Zorunlu BES

Bireysel Emeklilik Sisteminde Sık Sorulan Sorular

Zo­run­lu Bi­rey­sel Emek­li­lik Sis­te­mi uy­gu­la­ma­sın­da, Çalı­şan­la­rın İşve­ren­le­ri Ara­cı­lı­ğıy­la Oto­ma­tik Ola­rak Emek­li­lik Pla­nı­na Dâ­hil Edil­me­si­ne İliş­kin Usul ve Esas­lar Hak­kın­da Yö­net­me­li­k­’­te ay­rın­tı­lar net­leş­ti­ril­se de iş­ve­ren­ler yö­net­me­li­ğin bazı mad­de­le­ri­ni yo­rum­la­mak­ta zor­lan­mak­ta­lar.

Yö­net­me­li­ğin il­gi­li mad­de­le­ri­ne göre yap­tı­ğı­mız yo­rum­lar ne­ti­ce­sin­de aşa­ğı­da bazı so­ru­la­ra ce­vap ve­ril­me­ye ça­lı­şıl­mış­tır;

Soru 1:         5 ve üze­ri ça­lı­şan sa­yı­sı­nın he­sap­lan­ma­sın­da, he­sap­la­ma­ya da­hil edi­lecek ça­lı­şan sa­yı­sı tes­pit edi­lir­ken 45 yaş üze­ri ça­lı­şan­lar sa­yı­la­cak mı?

Cevap:         45 yaş üze­ri ça­lı­şan­la­rın sa­yıl­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği ka­na­atin­de­yiz. Yani iş­let­me­de 45 yaş üze­ri 4 ça­lı­şan, 45 yaş altı 4 ça­lı­şan ol­ma­sı ha­lin­de bi­rey­sel emek­li­lik sis­te­mi­ne gir­me zo­run­lu­lu­ğu bu­lun­ma­mak­ta­dır. İlgi­li yö­net­me­lik­te “Çalışan”, “4632 sa­yı­lı Ka­nu­nun ek 2 nci ve ge­çi­ci 2 nci mad­de­le­ri kap­sa­mın­da emeklilik planına dahil edilen katılımcıyı,” şek­lin­de ta­nım­lan­mış­tır.

Soru 2:         5 ve 10 üze­ri ça­lı­şan sa­yı­sı­nın be­lir­len­me­sin­de han­gi ay ve­ri­le­ri­ni esas ala­ca­ğız?

Cevap:         Çalı­şan sa­yı­sı­nın be­lir­len­me­sin­de, Ka­sım 2018 dö­ne­mi üc­ret bord­ro­sun­da ça­lı­şan sa­yı­sı­nın esas alın­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Çünkü, yö­net­me­li­ğin 6.mad­de­sin­de, “SG­K­’­na ile­til­me­si ge­re­ken en son bil­di­rim­de yer alan ve­ri­ler esas alı­nır” den­mek­te­dir. Bu ne­den­le SG­K­’­na en son ile­ti­len, en son bil­di­rim Ka­sım 2018 dö­ne­mi bord­ro­su­dur.

Soru 3:         Çalı­şan sa­yı­sı Ka­sım 2018’­de 5 ki­şi­nin al­tın­da ol­ma­ma­sı­na rağ­men ta­kip eden ay­lar­da 5 ve üze­ri ça­lı­şan ol­ma­sı ha­lin­de zo­run­lu­luk ne za­man baş­la­ya­cak­tır?

Cevap:         Bu du­rum­da zo­run­lu­luk 2020 yı­lı­nın ba­şın­da yani 1.1.2020 yı­lın­da baş­la­ya­cak­tır. Yö­net­me­li­ğin yine 6.mad­de­sin­de “İkin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len ta­rih­le­ri iz­le­yen dö­nem­ler ba­kı­mın­dan ise en geç mü­te­akip tak­vim yılı baş­la­rı esas alı­nır.” de­nil­mek­te­dir. Bu mad­de­den yola çı­ka­rak, ikin­ci fık­ra­da ya­zı­lan ta­rih 1.1.2019 ol­du­ğun­dan, bun­dan son­ra­ki dö­nem­ler ar­tık mü­te­akip tak­vim yılı baş­la­rı ola­cak­tır. Yani Ara­lık 2018 de ça­lı­şan sa­yı­sı­nın 5 ki­şi­yi aş­ma­sı ha­lin­de 1.1.2020, 2020 yı­lın­da 5 ki­şi­yi aş­ma­sı ha­lin­de 2021 tak­vim yılı baş­la­rı esas alın­ma­lı­dır.

Soru 4:         1.1.2019 dan önce fa­ali­yet baş­la­yan ya da 1.1.2019 dan son­ra fa­ali­yet baş­la­yan iş­ler­le­rin­de, ça­lı­şan sa­yı­sı­nın 5 ve üze­ri ol­ma­sı ha­lin­de zo­run­lu­luk ne za­man baş­lar?

Cevap:         As­lın­da 3.so­ru­da ce­va­bı ve­ril­mek­le bir­lik­te yö­net­me­lik­te bu du­rum ile il­gi­li ayrı bir mad­de bu­lun­mak­ta­dır. Yö­net­me­li­ğin 6/?A mad­de­si­ne göre, “en geç mü­te­akip tak­vim yı­lı­nın ba­şın­dan iti­ba­ren ya­pı­la­cak ilk üc­ret öde­me­sin­den iş­ve­ren ta­ra­fın­dan ke­si­le­rek emek­li­lik şir­ke­ti­ne ak­ta­rı­lan kat­kı pa­yı­nın, emek­li­lik şir­ke­ti­ne nak­den in­ti­kal et­me­si ile emek­li­lik pla­nı­na da­hil edi­lir.” de­nil­di­ğin­den 1.1.2020 ta­ri­hin­den iti­ba­ren zo­run­lu­luk kap­sa­mı­na gi­re­cek­ler­dir.

Soru 5:         Kat­kı payı na­sıl he­sap­la­na­cak?

Cevap:         Çalı­şa­nın üc­re­tin­den iş­ve­ren ta­ra­fın­dan ke­si­lecek kat­kı payı tu­ta­rı, pri­me esas ka­zan­cın yüz­de üçü ora­nın­da he­sap­la­na­cak­tır. He­sap­la­nan kat­kı pa­yı­nın vir­gül­den son­ra­ki kıs­mı dik­ka­te alın­maz.

Soru 6:        Çalı­şan­la­rın 45 ya­şı­nı dol­du­rup dol­dur­ma­dı­ğı­nı na­sıl tes­pit ede­ce­ğiz?

Cevap:           Çalı­şan­la­rın 45 ya­şı­nın dol­du­rup dol­dur­ma­dı­ğı­nın tes­pi­tin­de, emek­li­lik pla­nı­na da­hil edil­me­le­ri ge­re­ken tak­vim yı­lı­nın ilk günü esas alı­nır. An­cak bu mad­de­nin ya­yı­mı ta­ri­hin­den önce emek­li­lik pla­nı­na da­hil edil­me­si ge­re­ken ça­lı­şan­la­rın kırk­beş ya­şı­nı dol­du­rup dol­dur­ma­dı­ğı­nın tes­pi­tin­de, 1/?1/?2017 ta­ri­hi esas alı­na­cak­tır.

Soru 7:       Iş­ve­ren­le­rin, ya­pı­lan bu yü­küm­lü­lük ve dü­zen­le­me­le­re uy­ma­ma­sı ha­lin­de kar­şı­la­ca­ğı ceza ne­dir?

Cevap:        Bi­rey­sel Emek­li­lik Ta­sar­ruf ve Ya­tı­rım Sis­te­mi Ka­nu­nu­nun Ek 2.mad­de­si­ne göre iş­ve­re­nin yü­küm­lü­lük­le­ri­ne ve dü­zen­le­me­le­re uy­ma­ma­sı hâ­lin­de, her bir ih­lal için Çalış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­kan­lı­ğın­ca 100,00 TL yüz Türk li­ra­sı ida­ri para ce­za­sı uy­gu­la­na­ca­ğı an­la­şıl­mak­ta­dır.

İsmail ŞENGÜN

Smmm/Bağımsız Denetçi