Resimdeki düzen, evrendeki düzenin yansımasıdır

Resim, kendisini meydana getiren anlatım elemanlarının, estetik kompozisyonu olarak tanımlanabilir.

Ressam da genel anlamda yaşadığı evrenin ürünüdür. Doğuştan getirdiği yetenekleri çevre faktörleri ile belleğinde yoğurarak eserlerine yansıtır. Kişisel özgürlüklere rağmen, yaşamın bir yanına değinmayen eser yok gibidir. Bu değinme sınırsız düşüncenin, sınırzız yaratılarını da oluşturmaya devam eder. Her eserde ortak özellik ise, eserin temel düzenidir.

Bir ressam, konu ne olursa olsun, eserini oluştururken belli kuralları gözetmek zorundadır. Resim dengeli bir şekilde satıhlara ayrılıyor. Ardından bu satıhlar arasında uyum sağlanıyor. Resmin her yerine renkler belli oranlarda dağıtılarak armoni oluşturuluyor. Resimde, güçlüden zayıfa veya zayıftan güçlüye doğru bir etki ayrışması sağlanıyor. Nihayet resmin geneline baktığımızda, en evvel disonans denen güçlü alanı görüyoruz. Arkasından ikinci derecede güçlü olan alanları, en sonunda ise(genelde arka plandaki) nötr'leri algılıyoruz.

Anlaşılıyor ki resim, hiyerarşik ( etkiliyi öne çıkarma) anlayışı gözeten titiz bir kompozisyondur. Bunun yaşamla benzerliklerini görelim.

Yaşamın ilginç özelliği, gücün bir merkezde toplanmaya yönelik olmasıdır. "Allah" kavramı bu tezi doğrulayan en belirgin örnektir. Ülkelerin güçlü bir merkezden hiyerarşik anlayışla yönetildiği malum. Bir ordu, komutan, komutan yardımcıları ve çok sayıdaki erlerden oluşuyor. ( Bir resmin komutanı disonans, komutan yardımcıları, ikinci derecedeki renkler; Erleri ise satıhlara dağılmış nötr'lerdir.) Bu örneklemeyi aile yapımız, şirketler ve diğer kurumlarla da rahatça yapabiliriz.

Sanatçı sürekli arayış içindedir. Toplumsal değişimlerin de öncüsüdür. Onların yorumları bazen tepki bazen de uyumu içerirler. Son yıllarda resimde yukarıdaki tezin tam tersi sayılabilecek "leke" düzeni öne çıkmıştır. Disonans kalkıyor. Resmi, kompozisyona hakim olan leke yoğunluğu ile doğru orantılı olarak algılıyoruz.(büyük parça büyük etki, küçük parça düşük etki veriyor.) Bu öngörü, son yıllardaki çoğunluk egemenliğinin, sanata yansıması olamaz mı?