Türk Kültüründe Nevruz

Nevruz Bayramı, Türk Milleti'nin yüzyıllar ötesinden devam ederek gelen geleneksel bayramlardan biridir.

Türk Milli Kültürü'nde baharın müjdecisi, gece ile gündüzün eşit olduğu ve tabiatın en adaletli günü olarak kabul edilir ve 21 Mart günü yöresel etkinliklerle kutlanır. Tabiat ile iç içe yaşayan, toprağı "ana" olarak vasıflandıran Türk Düşünce Sisteminde Baharın gelişi, elbette ki önemli bir yere sahiptir.

Bayramlar, insanlar arasında karşılıklı sevgi ve saygının perçinlendiği günlerdir.

Eski Türkler ile İranlılar'ın Yıl başı olarak kabul ettikleri gün, Farsça bir kelime olan "Nevruz" terimiyle ifade olunmaktadır. Ancak kelime anlamı bakımından: "Yeni Gün" demektir.

Türkler'de çok eskiden beri baharın gelişi, tabiatın canlanışı, destanlarda ve masallarda; türkülerde ve şiirlerde; aşıkların kopuzlarında terennüm edilir ve bahardan çoşkunlukla söz edilirdi. Baharın gelişi; suların çoğalması, dünyanın nefesinin yani havasının ısınması, türlü çiçeklerin açılması, yeryüzüne yemyeşil bir ipek kumaşın serilmesi, hayvanların çoğalması olarak yorumlanmaktadır.

Nevruz törenleri, Türkler'in tabiatın dirilişini alkışladığı, yıl esaslı zaman değişiminin başlangıcı saydığı, bu olumlu değişmeler için Tanrı'ya şükrünü ifade ettiği özel törenlerden oluşmaktadır. Bu kutlama sarı, kırmızı, yeşilin yanyana gelmesiyle oluşan sembolleşme ile tamamlanır gibidir. Yeşil dirilik, tazelik; gençlik- Sarı merkez, hükümranlık - Kırmızı ise Tanrı, koruyucu ruh, ocak (ev), dirlik, bağımsızlık anlamlarının sembolleridir ve Türk kökenli halkalardır.

Türk boyları, bu bayramda çeşitli eğlenceler düzenlemektedir ve özel yemekler, oynanan oyunlar, güreş müsabakaları, yarışmalar, musiki makamları, şiir söyleme gelenekleri gibi faaliyetler yüzyıllardan beridir yapılmaktadır.

Nevruz geleneği, İslamiyetten çok öncelere giden bir gelenektir. Yani bir dinin ve mezhebin bayramı değildir. Türk Kültüründen kaynaklanan Nevruz Bayramı, her yönüyle Türk gelenek ve görenekleri ile zenginleşmiş, temeli beşbin yıllık Türk tarihine dayalı milli bir bayramdır. Türkiye'de de 1991 yılında Türk Dünyası ile birlikte ortak bir gün olarak resmi tatil olmaksızın bayram ilan edilmiştir.