"Anneler reklamcı gibi davranmalı"

“Beslenme Saati” adlı kitabını yayımlayan Dr. Ayça Kaya: “Aileler sağlıklı beslenme konusunda çocuklarına rol modeli olmalı. İyi yiyeceklerin reklamını yapmalı, ‘Barbie de bu balığı yiyor’ demeli”

Sayarak Zayıfla 5333” ve “Sayarak Zayıfla Mutfakta” kitaplarıyla tanıdığımız Dr. Ayça Kaya’nın üçüncü kitabı “Beslenme Saati” (Doğan Kitap) raflardaki yerini aldı. Kaya kitabında, günümüzde hızla artan çocukluk çağı obezitesinden çocuklarını koruyabilsinler diye ailelere yol gösteriyor. Kitabında ailelere çocuk beslenmesinde dikkat edilmesi gereken noktaları, doğal kilo kontrolünü ve çocuklar için en değerli yiyeceklerin neler olduğunu anlatan Kaya sorularımı yanıtladı.    

* Günümüzde kilolu çocukların oranı geçmişe göre çok daha fazla. Son araştırmalar önümüzdeki yıllarda çocukluk çağı obezitesinin dünyadaki en büyük sağlık sorunu olacağını gösteriyor. Bunun önüne geçmek için anne ve babalara büyük iş düşüyor. 

* 30 yıl önce hepimiz sokakta oynayan çocuklardık. Paketli, işlenmiş, hazır gıdalar bu kadar yaygın değildi. Daha çok annelerimizin yemekleriyle besleniyorduk. Ama artık devir değişti. Çocuklar bütün gün bilgisayar başında oturuyor. Dışarıda yiyor ve sağlıksız gıdalar her yerde.

“Tüm sorunların ana nedeni yanlış yeme”

* Çocukluk çağı kilo probleminde erişkinlerden farklı olarak, hormonal bozukluklar çok nadir görülüyor. Çocuklardaki obezitenin ana nedeni yanlış yeme davranışları. Vücudumuzdaki yağ hücresi sayısının sadece ergenlik dönemine kadar sayısal olarak arttığı biliniyor. Yani çocukluk dönemindeki yanlış yeme davranışları kişinin yağ hücre sayısını artırarak bir ömür boyu sürecek kilo problemi olmasına neden olabiliyor. 

* Yağ dokusundan östrojen hormonu da salgılanıyor. Erkek çocuklar kilo alıp yağ hücreleri büyüdüğü zaman  kadın tipi memeleri oluyor. Kız çocuklarında ise boy uzaması duruyor, sivilcelenme başlıyor, âdet düzensizlikleri ve kısırlık ortaya çıkıyor. Yine fazla kilo nedeniyle çocukların karaciğerleri yağlanıyor, kolesterolleri fırlıyor, küçücük yaşta kalp-damar hastalıkları ve diyabet ortaya çıkıyor. Tüm bu sorunların ana nedeni yanlış yeme davranışı. Doğru beslenerek hepsinden korunabiliriz. 

“Organik şişmanlık ortaya çıktı”

* Yiyecek sevme ya da sevmeme ailenin kazandırdığı bir tutum. Aileler sağlıklı beslenme konusunda çocuklarına rol modeli olmalı. 

* Çocuklarımızı meyve suları, asitli içecekler, çikolatalar gibi paketli ve uzun ömürlü gıdalardan uzak tutmalıyız. Şeker ve yağ içeren tatlılardan, kızartmalardan, hazır gıdalardan korumalıyız. Ama bunlar yetmez; aileler çocuklarına bu cazibesi yüksek zararlı yiyeceklerin alternatiflerini sunmalı.

* Ben çocuklarıma cips almıyorum ama fırında, yağlı kağıtta elma patates dilimleri yapıyorum. Üzerine baharatını ekliyorum. “Cipsiniz hazır” diye sunuyorum. Evde çikolatayı kendim yapıyorum. Canları pizza çekiyorsa tam buğday unu, az yağlı dil peyniri alıyorum. Üzerine salam, sosis ve sucuk gibi yağ, kimyasal oranı yüksek yiyecekler yerine mantar, pastırma, kıyma ve taze sebzeler koyuyorum. Hamurunu incecik yapıyorum. Çocuklara “Bu anne pizzası” diyorum ve tadına bayılıyorlar.

"Süpermen bu brokoliyi yediği için çok güçlenmiş”

* Aileler sağlıklı yiyeceklerin reklamını yaparak çocuklarının algısını da yönetmeli. Nasıl, Temel Reis ile ıspanak sevdirildi, ben kendi çocuklarıma Süpermen ve Örümcek Adam’ı örnek gösteriyorum. “Süpermen bu brokoliyi yediği için çok güçlenmiş” diyorum. Kızlara “Barbie bu balığı yediği için bu kadar güzel olmuş” diyebiliriz.  

* Doğal ve organik beslenme trendi ile birlikte çocuklarda organik şişmanlık ortaya çıktı. Köy yumurtası, tavuğu, deniz balığı, organik muz sağlıklı diye aileler porsiyon kontrolü yapmadan bolca yediriyor. Oysa onlarda kilo yapıyor.

“Tuvalette gizlice kuru ekmek yiyormuş”

* Kilo problemi olan çocuğu diyet listesi psikolojisine sokmayın. Yoksa çocuklarda gizli yeme ortaya çıkıyor. Bir anne, çocuğunu öğretmeninin okul tuvaletinde gizli gizli kuru ekmek yerken yakaladığını anlatmıştı. Onun yerine sağlıklı gıdaları, doğru porsiyonlarda çocuğunuzla birlikte yiyin. 

* Tanıdıklarınızı çocuğunuza abur cubur getirmemeleri ve yiyecekle ödüllendirmemeleri konusunda uyarın.

* Çocuğunuza fazla harçlık verirseniz o harçlık abur cubura gidebilir. Harçlık miktarını azaltın. Çantasına muz, mandalina veya kuru kayısı gibi kolayca yiyebileceği yiyecekler koyun.

"Çocuğunuzun idrar rengini kontrol edin"

* Çocuğunuz okuldan geldiğinde idrar rengini kontrol edin. Koyuysa suyu az içmiştir. Günde sekiz-on bardak su içtiğinden emin olun.

* Doğum günü partisi gibi yerlerde çocuğu engellemeye çalışmayın. Bırakın orada yesin, evde az yedirirsiniz veya o gün birlikte yürüyüşe çıkıp eritirsiniz.

Yazarın diğer yazılarını takip etmek ve yazarla iletişim kurmak için: https://www.facebook.com/metinuyarofficial