Şehitli Aşireti

Oğuz Türklerinin Bozok kolunun Kayı boyundan Karakeçili yörüklerinin alt aşireti olan Şehitliler yoğun olarak, Ege bölgesinde yerleşmişlerdir. Şehitli ismi şehadet yaşamış cemaatin öncülerinden geldiği sanılmaktadır.

Arşivlere göre Şehitli Yörükleri ile ilgili bilgiler 1450-1500 yıllarına kadar inebilmektedir. Bu tarihlerde Kütahya sınırlarında yaşamaktadırlar. Daha sonraları göçler olagelmiştir. Göçenlerin büyük bir çoğunluğu Balıkesir'e gitmektedir. Tarihini ve mahiyetini tespit edemediğimiz sosyal bir hadise neticesinde “Şehidli” ismini almış olan bu Yörük Aşireti; Balıkesir ili Dursunbey, Karapınar, Kepsut ilçeleri, Bilecik ili Domaniç, Söğüt ilçeleri, Manisa Kula, Demirci, Selendi ilçeleri Kütahya ili Simav, Emet, Gediz ilçelerinde meskun bulunmaktadırlar. Kula yörüğü olarak da anılmaktadırlar.

Osmanlı sultanları yörüklere çok güvenir, öyleki kendi güvenliklerini bile bazı zamanlar aşiret mensuplarına emanet etmişlerdir. İkinci Abdülhamid'in yatak odasının kapısının önünde Karakeçili  ve şehitli aşireti mensupları nöbet tutardı.

Kula İlçesinde,

Sarnıç-19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren de Sarnıç Köyüne, Şehitli Türkmenleri (Yörükleri) oymaklar halinde yerleşmişlerdir.
Yurtbaşı-20. yüzyılın başından itibaren ise Şehitli Türkmenlerinden bazı oymaklar buraya yerleşmişlerdir. Davala'nın adı Manisa il sınırları başladıktan sonra yol üzerindeki ilk yerleşim yeri oluşundan dolayı Yurtbaşı olarak değiştirilmiştı.
Orta Köy-Köyün insanlarının bir kısma hala Yörük olarak göçer hayatını devam etmekte, bir kısmı ise köyde sürekli olarak kalmaktadır.

Şehitlioğlu Köyü, Selendi yolu üzerindedir. Kaplıcaları mevcuttur.

Selendi İlçesi,
Yenice Köyü Kırsalda Şehitlioğlu Damları olarak bilinen çiftlik mevcuttur.
Demirci Akıncıları kitabında yörede yapılan mücadeleler anlatılmaktadır.13 agustos,1921

SİMAV İlçesinde;
Hacıhüseyin Efendi Köyü-Şehitli Yörüklerince kurulmuştur. Hacımustafaefendi isimli bir mahallesi vardır.
Hacı Hüseyin Efendi, Karakeçili’ye bağlı Şehitli aşireti beylerindendir. Köy, aşiret beyinin adını almıştır.

EFİR Köyü-Şehitli yörüklerinin yoğun bulunduğu köy, Simav'a 25 km uzaklıktadır. Akdağ'ın eteklerinde kurulmuş olan köy; meşe ormanlarıyla çevrilidir. Efirbaşı’nı yaylak olarak kullanan Şehitliler de vardı.

Yakuplar Köyü- Simav’ın eski köylerindendir. Halen Pazarlar’a bağlıdır. Şehitli aşiretinin Kayışoğlu obasınca kurulmuştur.

Su döşeği Köyü; 60 haneli oksijeni bol, doğal güzellikleriyle ünlü bir yayla köyüdür.Kuladan yaylaya gelenlerce kurulmuştur.

Demirci İlçesinde;
Kulalar Köyü, Şehitlilere, Kula Yörüğü dendiğiden köy, bu ismi almıştır. Bursa-Domaniç'ten padişah fermanıyla Demirci ve havalisine ayan olarak gönderilen şehitli aşiretinden Şehidoğulları ailesi 1700lerde bu köye intikal etmişlerdir. Yunan işgal etmediği bir köydür.
Kılavuzlar Köyü-Demirci-İzmir-Gördes karayolu kavşağında bulunan bu köyde Şehitlili aileler mevcuttur.

Dursunbey İlçesi;
Kavacık Bucağı , Karapınarı iskanı, Gölcük, Hacıahmetpınarı-Gazellidere-Çakmak, Meydançayırı köyleri.

Kepsut İlçesi;
Karahaliller köyü - Yağcılar köyü - Sabahayağı iskanı

Uşak- Eşme ilçesinde; 

Şehitli köyü-Köyün adı, Kütahya Sancağı'nda Uşak dolaylarında yaşadığı bilinen Yörükler'in Kılcan oymağının Şehidlü/Şehidli cemaatinden^[ gelmektedir. 19. yüzyıl kayıtlarında ismi geçmeyen yerleşimden 1928 yılı kayıtlarında Şehidli adıyla bahsedilmeye başlanmıştır.

Edremit köylerinde de dağınık halde yaşamaktadırlar.

Osmanlı kayıtlarında;
Bu Yörük Aşireti; sadece Karesi Livası (Balıkesir Vilâyeti) dahilinde değil Kütahya, Saruhan(Manisa) Aydın Sancağı, Timurcu Kazası (Manisa-Demirci), Meraş Sancağı (Maraş) arazilerinde konup göçen Yörükân Taifelerinden idiler.
“Şehid Oba” adını taşıyan bir Yörük Cemaati de Gelibolu Sancağı Firecik Kazası dahilinde idi
Şehitli Yörükleri: Salihli ve Kula’dan Eğrigöz(Emet’in 15 km.batısında) ve Akdağ(Simavın 14 km kuzey batısında;efir köyüne 6km) yaylalarına göçerlerdi. Bu göç yolu yaklaşık 100km.dir.
Diğer bir göç yolu;
Kula – Selendi – Çamgediği – Yörük Mezarı – Damrık (Çamköy/Demirciköy) – Gebeoluk (Simav) hattından Murat Dağı (Gediz) veya Gölcük (Simav) yaylaları yaklaşık 75Km.

Kütahya yöresinde Karakeçililerin en çok irtibatta olduğu topluluk Kayı boyuna bağlı Şehitli Yörük aşiretidir. Şehitli aşireti örf-adet bakımından Karakeçililere çok benzerlik göstermektedir.

Bir Osmanlı kadı fetvasında ise Şehitli Cemaati resmi kayıtlarda şöyle geçmektedir;
"Tarh oluna gelmiş hanelerden olmayup vechen min el-vücuh şimdiye değin memlaha-i mezbureden bize tuz döküle gelmedüğüne Umena ve Ummal müvacehelerimle elimize hüccet verilüb men’ olmağa gelmişler iken hala emin olanlar olagelmişe muhalif tuz tarh iderüz deyu dahl ve rencide ederler hafdır görülüb olagelmişe muhalif dahil ve rencide eylememek babında emr-i şerif rica ederiz."

Bir Şehitli mensubu günümüz örf ve adetleri hakkında şu beyanlarda bulunuyor.
"Köy yörük geleneklerini çok iyi muhafaza edememiştir. Halk oyunları ve konuşulan şive yöreye uymakla beraber, gündelik dilde varolan öz Türkçe kelimeler genellikle korunmuştur. Günümüz Türkiye Türkçesi'nde kullanılmayan ancak tarama sözlüklerinde anlamları bulunabilecek, diğer bölgelerdeki yörüklerce de kullanılan yüzlerce kelime yaygın olarak kullanılmaktadır.
Halkoyunlarından bazıları kasap, demirağa, ikileme, üçayak horon, dik horon ve telgrafın telleridir. Eski düğünlerde yer alan seğmen seken yaşlımız veya halı dokumayı bilen kişiler kalmamıştır. Köyde hala develer mevcuttur.
Yemeklerde yörük kültürü kendini göstermektedir. Diğer yemeklerin yanında topalak(topalan), keşkek, yahni, tarhana, övelemeç, ovmaç, bazlama, saç böreği, incir dondurması, höşmerim, saraylı gibi daha ziyade yörüklerin yaptığı ve Karadeniz bölgesinde çok bilinmeyen yemekler yapılmaktadır.
Yörük olmayan köy sakinlerinin şiveleri, folklörü ve yemekleri geldikleri yörelerden izler taşır. Birçok kültürün bir arada bulunması ile gelenek ve görenekler birbirinden etkilenmiş, kültürler içi içe geçmiştir.
Yörükler uzun süre kendi içlerinden evlenme geleneğini sıkı bir şekilde korumuşlardır, son 15-20 yıldır bu konuda daha esnek davrandılar. Bu da halkın daha da çok kaynaşmasını sağlayan bir değişim olmuştur."

Şehitliler şereflerine çok düşkün, yaltakçılık ve riya bilmeyen, onurlu, ailelerini çok seven dürüst mert insanlardır. Hitabet ve konuşma kabiliyetleri hemen farkedilir. 

Ağustos,1845 nüfus sayımına göre Harmancık beldesinde şehitli yörükleri zabtı

Hane 1

Hacı Haliloğlu, Mısdan’ın oğlu Mehmed. Orta boylu, kır sakallı. 60 yaşında.

Oğlu Süleyman. Orta boylu, ter bıyıklı, 22 yaşında

Oğlu Ali. Şab-ı emred. 15 yaşında. 1278 (Miladi 1861) doğumlu

Ali’nin oğlu Mustafa. 1278 (Miladi 1861) doğumlu

Hane 2

Ağaçoğlu, Ahmed’in oğlu Mehmed. Uzun boylu, kumral sakallı, 40 yaşında

Oğlu Ahmed. 2 yaşında

Oğlu Ebubekir. 1279 (Miladi 1862) doğumlu

Toplam Hane: 16

Mühürler (Kaza müdürü, Ziraat müdürü, azalar)