Sadece Dövize Değil, Şirketlere/Borsaya da Bir Bakın!

Dövizdeki aşırı yükselişin “sun’i” olduğu çok açık… Uzun süre devam etmesi mümkün gözükmüyor. Nitekim hemen çok önemli miktarda geri çekildi. Tabii halen çok yüksek: İki ay önceki 4,50 seviyesine göre, doların bugünkü 5,80 TL seviyesi %25’lik bir artış demek… Ki bu, iki yıllık faiz getirisine yakın!

Anormal bir artış!

Bununla beraber, dövizdeki bu anormallik bizi krize sokmayabilir!

Çünkü Türkiye ekonomisi sadece dövize dayanmıyor, sadece dövizle iş yapmıyor… Başka göstergelere bakmak lâzım!

Bunlar içinde en mühimi “reel sektör” şirketleri ve başta bankalar olmak üzere, “finans kurumları”!

Bunların ne durumda olduklarını nasıl öğreneceğiz?

Her şeyleri şeffaf… Sık sık açıklama yapıyorlar, ekonomi haberlerini takip edersek görebiliriz.

Şirket ve kurumların hemen tamamı, her üç ayda bir, önceki “çeyrek”le ilgili kârlarını açıklıyorlar. Zarar eden şirket pek nadir! Son altı ay içinde, Telekom ve Migros dışında zarar bildiren şirket hatırlamıyorum. Onun dışındaki bütün şirket ve bankalar milyarlara varan kârlar açıkladılar.

Bu vaziyette, durumumuz çok iyi olmalı!

Gerçekten öyle mi?

Çok yüksek kâr açıklayan bu şirket hisselerinin işlem gördüğü borsa yerlerde sürünüyor!

Borsa İstanbul (BİST 100) endeksi, son 3 ay içinde 120 binlerden 86 bine düştü. Bu, %30’luk bir değer kaybı demek!

Neden ve nasıl oluyor bu?

Şirketlerin durumu iyiyse, borsadaki hisselerinin de “iyi” olması, yükselmesi, hatta milyarlık kâr açıklayanların “tavan” yapması gerekmez mi?

Gerekir ama hisse senetleri düşüyor! Yükselmesi, 120 binden 150 binlere doğru havalanması gerekirken BİST 100 düşüyor!

Burada bir anormallik var!

Hisse senetlerinde, dövizdeki yükselişle ters orantılı bir düşüş söz konusu!

İşte bu, krizin bir göstergesi veya bir “kriz uyarısı” olabilir!