölçtük. E klavye, tipik bir Türkçe metni, F ve Q klavyeden ehemmiyetli derecede daha az tendon hareketi ile yazmayı sağladı. Tendon hareket miktarı fazlalığının el-bilek kas iskelet hastalıkları için bir riziko teşkil ettiği bilinmektedir. E klavye, optimizasyon neticeleri ve Dvorak klavye tasarım ilkelerine göre karşılaştırma, tendon hareket deneyi ve yazım hızı deneylerinde F ve Q klavyeden daha başarılı bulundu.”

 

E klavye deneye ve matematiğe dayanırken, F klavyenin bilimsel destekten yoksun olduğunu iddia eden Ekşioğlu, E klavyenin, dünyada deneye ve matematiğe dayanan ve bu arada doğrulama testleri yapılmış “ilk ve tek” bilimsel klavye olduğunu iddia etti.

 

Ekşioğlu, Türkçe için geliştirilen ilk klavye olan F klavyenin 1950’lerin Türkçesine ve koşullarına göre geliştirildiğini ve Q klavyeye göre daha başarılı olduğunu belirterek, şu görüşlere yer verdi:

 

“F klavyenin geliştirilmesinde kullanılan bilimsel yolun ne olduğuna değin literatürde hiçbir veriye rastlamadık. 1950’ler ergonomi ve optimizasyon tekniklerinin Avrupa ve AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’de uygulanmaya konduğu başlangıç dönemleriydi. Ayrı olarak F klavyeyi oluşturmada kullanılan Türkçe harf sıklıkları, Türkçe Milli Derlemi’ne göre değil, 1950’lerin TDK sözlüğüne göre belirlemiş ve harf çiftlerinin sıklıkları kullanılmamış. Yazım yükü parmaklara kapasitelerince dağıtılmamakta ve işaret parmaklarına aşırı yüklenilmektedir. Netice olarak F klavye, Dvorak klavye yerleşim ilkelerinin kısmen uygulanması ve tecrübe-yanılma yoluyla oluşturulmuş bir klavye görünümündedir.”

 

Kaynak: http://www.teknotik.org/haberler/q-ve-f-klavyeden-sonra-e-klavye.html